ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho biết, hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn và có sự phát triển vượt bậc. “Phó Thủ tướng đánh giá như thế nào về cơ hội tham gia vào ngành công nghiệp hấp dẫn này của Việt Nam? Việt Nam cần có những giải pháp gì để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phục vụ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn”, ĐB Việt Nga hỏi.
Trả lời, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế, kinh tế số phát triển nhanh. Đặc biệt, chúng ta quan tâm giảng dạy, đào tạo toàn diện ngay trong trường đại học, từ công nghệ thông tin đến vật lý, vật liệu… Như vậy Việt Nam hoàn toàn có cơ hội để tham gia sâu vào vào lĩnh vực này. Thời gian qua Thủ tướng và các bộ, ngành đều quyết liệt chuẩn bị các điều kiện để phát triển công nghệ chip bán dẫn.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án để chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực đối với công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, rất nhiều doanh nghiệp FDI đã đầu tư trong lĩnh vực kinh tế số, công nghệ cao đã đầu tư ở Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng phát triển rất mạnh về kinh doanh số, trong thời gian vừa qua, tăng trưởng và đóng góp của ngành kinh tế số 12 - 15%. “Như vậy, tốc độ tăng trưởng rất nhanh, nên cơ hội này hoàn toàn có thể thực hiện được”, Phó Thủ tướng nêu.
Về giải pháp lâu dài, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta cần quan tâm đào tạo ngay, đào tạo lại những kỹ sư, người được đào tạo trong các trường đại học đã có kiến thức nền tảng, có thể tiếp cận ngay để tham gia vào chuỗi này, đặc biệt là tham gia vào thiết kế, đóng gói...
Bên cạnh đào tạo nguồn nhân lực, chúng ta có lợi thế là lực lượng lao động ở nước ngoài rất đông, người Việt Nam ở nước ngoài đã tham gia và có năng lực tham gia vào lĩnh vực này. Do vậy, bằng những cơ chế chính sách để huy động sự tham gia của các nhà khoa học ở nước ngoài. Chính phủ cũng sẽ có chủ trương chọn các trường đại học để xây dựng thành trung tâm về công nghệ chip bán dẫn Việt Nam, bằng cách đầu tư những phòng thí nghiệm tập trung, hiện đại để có thể thiết kế, kiểm chuẩn và sản xuất. “Chỉ có như vậy, chúng ta mới có cơ hội tham gia sâu vào chuỗi này”, Phó Thủ tướng trả lời.
Tuy nhiên, tranh luận lại, ĐB Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) thẳng thắn cho rằng, sau đại dịch Covid-19, đặc biệt là chiến tranh thương mại giữa các nước lớn diễn ra khiến chuỗi cung ứng chip toàn cầu bị đứt gãy, gián đoạn. Đây là cơ hội tốt cho Việt Nam để trở thành miền đất hứa cho ngành ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, dường như chúng ta mới chỉ dừng ở việc nói nhiều về tiềm năng, lợi thế của Việt Nam, trong đó có sự chuẩn bị tốt về nguồn nhân lực. ĐB cần biết rõ hơn Chính phủ tận dụng sớm nhất, nhanh nhất những lợi thế, tiềm năng của Việt Nam cũng như đưa ra chính sách như thế nào để thu hút các nhà đầu tư; cơ chế nào để khuyến khích, khơi dậy nguồn lực tiềm năng nội tại của đất nước?
Phó Thủ tướng nêu rõ, chúng ta sẽ đầu tư một số trung tâm nghiên cứu khoa học để phục vụ cho các trường dùng chung; đầu tư một số trung tâm đổi mới sáng tạo để chúng ta có thể phát triển khâu nghiên cứu cơ bản, tiến tới làm chủ được các bước sau. Những đầu tư này cũng khá lớn, nhất là đầu tư sản xuất thử có thể lên tới 7 tỷ USD. Do đó, cần có Nhà nước và khối doanh nghiệp cùng tham gia.
ĐB Trần Nhật Minh (Nghệ An) cho rằng, thời gian gần đây có nhiều nhà đầu tư nước ngoài đến tìm hiểu cơ hội đầu tư ở Việt Nam, trong đó có những dự án công nghệ cao, sản xuất chip bán dẫn. Tuy nhiên, một trong những vấn đề các nhà đầu tư quan ngại là việc đảm bảo cung ứng điện, đặc biệt là cung ứng điện qua cơ chế mua bán điện tái tạo trực tiếp. ĐB đề nghị Phó thủ tướng cho biết thực trạng cung ứng điện phục vụ sản xuất hiện nay, trong đó có phục vụ các dự án tiềm năng. "Thực trạng đó ảnh hưởng thế nào đến cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài trong thời gian vừa qua và giải pháp trong thời gian tới?", ĐB đặt câu hỏi.
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, trong năm 2023 nước ta có giai đoạn thiếu điện cục bộ ở một số địa phương miền Bắc, gây ảnh hưởng sản xuất. Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt triển khai các công trình dự án điện và tháo gỡ vướng mắc về chính sách đầu tư, giải quyết khâu phân phối điện qua xây dựng đường dây điện 500kV mạch 3 với thời gian thần tốc. Dự kiến cuối tháng 6 đường dây này sẽ hoàn thành, giải quyết điều tiết điện ở các vùng miền.
Chính phủ cũng đảm bảo đa dạng hóa nguồn điện, cạnh tranh điện thông qua xây dựng nghị định mua bán điện trực tiếp; khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà để phục vụ tự dùng (tự sản, tự tiêu). "Nhà nước đảm bảo cung cấp đủ điện và doanh nghiệp cần chủ động đảm bảo an ninh năng lượng", Phó Thủ tướng khẳng định.
ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chất vấn, thời gian qua và sắp tới, Chính phủ sẽ tiếp tục ổn định thị trường vàng và thị trường tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát. Hiện nay cử tri rất quan tâm vấn đề này, mong muốn Phó Thủ tướng chia sẻ thêm về cung - cầu của vàng hiện nay để người dân yên tâm.
Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đồng Tháp phát biểu tranh luận
Theo ĐB, các ngân hàng đang bán vàng, giá vàng hạ, khoảng cách giá vàng trong nước với thế giới giảm, dân rất phấn khởi nên mua nhiều. Nhưng mua cũng khó, mặt khác, dân đang hỏi ngân hàng chỉ bán chứ không mua, vậy dân bán vàng có khó khăn không? Tình trạng ngân hàng chỉ có bán vàng thì kéo dài đến bao giờ, khi nào dừng, cầu - cung như vậy có đảm bảo cho người dân hay không?
Tuy nhiên, do hết thời gian, Phó Thủ tướng sẽ trả lời bằng văn bản.
