Tại phiên thảo luận tổ sáng 6-1, bàn về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự, một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến thảo luận là việc sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 75 (sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở).
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, vướng mắc cơ bản ở đây là quy định chưa thật rành mạch về hình thức sử dụng đất. Đất ở thì sử dụng đầu tư dự án nhà ở thương mại, nhưng đất ở mà có lẫn các loại đất khác, đặc biệt là trường hợp có quyền sử dụng đất khác mà không phải đất ở như đất nông nghiệp, đất kinh doanh dịch vụ.. thì có được làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để làm nhà ở thương mại hay không? “Đây là cả một vấn đề”, ông Tùng bình luận và đề nghị quy định rõ trình tự để tháo gỡ vướng mắc cho nhà đầu tư.
Theo người đứng đầu Ủy ban Pháp luật, Luật Đầu tư quy định, khi xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án nhà ở thương mại mà sử dụng các hình thức đất này thì có bước là thẩm định khả năng đáp ứng điều kiện chuyển đổi sử dụng đất của nhà đầu tư.
“Vậy thì có thực hiện bước đó không? Nếu thực hiện rồi thì giá trị văn bản thẩm định như thế nào để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, không đòi hỏi thủ tục khác. Tránh sang cơ quan này hỏi chuyển sử dụng đất đâu, cơ quan kia hỏi phê duyệt chủ trương đầu tư đâu”, ông Tùng nêu vấn đề.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh, cần đánh giá rõ tác động khi sửa quy định; đảm bảo tháo gỡ khó khăn vướng mắc, không tạo vướng mắc mới; chặt chẽ về quản lý đất đai, tránh trục lợi chính sách; đảm bảo liên thông với luật khác để tránh vướng mắc sau này.
“Ví dụ luật ra đời có dẫn đến tình trạng nhà đầu tư đi thu gom đất chưa phải đất ở, rồi chờ quy hoạch để trao đi đổi lại, bán thu lợi hay không? Cần dự báo trước để có quy định chặt chẽ. Rồi về nghĩa vụ tài chính đất đai phải thực hiện đầy đủ. Quy định hiện tại chưa thực sự sát thực tiễn, dẫn đến việc bồi thường, nộp tiền sử dụng đất chưa sát, người dân kêu thế này thế kia”, ông Hoàng Thanh Tùng nói.
Phát biểu giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, quy định hiện hành đang tạo 2 cách hiểu khác nhau về hình thức sử dụng đất để đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại.
Trong đó, luật thể hiện gồm “đất ở hợp pháp và các loại đất khác”. “Chính chữ “và” trong câu này đang gây ách tắc đối với hàng trăm dự án ở Hà Nội, TPHCM và nhiều địa phương khác. Nếu không rõ thì một loạt dự án bị tắc, như hơn 80 dự án ở Hà Nội, 130 dự án ở TPHCM vướng mắc. Gốc rễ ở chỗ là quy định minh bạch hình thức sử dụng đất. Còn để đến được việc anh có quyền sử dụng đất để đầu tư dự án thì phải theo trình tự của luật chuyên ngành là Luật Đất đai. Chúng ta xử lý khéo léo để giải quyết hài hòa lợi ích nhà nước, nhà đầu tư và người dân”, Bộ trưởng Lê Thành Long giải thích.