Sáng 25-5, Quốc hội thảo luận tại tổ liên quan đến 8 nội dung quan trọng. Tại tổ của Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM, các đại biểu đã tập trung thảo luận nhiều nội dung liên quan đến tình hình kinh tế - xã hội, y tế, cải cách tiền lương...
Lãng phí nguồn lực, tiềm lực tăng trưởng
Thảo luận tại tổ, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, có thế mạnh xuất khẩu... nên bị ảnh hưởng rất lớn trước biến động của thế giới.
Từ đầu năm 2023, nền kinh tế bắt đầu suy giảm nên cần phải có những giải pháp cấp bách, căn cơ và lâu dài. Nhiều doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng, kéo theo đó là họ cắt giảm lao động đang đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến chính sách an sinh xã hội.
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân. Ảnh: QUANG PHÚC |
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân đề nghị trong đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội cần đề cập thêm đến việc những nguồn lực, tiềm lực tăng trưởng bên trong chưa được phát huy tốt.
Trong đó, hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng giao thông khó khăn, y tế cũng khó khăn... liên quan đến đầu tư công. Trong khi đó, đầu tư công không sử dụng hết tiền, năm 2022 còn dư gần 20% nguồn vốn đầu tư công (gần 130.000 tỷ đồng chưa dùng đến).
Ngoài ra, chương trình cho vay ưu đãi cũng chưa phát huy hết, trong khi nhiều doanh nghiệp đang "khát vốn". Quốc hội đã thông qua 120.000 tỷ đồng hỗ trợ làm nhà ở xã hội, tuy nhiên đến tháng 4 vẫn chưa giải ngân. Trong khi, nhà ở xã hội rất cần cho người lao động, công nhân.
Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM thảo luận tại tổ sáng 25-5. Ảnh: QUANG PHÚC |
Đại biểu cho rằng, nếu số vốn này được sử dụng hết vào đầu tư công sẽ kích thích vận tải, nông nghiệp, thương mại, sản xuất... phát triển. Chúng ta còn lãng phí thời cơ.
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân đề nghị, trong cách xây dựng chỉ tiêu hàng năm phát triển kinh tế - xã hội, bên cạnh xây dựng các chỉ tiêu cứng thì cần căn cứ vào tình hình thực tế để bổ sung thêm chỉ tiêu và Quốc hội bổ sung việc giám sát.
Trong đó, giám sát giải ngân vốn đầu tư công để xác định rõ trách nhiệm; đồng thời cần có chế tài xử lý trách nhiệm nếu chỉ tiêu giải ngân vốn đầu tư công không đạt mục tiêu. Đối với chỉ tiêu giải ngân 120.000 tỷ đồng làm nhà ở xã hội, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cũng đề nghị cần phải giám sát việc này.
Đại biểu Quốc hội Trần Anh Tuấn. Ảnh: QUANG PHÚC |
Đồng tình với vấn đề lãng phí nguồn lực, đại biểu Quốc hội Trần Anh Tuấn cho rằng, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cần phải làm nhanh, cấp bách, nhất là các công trình, dự án đầu tư trọng điểm.
Dù vậy, hiện nay, việc hấp thụ nguồn vốn còn chậm, nhiều dự án chưa hoàn thành thủ tục đầu tư, chưa bố trí vốn dẫn đến lãng phí nguồn lực cho sự phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.
Vì vậy, đại biểu đề nghị cần làm rõ vướng ở khâu nào và quy rõ trách nhiệm, để từ đó xác định rõ nguyên nhân do cơ chế hay do con người. Ngoài ra cũng cần minh bạch, rõ ràng và có giải pháp trong việc chi tiêu cho đầu tư công
Về giảm thuế GTGT 2%, đại biểu Trần Anh Tuấn đồng tình giảm và cho rằng cần xem xét, cân nhắc giảm cho các đối tượng để kích cầu tiêu dùng, kích cầu sản xuất nội địa... chứ không giới hạn nhóm đối tượng được giảm thuế.
