Còn nhiều hạn chế
Ông Lê Văn Thinh, Giám đốc Sở LĐTB-XH TPHCM, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng hiệu trưởng, đánh giá, thời gian qua, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) trên địa bàn thành phố đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác phân luồng hướng nghiệp, tuyển sinh… Thầy và trò các trường nghề gặt hái được nhiều thành tích cao tại các kỳ thi kỹ năng nghề quốc gia, quốc tế. Tuy nhiên, kết quả tuyển sinh các nghề đào tạo ngắn hạn vẫn chiếm tỷ trọng cao trong tổng thể kết quả tuyển sinh hàng năm. Việc này dẫn đến đa phần người lao động khó thích ứng với sự thay đổi nhanh của khoa học - công nghệ so với người lao động có trình độ trung cấp, cao đẳng. Công tác số hóa, chuyển đổi số chưa được các cơ sở GDNN quan tâm thực hiện đầy đủ. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở GDNN xuống cấp, phương tiện kỹ thuật dạy học lạc hậu, diện tích trường nhỏ, không đảm bảo theo quy định…
Để giúp cơ sở GDNN của thành phố phát triển, ông Lê Văn Thinh lưu ý, các đơn vị thực hiện nghiêm Kế hoạch số 267-KH/TU ngày 21-9-2023 của Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM tăng cường một số biện pháp thực hiện Chỉ thị số 21-CT/ TW ngày 4-5-2023 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng GDNN đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn TPHCM. Trong năm 2024, Hội đồng hiệu trưởng cần đẩy mạnh công tác truyền thông, hướng nghiệp GDNN; các trường có trách nhiệm cung cấp thông tin về người học sau tốt nghiệp tại đơn vị (số lượng cụ thể ở từng nghề, từng trình độ đào tạo) theo hướng dẫn của Sở LĐTB-XH để tạo lập cơ sở dữ liệu lĩnh vực GDNN, nguồn cung lao động đã qua đào tạo nghề.
“Thiết lập các cơ chế phối hợp, gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong từng nhóm ngành để kịp thời cung ứng nguồn nhân lực theo nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp, xã hội”, ông Lê Văn Thinh đề nghị.
Sớm có chính sách đặc thù
Theo TS Lê Đình Kha, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, ngành cơ khí - tự động hóa được thành phố đặt ra mục tiêu tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 87% vào năm 2025 và đạt 89% vào năm 2030. Tuy nhiên, cơ sở GDNN đào tạo nguồn nhân lực cơ khí - tự động hóa không nhiều, nhân lực đào tạo chưa đáp ứng về số lượng theo yêu cầu của xã hội. Thành phố cần có chế độ, chính sách ưu việt trong xây dựng đội ngũ nhà giáo theo hướng chuẩn hóa, bảo đảm về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và chất lượng kỹ năng nghề nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực theo yêu cầu của thị trường lao động. Đồng thời khuyến khích, nâng cao vai trò, trách nhiệm và uy tín của các hiệp hội nghề nghiệp cơ khí - tự động hóa trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ mục tiêu mà thành phố đã đề ra.
Tương tự, ThS Võ Long Triều, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 5.500 doanh nghiệp hoạt động chuyên ngành điện tử - công nghệ thông tin (CNTT) và gần 2.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó số doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực CNTT khoảng hơn 1.400 doanh nghiệp (chiếm 70%). Để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, trường nghề cần xây dựng tốt cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong giảng dạy, học tập; cải tiến nội dung và phương thức đào tạo, thực hiện đào tạo lại, đào tạo hoàn thiện nguồn nhân lực CNTT theo nhu cầu của xã hội.
“Đặc điểm ngành CNTT là vòng đời sản phẩm ngắn, công nghệ thay đổi liên tục, do đó đào tạo phổ cập là việc tất yếu. Có thể thực hiện đào tạo lại thông qua việc tổ chức đào tạo tại chỗ, đào tạo qua công việc hoặc thuê các đơn vị đào tạo có uy tín”, ông Triều gợi mở.
Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức khẳng định, thành phố là trung tâm GDNN lớn của cả nước với gần 200.000 người tốt nghiệp các trình độ nghề mỗi năm, chiếm 87% số người lao động của cả nước được đào tạo nghề hàng năm. Thế mạnh này chưa được phát huy hiệu quả do vẫn còn trùng lắp trong đào tạo ngành, nghề, chưa phát huy được thế mạnh mũi nhọn đào tạo của từng trường… Do đó, mỗi cơ sở GDNN cần tự rà soát, đánh giá thực trạng của mình một cách thực chất nhất, trung thực nhất. Qua đó, đề ra chiến lược, kế hoạch, lộ trình để khắc phục triệt để các thiếu sót, hạn chế; xác định các lĩnh vực trọng điểm để tập trung đào tạo, tránh trường hợp đào tạo đa ngành, thiếu định hướng.
“Đáng lo và rất trăn trở là số người lao động đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp chưa cao. Đây là trách nhiệm của Hội đồng hiệu trưởng phải tìm ra giải pháp khắc phục bất cập này. Nhiệm vụ quan trọng trước mắt là Sở LĐTB-XH TPHCM phối hợp chặt chẽ với các tiểu ban trong Hội đồng hiệu trưởng đúc kết, tham mưu cho thành phố trong công tác quy hoạch, sắp xếp lại các trường nghề theo Chỉ thị 21 của Ban Bí thư và Kế hoạch 267 của Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM”, đồng chí Dương Anh Đức nhấn mạnh.
