Điện ảnh Việt không thiếu những bóng hồng đạo diễn tài năng và làn sóng ấy ngày càng mạnh mẽ hơn, nhất là trong xu thế hội nhập và hợp tác quốc tế.
Dấn thân mạo hiểm
Trong khuôn khổ Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội 2016, bộ phim Đảo của dân ngụ cư - tác phẩm đầu tay trong vai trò đạo diễn của nữ diễn viên Hồng Ánh vừa hé lộ những hình ảnh đầu tiên và nhận được sự ủng hộ của đông đảo nghệ sĩ trong và ngoài nước, báo chí, khán giả.
TS Ngô Phương Lan, Cục trưởng Cục điện ảnh, đã dành lời khen ngợi những phụ nữ đã thực hiện thành công bộ phim qua những nỗ lực bền bỉ, nhằm mang đến tác phẩm nghiêm túc. “Tôi có niềm tin với sự cẩn trọng của Hồng Ánh, chị cùng ê kíp sẽ mang đến cho khán giả một bộ phim tử tế”, TS Ngô Phương Lan chia sẻ. Thành công trong vai trò diễn viên, sau đó Hồng Ánh từng đảm nhận vị trí nhà sản xuất, sau đó là đạo diễn sân khấu, trước khi thử sức với vai trò đạo diễn điện ảnh.
Trong năm 2016, ấn tượng nhất phải kể đến Ngô Thanh Vân với bộ phim đầu tay Tấm Cám: Chuyện chưa kể. Con đường của “đả nữ” này cũng có nhiều nét tương đồng như Hồng Ánh; tuy nhiên, cơ duyên đến với vai trò đạo diễn của chị khá tình cờ, như Thanh Vân chia sẻ: “Tôi chưa bao giờ mơ làm đạo diễn vì không đủ tự tin và cũng không nghĩ mình sẽ làm đạo diễn nhưng khi trình bày trước nhà đầu tư, được họ khuyến khích, vậy là quyết định làm”. Và mối lương duyên ấy đã thu về thành quả khá ngọt ngào khi bộ phim thu về gần 70 tỷ đồng sau hơn một tháng ra mắt, trở thành số ít tác phẩm thành công trong năm 2016.
Những nữ đạo diễn mới của điện ảnh Việt (từ trái sang): Ngô Thanh Vân, Đặng Thái Huyền, Hồng Ánh, Luk Vân
Điện ảnh Việt cũng vừa chào đón đạo diễn tân binh thuộc thế hệ 9X, đó là Luk Vân với bộ phim vừa trình chiếu 4 năm 2 chàng 1 tình yêu. Bộ phim về tuổi học trò, dù còn nhiều khiếm khuyết nhưng ghi điểm bởi sự nhẹ nhàng, trong sáng. Đây cũng là thế mạnh của nữ đạo diễn trẻ, bởi trước đó Luk Vân cũng có vài thành công nhất định với một số phim từng phát hành trên YouTube. Đó cũng là lý do để khi bước sang điện ảnh, Luk Vân khá tự tin.
“Lần đầu làm phim điện ảnh nhưng tôi có tâm lý khá thoải mái từ khi bắt đầu dự án cho đến bây giờ. Tôi không biết tại sao nhưng có lẽ sự hào hứng đã lấn át cảm giác sợ hoặc lo lắng. Dĩ nhiên cảm giác ấy vẫn còn vì còn chờ xem liệu khán giả có đến với bộ phim của mình hay không?”.
Đạo diễn Đặng Thái Huyền sau Người trở về cũng vừa hé lộ thông tin về phim điện ảnh thứ hai Lời nguyền gia tộc thuộc thể loại tâm lý kinh dị cũng do chị làm đạo diễn. Dự kiến phim sẽ tra mắt công chúng sau Tết 2017.
Cuộc chơi công bằng
Năm nay, tính đến tháng 11 đã có hơn 30 phim Việt ra mắt khán giả nhưng trong đó chỉ có 3 phim do các nữ đạo diễn đảm nhận, chiếm tỷ lệ chưa đến 10%. Ngoài 2 tác phẩm nói trên, còn có Valentine trắng (đạo diễn Hồng Ngân). Tỷ lệ nói trên phản ánh đúng thực tế diễn ra trong ngành công nghiệp điện ảnh thế giới, dù có nhiều dấu hiệu chuyển biến tích cực nhưng số lượng phim do các đạo diễn nữ thực hiện vẫn rất ít.
“Nếu lựa chọn những đề tài trong vùng an toàn, chắc chắn sẽ mang lại sự tự tin cho mình”, đạo diễn Đặng Thái Huyền nói về những thách thức đối với các nữ đạo diễn. Đó là lý do chị cho rằng, việc vượt qua được chính mình, xử lý tác phẩm theo phong cách mới là điều khó khăn lớn nhất. Chị cũng cho biết, được thử sức ở dòng phim mới, dù gặp áp lực đối với nhà sản xuất nhưng mọi thứ đều được hóa giải khi gặp kịch bản, ê kíp và dàn diễn viên tốt, đồng thời được đầu tư xứng đáng.
Diễn viên Hồng Ánh cũng khẳng định làm đạo diễn phim, nhất là phim đầu tay rất vất vả, vì nếu không nắm chắc chuyên môn sẽ rất khó nhận được sự hợp tác từ các khâu liên quan. Riêng với nữ đạo diễn trẻ Luk Vân còn có đặc thù khác: “Làm phim điện ảnh chiếu rạp, em hiểu rằng lượt xem trên mạng không giống việc bán vé, bởi đó là hai đối tượng khán giả hoàn toàn khác nhau”.
Một thực tế không thể phủ nhận, nữ đạo diễn có một “quyền lực mềm” đặc biệt. “Phụ nữ làm phim thường tỉ mỉ, chi tiết và sâu sắc hơn. Sự nhạy cảm, rung động và những xúc động bản năng sẽ giúp bộ phim trở nên mềm mại, nữ tính”, đạo diễn Đặng Thái Huyền phân tích. Đạo diễn Luk Vân chia sẻ thêm, vì là nữ giới nên trong quá trình làm phim sẽ nhận được nhiều sự quan tâm, thông cảm và cũng được nhiều lời khuyên tốt. “Tuy nhiên, không vì lý do đó mà cho phép mình ỷ lại. Điện ảnh là cuộc đua lớn nên cốt yếu nhất vẫn là phải làm ra những sản phẩm tốt và sau đó tốt hơn nữa để phục vụ khán giả”.
Trong xu thế hiện nay, ngày càng có nhiều gương mặt nữ đạo diễn trẻ thuộc thế hệ 8X, 9X quyết định dấn thân vào điện ảnh, nhưng không phải ai cũng may mắn tạo được dấu ấn. Mẫu số chung dễ nhận thấy, đó là việc họ đều có sự chuẩn bị khá tốt trong vai trò một diễn viên, nhà sản xuất hay quyết định thử sức ở lĩnh vực phim ngắn, trước khi đến với điện ảnh. “Điện ảnh luôn là cuộc chơi công bằng, bởi nhà sản xuất chỉ chọn đạo diễn có khả năng mang lại cho họ lợi nhuận. Nếu muốn đứng vững, hãy bước vào cuộc chơi một cách sòng phẳng, quên đi mình là nữ đạo diễn để mong có những sự ưu ái riêng”, quan điểm thẳng thắn của đạo diễn Đặng Thái Huyền có lẽ cũng là bài học chung dành cho nữ giới muốn thử sức ở lĩnh vực này.
VĂN TUẤN