Thiếu thuốc cứu sinh mạng người dân
Liên quan đến thiếu thuốc, thiết bị y tế, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng Chính phủ đã ra Nghị quyết 30 và Nghị định 07 để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan. Ảnh: QUANG PHÚC |
Sau một thời gian thực hiện, đại biểu đề nghị, cần phải có sơ kết để đánh giá kết quả. Nếu hiệu quả thì cần luật hóa, bổ sung vào các điều luật. Bởi khi chưa cụ thể thành luật thì sau này cơ quan kiểm toán, cơ quan điều tra vào cuộc thì sẽ không có cơ chế bảo vệ cán bộ.
Trong triển khai, đại biểu cho rằng, cán bộ ngành y lo sợ sai không dám làm, không dám mua sắm... đã lan từ cơ sở lên cấp trên. Ví dụ chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia là chương trình rất cần thiết dù vậy, tỷ lệ tiêm hiện nay chưa đạt mục tiêu do vướng mắc về thủ tục mua sắm vaccine, dẫn đến thiếu vaccine để tiêm chủng.
Theo đại biểu, Bộ Y tế cần đấu thầu mua sắm tập trung hoặc đàm phán giá để các địa phương có căn cứ, ký hợp đồng mua vaccine. Trong khi đó, hiện nay việc mua này lại đẩy về cho các địa phương nên gặp nhiều khó khăn.
Đại biểu Trần Kim Yến phát biểu góp ý. Ảnh: QUANG PHÚC |
“Tôi xin nói thẳng, hiện nay việc này có đùn đẩy trách nhiệm, cứ đẩy qua đẩy lại giữa Trung ương và địa phương. Trong khi, doanh nghiệp có hàng cung ứng nhưng không bán được, người dân lại không có vaccine để tiêm chủng cho con”, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan xót xa nói và đề nghị Bộ Y tế, cơ quan chức năng phải khẩn trương tuân thủ chỉ đạo của Chính phủ trong việc này để sớm có đầy đủ vaccine tiêm chủng.
>> Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tri Thức nói về tình trạng thiếu thuốc, vaccine. Thực hiện: VĂN MINH
Liên quan đến thuốc hiếm, đại biểu nhắc lại câu chuyện ngộ độc ở TPHCM vừa qua và thiếu thuốc giải độc Botulinum. Tình trạng thiếu thuốc hiếm không phải là lần đầu tiên. Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng, theo quy định hàng năm, các bệnh viện đều phải thống kê danh mục thuốc hiếm cần nhập để gửi lên Sở Y tế duyệt và trình Bộ Y tế để duyệt nhập thuốc hiếm về. Dù vậy năm nào cũng rơi vào tình trạng thiếu thuốc hiếm cho nên đại biểu đề nghị cần tính toán nhu cầu của cả nước rồi tính toán số lượng thuốc để nhập về dự trữ trước, tránh tình trạng khi có việc xảy ra lại thiếu thuốc.
“Sinh mạng người dân không đợi quy trình cho nên chúng ta không được quan liêu, phải làm cho tròn trách nhiệm của người thực thi công vụ”, đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan nói khi đề cập đến tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế.
Cần đồng lương để người lao động đủ sống
Về lộ trình cải cách tiền lương, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, người lao động có thể lao động đến 30 năm nhưng khi về hưu nhận tiền lương hưu khoảng 2-3 triệu đồng/tháng, sống không được.
"Ở quận Bình Tân có trường hợp là phó chủ tịch công đoàn bộ phận nhận lương hưu chưa tới 3 triệu đồng/tháng. Người này phải đi làm thêm để kiếm sống”, đại biểu nêu dẫn chứng và đề nghị trong lộ trình cải cách tiền lương phải xác định mức tiền lương tối thiểu đảm bảo mức sống tối thiểu. Đại biểu cũng cho rằng cần tính lại nguyên tắc trả lương để một người đi làm có thể nuôi thêm được một người.
Đồng tình quan điểm, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng, thực hiện cải cách tiền lương hiện nay rơi vào chủ nghĩa bình quân. Cụ thể, người lao động nói chung, lực lượng y bác sĩ mới ra trường nói riêng nhận mức lương khởi điểm rất thấp. Khi thực hiện cải cách tiền lương chỉ nâng mức lương cơ bản nên số tăng thêm dành cho những người lao động trẻ không nhiều. Thực tế này khiến họ không thể tích lũy, đủ sống và nuôi gia đình. Trong khi họ là lực lượng lao động chính, lực lượng dám đột phá, năng động sáng tạo, đóng góp rất lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội.