Về cơ bản, các trường quốc tế, trường tư thục có quyền tự quyết mức thu học phí và việc thu học phí sẽ được thực hiện theo thỏa thuận từ trước với phụ huynh học sinh, thông báo công khai ngay từ đầu năm học, khóa học cho từng năm và cả lộ trình.
Nghị định 86/2015/NĐ-CP cũng quy định rõ cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2015-2016 đến năm học 2020-2021. Tuy nhiên, trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, suốt 2 năm 2020 và 2021, học sinh đã phải nghỉ học thời gian dài. Vì vậy, việc thu phí rõ ràng sẽ có những thay đổi nhất định, phù hợp với tình hình thực tế, nhất là trên địa bàn TPHCM.
Việc trường tư thục nâng học phí để đào tạo chương trình đạt tiêu chuẩn quốc tế là việc bình thường, nhưng cần thông báo cho phụ huynh những thông tin cần thiết về chương trình đào tạo cũng như những thay đổi khi có tác động bởi yếu tố chủ quan, khách quan.
Theo một số chuyên gia giáo dục, bản chất của trường tư là phục vụ những người có khả năng chi trả, những ai không “kham nổi” thì phải rời trường. Khi coi quan hệ giữa nhà trường và phụ huynh là quan hệ hợp đồng giữa bên cung cấp dịch vụ giáo dục và bên sử dụng dịch vụ giáo dục thì phương thức giải quyết tranh chấp gồm: giải quyết bằng thương lượng, hòa giải; giải quyết bằng trọng tài và giải quyết bằng thủ tục tư pháp tại tòa án. Khi vụ việc bị đẩy tới mức phụ huynh và nhà trường mâu thuẫn gay gắt, phải đưa nhau ra tòa là chuyện đáng buồn nhưng sẽ tạo tiền lệ tốt sau này.
Từ vụ mâu thuẫn giữa một số phụ huynh và Trường Tiểu học - THCS - THPT Việt Úc hè năm trước, nay đến vụ thưa kiện tại Trường Tiểu học - THCS - THPT Á Châu cho thấy, người bị ảnh hưởng nhiều nhất là học sinh. Những tranh chấp liên quan này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường học tập của các em, đối tượng dễ bị tổn thương và ảnh hưởng về tâm sinh lý.
Trong bối cảnh này, phương án thỏa thuận vẫn là ưu tiên hàng đầu để giải quyết bất đồng về học phí. Trong trường hợp cần thiết để định hướng, bảo vệ quyền lợi của học sinh, cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục cần xem xét hướng dẫn, chỉ đạo, tránh những tình huống đáng tiếc xảy ra, ảnh hưởng đến quá trình học tập của các em.
