Những hợp tác chiến lược gần đây đang mở ra cơ hội để Việt Nam nói chung, Đà Nẵng nói riêng trở thành những nơi chủ chốt trong ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn. Đà Nẵng có những cơ chế, chính sách xác định ngành CNTT mà cụ thể là ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn sẽ được địa phương chọn là lĩnh vực phát triển đột phá trong thời gian tới.
Những dấu ấn đầu tiên
Ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn được định vị là một trong những ngành công nghiệp chủ chốt, nền tảng của Cách mạng công nghệ 4.0. Hoa Kỳ là quốc gia nắm giữ giá trị cao nhất trong chuỗi giá trị toàn cầu với tỷ lệ 39% với vai trò đứng đầu thế giới về thiết kế chip và cung cấp thiết bị chế tạo chip.
Ông Lê Quang Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho biết, tiềm năng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam nói chung, Đà Nẵng nói riêng rất lớn với nhiều cơ hội thu hút đầu tư, tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ các tập đoàn quốc tế của Hoa Kỳ và các đối tác khác.
 |
| Chủ trì hội thảo có ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng; ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng và ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng. Ảnh: XUÂN QUỲNH |
Trong bối cảnh dịch bệnh, xung đột vũ trang, chiến tranh thương mại, thời gian gần đây các quốc gia như Hoa Kỳ, EU, Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc,... đều có sự dịch chuyển chính sách phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn nhằm tái cấu trúc lại chuỗi cung ứng toàn cầu, gia tăng khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực tự chủ và cải thiện an ninh quốc gia.
Vừa qua,Việt Nam và Hoa Kỳ đã nâng cấp quan hệ song phương lên thành “Đối tác chiến lược toàn diện”. Trong bản tuyên bố chung, 2 nước đã thiết lập “Quan hệ đối tác mới về bán dẫn nhằm hỗ trợ phát triển chuỗi cung ứng bán dẫn bền vững linh hoạt cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và người lao động Hoa Kỳ”. Với sự chứng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến đến thăm của Thủ tướng tại Hoa Kỳ từ ngày 17 đến ngày 23-9, nhiều cơ quan chức năng của Việt Nam đã ký ghi nhớ hợp tác với các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ và thế giới về ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn.
Đồng ý kiến, TS Nguyễn Thanh Tuyên, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin – Truyền thông (Bộ TT-TT) cho biết, hiện 75% chip bán dẫn vẫn đang là loại chíp 28nm và cao hơn, đây chính là thị trường vẫn còn nhiều dư địa, doanh thu lớn và Việt Nam có thể tiếp cận những công nghệ về loại chip bán dẫn này.
 |
Theo nhận định nhiều chuyên gia, chip bán dẫn chính là nền tảng, xương sống cho kỷ nguyên công nghệ. Ảnh: XUÂN QUỲNH |
Phân khúc IC cho tín hiệu analog và cho phân khúc vi điều khiển (MCU) là phân khúc tiềm năng cho Việt Nam với các lý do: Không có 1 nhóm doanh nghiệp độc quyền như phân khúc Logic và Memory, phát triển dựa trên đặc thù của từng usecase, đa số phù hợp cho IoT và Edge-AI (xử lý AI tại biên); Các IP-core của Synopsys bao gồm loại công nghệ đúc chip 28nm trở lên.
Các doanh nghiệp Việt Nam như Viettel, VNPT có thể mở rộng công nghiệp viễn thông thành công nghiệp IoT, phát triển các chip-set cho các ứng dụng IoT, Edge-AI dùng trong smarthome, smart city, nông nghiệp,…
Tại Việt Nam, công nghiệp bán dẫn đang hiện diện ở 3 trung tâm gồm: khu vực phía Bắc là các vệ tinh xung quanh Hà Nội như Bắc Ninh, Bắc Giang; khu vực phía Nam có TPHCM và một trung tâm khác; ở miền Trung là Đà Nẵng.
Động lực để Đà Nẵng tìm hướng đi
Ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng nhìn nhận, Đà Nẵng có nhiều cơ chế, chính sách để làm nền tảng, xác định trong 5 ngành được Đà Nẵng chọn làm kinh tế mũi nhọn thì ngành công nghệ thông tin mà cụ thể là ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn sẽ được địa phương chọn là lĩnh vực phát triển đột phá trong thời gian tới.
 |
Ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng phát biểu. Ảnh: XUÂN QUỲNH |
Nghị quyết 43 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định 5 lĩnh vực ưu tiên nguồn lực phát triển. Trong đó, có 1 lĩnh vực liên quan trực tiếp đến triển khai chuyển đổi số và 4 lĩnh vực còn lại cơ bản phát triển trên nền tảng và hạ tầng số.
TP Đà Nẵng đã chủ động, tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 thông qua Nghị quyết 7 của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng về phát triển hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông tiếp cận xu hướng Cách mạng công nghệ 4.0; Nghị quyết của Thành ủy về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển CNTT.
Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP Đà Nẵng lần thứ XXII nhiệm kỳ 2020-2025 đã xác định 1 trong 3 nhiệm vụ trọng tâm, đột phá là: “Đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, trọng tâm là phát triển mạnh công nghiệp công nghệ cao và công nghệ thông tin, gắn với xây dựng đô thị khởi nghiệp sáng tạo, thành phố thông minh, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực mới, nhất là kinh tế số, xã hội số và chính quyền số”.
 |
Đà Nẵng có những cơ chế, chính sách để phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn |
Nghị quyết số 29 -NQ/TW ngày 17-11-2022 Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó xác định ưu tiên nguồn lực và có cơ chế, chính sách khuyến khích đủ mạnh để phát triển những lĩnh vực ưu tiên của các ngành công nghiệp nền tảng như thiết kế và sản xuất vi mạch bán dẫn.
Vừa qua, ngày 16-8-2023, UBND TP Đà Nẵng ban hành Kế hoạch số 163 về phát triển công nghiệp công nghệ thông tin trên địa bàn đến năm 2030 trong đó xác định ưu tiên phát triển công nghiệp thiết kế, sản xuất vi mạch.
“Đây là động lực để Đà Nẵng tiếp tục phát triển, phát huy mạnh mẽ các nguồn lực, nhất là con người, trên tinh thần kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa nguồn lực bên trong và nguồn lực bên ngoài. Các nguồn lực này không chỉ là cơ hội mới mà là sự quyết tâm lớn của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo để có những thay đổi trên lĩnh vực mà Đà Nẵng có một vài lợi thế nhất định”, ông Lê Trung Chinh nhìn nhận.
Sáng nay 10-10, TP Đà Nẵng tổ chức Hội thảo phát triển nguồn nhân lực phục vụ ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn; vấn đề đặt ra với thành phố Đà Nẵng.
Tại hội thảo, 4 nội dung chính được đặt ra:
- Một là xu hướng của ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn thế giới;
- Hai là chủ trương và hiện trạng phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn Việt Nam;
- Ba là hiện trạng phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn thành phố;
- Cuối cùng đề xuất một số nhóm nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới.
Ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn được định vị là một trong những ngành công nghiệp chủ chốt, nền tảng của cách mạng công nghiệp lần thứ tư; chip bán dẫn là linh kiện cơ bản, cốt lõi trong các thiết bị điện tử kỹ thuật số, đặc biệt là là yếu tố then chốt của các công nghệ số mới như trí tuệ nhân tạo, mạng 5G, dữ liệu lớn, Internet vạn vật...
Theo ước tính của Gartner và McKinsey, doanh thu ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn toàn cầu năm 2022 đạt 601,7 tỷ USD; tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm của ngành ước tính từ 6%-8%/năm; đến năm 2030 đạt hơn 1.000 tỷ USD.
Chuỗi giá trị ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn phát triển đến nay đã được chuyên môn hóa cao, phân tán tại nhiều khu vực, lãnh thổ trên toàn thế giới. Chuỗi giá trị ngành bao gồm từ các công đoạn khai khoáng, sản xuất wafer, chế tạo thiết bị, thiết kế phần mềm công cụ, thiết kế chip đến chế tạo, lắp ráp, đóng gói, kiểm thử, thành phẩm.
Trong chuỗi giá trị này, công đoạn thiết kế chiếm tỷ lệ 50% - 53%, sản xuất, 25% – 28% và công đoạn đóng gói kiểm thử 8%. Hoa Kỳ là quốc gia nắm giữ giá trị cao nhất trong chuỗi giá trị toàn cầu với tỷ lệ 39% với vai trò đứng đầu thế giới về thiết kế chip và cung cấp thiết bị chế tạo chip. Đài Loan mặc dù chỉ chiếm gần 20% sản xuất chip nhưng sở hữu hầu hết công nghệ sản xuất chip tiên tiến nhất thế giới hiện nay với các loại chip nhỏ nhất dưới 7nm và sản xuất các chip dành cho các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Apple, Intel, Qualcomm, AMD, Nvidia,...
Đối với TP Đà Nẵng, từ những năm 2000, thành phố đã ban hành những chủ trương, chính sách làm nền tảng để phát triển công nghiệp CNTT, tiêu biểu như Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 3-10-2000 của Thành ủy về một số chủ trương phát triển công nghiệp phần mềm và Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 12-3-2003 của Thành ủy về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển CNTT.
Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XXII nhiệm kỳ 2020-2025 đã xác định 1 trong 3 nhiệm vụ trọng tâm, đột phá là: “Đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, trọng tâm là phát triển mạnh công nghiệp công nghệ cao và công nghệ thông tin, gắn với xây dựng đô thị khởi nghiệp sáng tạo, thành phố thông minh, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực mới, nhất là kinh tế số, xã hội số và chính quyền số”.
UBND TP Đà Nẵng đã ban hành Kế hoạch số 163/KH-UBND ngày 16-8-2023 về phát triển công nghiệp công nghệ thông tin trên địa bàn thành phố đến năm 2030 trong đó xác định ưu tiên phát triển công nghiệp thiết kế, sản xuất vi mạch.
Với xu hướng của toàn cầu, thực trạng về nghiên cứu, sản xuất, nguồn nhân lực của Việt Nam và Đà Nẵng, các vấn đề của Đà Nẵng cần tham gia vào chuỗi cung ứng bán dẫn, vi mạch cần có giải pháp nào với cách làm như thế nào, cần những chính sách gì, mục tiêu, thời gian, lộ trình,… là những vấn đề đặt ra của Đà Nẵng.
