Thảo luận về dự án luật, các ý kiến của đại biểu (ĐB) Quốc hội Đoàn TPHCM có rất nhiều băn khoăn, nhất là việc sửa những quy định liên quan đến quy hoạch, sử dụng đất đai. Đoàn ĐB Quốc hội TPHCM dự kiến sẽ kiến nghị Quốc hội chưa sửa những quy định liên quan đến quy hoạch, sử dụng đất đai ở dự án luật này, thay vào đó sẽ sửa một cách toàn diện khi sửa Luật Đất đai.
Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm cho rằng, theo quy định về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch sử dụng đất thì cấp dưới chỉ được phê duyệt quy hoạch sử dụng đất khi cấp trên có quy hoạch. Tức cấp huyện chỉ được phê duyệt khi tỉnh có quy hoạch, tỉnh chỉ được phê duyệt khi có quy hoạch cấp quốc gia. Về lý thuyết thì hợp lý, nhưng thực tiễn thì không. Chẳng hạn, quy hoạch đất quốc gia chậm khiến hàng loạt các địa phương chậm. Trong khi đó, quy hoạch sử dụng đất liên quan trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và quyền, lợi ích của người dân. “Tôi rất lo tính hiệu quả, thực tiễn, khả thi của quy định này. Chuyện này giống như chúng ta vẽ một cái vòng rồi đứng trong đó không nhúc nhích được, ảnh hưởng dây chuyền”, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm nêu. Vẫn theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, hiện nay, mọi khiếu kiện của dân đều liên quan đến vấn đề quy hoạch đất, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân. “Chỉ nói đến việc đất được đưa vào quy hoạch thôi là người dân đã thấy khổ sở rồi chứ chưa nói đến quyết định thu hồi đất?”, Chủ tịch HĐND TPHCM lo lắng.
Theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, với quy định hiện nay, hàng loạt dự án giao cho chủ đầu tư nhưng không thực hiện mà cứ để đó (dự án treo), trong khi người dân không được xây dựng nhà ở, công trình và trồng cây lâu năm. Bây giờ lại “đẻ” ra một quy định nữa là người dân muốn sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan có thẩm quyền nhà nước cho phép. “Nếu anh không sử dụng hoặc sử dụng không đúng thì mọi quyền lợi của người dân phải được bảo đảm đầy đủ. Chúng ta hạn chế quyền của dân rồi lại cho phép, như vậy vô hình trung bắt dân phải “chạy”. Nếu sửa theo hướng này là “mở ra rồi đóng lại liền”, rất không được” - ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm nói và đề nghị phải có công bố quy hoạch sử dụng đất. Trong một thời hạn nhất định nào đó mà kế hoạch sử dụng đất không thực hiện thì người dân được thực hiện đầy đủ các quyền của người dân, Nhà nước phải đền bù cho dân theo quy định. Không thể chấp nhận những quy hoạch treo 10 năm, 20 năm mà dân cứ phải chịu đựng.
ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm cũng cho rằng, những vấn đề quá chi tiết thì giao Chính phủ, còn những vấn đề đã rõ thì cần quy định trong luật. Quá nhiều quy định dưới luật tạo kẽ hở cho quá trình quản lý, sử dụng đất đai hiện nay, khó cho dân, doanh nghiệp, dễ tạo kẽ hở tạo tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm, xâm hại đến lợi ích quốc gia, người dân.
Bày tỏ đồng tình với đánh giá của Thanh tra Chính phủ về nhiều vấn đề, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm khẳng định, trước khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM cũng đã có những chỉ đạo giải quyết bức xúc của dân, nhưng có cái khó là “có việc có đủ cơ sở để giải quyết, có việc đã qua quá nhiều thời gian, nhiều thế hệ lãnh đạo, cho nên phải rà soát, điều tra xác minh, làm rõ cơ sở pháp lý”.
Theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, HĐND TPHCM cũng đã tiếp dân và giải quyết một số kiến nghị cụ thể của người dân. “Trong quá trình triển khai kết luận của Thanh tra Chính phủ, đồng chí Bí thư Thành ủy đã chỉ đạo tập trung giải quyết, Thường vụ Thành ủy họp rất nhiều lần, có khi trong 1 tháng họp Thường vụ Thành ủy đến mấy lần, nhằm thực hiện nghiêm túc, đúng tinh thần kết luận của Thanh tra Chính phủ”, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm cho biết. Chủ tịch UBND TPHCM cũng đã tiếp đại diện nhân dân, họp báo để công khai kết luận thanh tra, phương án thực hiện kết luận thanh tra và xin lỗi nhân dân.
Vẫn theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, qua ý kiến của các hộ dân, có hộ dân đồng tình và một số hộ đề xuất phương án khác mà họ cho là có tình có lý. Dự kiến, trong tháng 11 tới, lãnh đạo TPHCM sẽ tổ chức một cuộc tiếp dân nữa, để lắng nghe bà con. Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ đạo là ngoài những vấn đề liên quan đến KĐT mới Thủ Thiêm thì những vấn đề khác mà người dân quan tâm như tính pháp lý của thu hồi đất, chính sách thu hồi đất tái định cư… cũng đã được lắng nghe. Tất cả những vấn đề khác dân còn khiếu nại cũng sẽ được cả tổ ĐB HĐND, ĐBQH, MTTQ… ghi nhận một cách cầu thị. Hướng giải quyết là hài hòa lợi ích của người dân, của tổ chức và Nhà nước, có lợi nhất cho người dân, nhưng phải theo quy định của pháp luật qua từng thời kỳ.
Khẳng định những công việc đang làm đã bám sát kết luận của Thanh tra, chỉ đạo của Chính phủ, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm chia sẻ: “Có cô bác bức xúc sao mới tiếp có 30 người dân thôi? Lãnh đạo TP không thể tiếp hết cùng một lúc, vì phải có thời gian để nghe từng trường hợp, làm sao để họ nói được hết ý kiến của mình. Hiện nay, với KĐT mới Thủ Thiêm, Ban Thường vụ tập trung chỉ đạo để vừa thu hút đầu tư hình thành KĐT theo đúng quy hoạch, vừa giải quyết kiến nghị của bà con”.
