Ngày 20-11, TAND TPHCM xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil). Đại diện Viện KSND TPHCM đã công bố cáo trạng truy tố 15 bị cáo.
Gây thất thoát 1.463 tỷ đồng
Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil) hầu tòa về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Đưa hối lộ".
Trả lời xét hỏi, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh khai đã chỉ đạo Nguyễn Thị Như Phương (Phó Giám đốc, theo dõi tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil) không trích lập Quỹ Bình ổn xăng dầu (Quỹ BOG) đầy đủ, không kết chuyển tiền Quỹ BOG vào tài khoản Công ty Xuyên Việt Oil theo quy định mà chuyển tiền từ Công ty Xuyên Việt Oil (trong đó có tiền Quỹ BOG thu từ người tiêu dùng) vào tài khoản cá nhân của Hạnh. Bị cáo Hạnh cũng thừa nhận gây thất thoát hơn 219 tỷ đồng trong hành vi vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng Quỹ BOG.
Trong việc được pháp luật giao thu hộ tiền thuế bảo vệ môi trường từ hoạt động kinh doanh xăng dầu, bị cáo Hạnh cố ý không chuyển nộp số tiền thuế vào ngân sách mà sử dụng vào mục đích cá nhân và mất khả năng hoàn trả lại cho ngân sách, gây thất thoát số tiền thu ngân sách 1.244 tỷ đồng.
Trả lời vì sao thu 219 tỷ đồng nhưng trong các tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil chỉ còn hơn 4 tỷ đồng, bị cáo Hạnh cho biết số tiền từ Quỹ BOG có đem đi đầu tư dàn trải từ xăng dầu đến các dự án bất động sản, nhưng quản lý còn hạn chế nên thua lỗ.
Về khả năng khắc phục hậu quả vụ án, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh nói ngoài các tài sản đang bị kê biên, phong tỏa, bản thân còn một số tài sản hình thành trước thời điểm kinh doanh, tài sản nhờ người quen đứng tên…, bị cáo xin tự nguyện dùng để khắc phục.
Trả lời xét hỏi, bị cáo Nguyễn Thị Như Phương (Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil) khai chỉ làm nhiệm vụ thủ quỹ, theo dõi tài khoản. Gia đình bị cáo khó khăn nên bị cáo được bà Hạnh nhận vào làm. Bị cáo rất tin tưởng và làm theo chỉ đạo của bà Hạnh. Bị cáo không hiểu bản chất những báo cáo về Quỹ BOG gửi Bộ Tài chính và Bộ Công Thương.
Sai lầm lớn nhất của cựu Thứ trưởng
Trả lời về hành vi đưa hối lộ, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh khai đã đưa hối lộ cho bị cáo Nguyễn Lộc An (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương) để được cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu. Tổng số tiền đưa hối lộ là hơn 921 triệu đồng. Trong đó có một đồng hồ hiệu Patek Philippe đưa vào dịp sinh nhật ông An.
Trả lời xét hỏi, bị cáo Nguyễn Lộc An thừa nhận những lần nhận hối lộ như cáo trạng truy tố nhưng bị cáo An cho rằng số tiền nhận từ Hạnh ít hơn so với cáo trạng. Bị cáo cho biết đến nay đã khắc phục hết hậu quả vụ án như cáo trạng truy tố. Về đồng hồ hiệu Patek Philippe, ông An khai bán được gần 23.000 USD. Bị cáo rất ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra.
Các bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công thương), Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Thị trường trong nước, Bộ Công thương); Hoàng Anh Tuấn (cựu Vụ phó Thị trường trong nước) cũng thừa nhận hành vi và đã nộp lại số tiền bị cáo buộc nhận hối lộ.
Trình bày với HĐXX, ông Đỗ Thắng Hải nói tháng 6-2021 giấy phép của Xuyên Việt Oil sắp hết hạn. Đó là thời điểm dịch COVID-19, đang giãn cách xã hội. Bộ Công Thương cũng được chỉ đạo phải đảm bảo cung ứng các mặt hàng thiết yếu, trong đó có mặt hàng xăng dầu. Vì vậy khi nhận được điện thoại xin cấp lại giấy phép kinh doanh xăng dầu, bị cáo đã chỉ đạo Hạnh nhanh chóng liên hệ với Hoàng Anh Tuấn (cựu Vụ phó Thị trường trong nước).
Bị cáo không đòi hỏi về vật chất gì, bị cáo cũng chỉ đạo Vụ Thị trường trong nước rà soát kỹ các điều kiện trước khi cấp lại giấy phép. Sau này, ngày 22-12-2021, Hạnh chủ động liên hệ với bị cáo nói muốn gặp. Khi đến phòng làm việc của bị cáo, Hạnh đã đưa cho bị cáo một túi quà nói là quà tết.
“Lúc đó, bị cáo chuẩn bị có cuộc họp nên không để ý, sau này mới biết trong đó có tiền. Đây là sai lầm lớn nhất cuộc đời tôi. Khi làm việc với cơ quan chức năng tôi đã nhận thức rõ được sai phạm, ăn năn vì hành vi của mình”, cựu Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.
Quỹ Bình ổn xăng dầu (Quỹ BOG) là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách thuộc tài chính công, tài sản công để tại doanh nghiệp là thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu. Người đại diện pháp luật của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu được Nhà nước giao quản lý, sử dụng Quỹ BOG theo quy định của pháp luật.
Theo các quy định của pháp luật về kinh doanh xăng dầu, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu phải mở tài khoản Quỹ BOG tại ngân hàng thương mại và phải thực hiện trích tiền trên cơ sở số lượng doanh thu bán hàng để nhập vào Quỹ BOG theo thông báo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công Thương. Mục đích sử dụng duy nhất là bình ổn giá khi giá dầu trên thế giới có biến động, cần điều chỉnh giá trong nước nhằm ổn định thị trường (pháp luật nghiêm cấm sử dụng số tiền này vào mục đích khác).