Sản phụ mang thai lần 3 với tiền căn tăng tiểu cầu nguyên phát và nhập viện khi chuyển dạ ở tuổi thai gần 39 tuần. Qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ sản khoa chỉ định cho sản phụ sanh mổ vì ngôi thai nằm ngang kèm theo tiền sử đã từng mổ lấy thai.
Ngày 30-11, trước khi mổ lấy thai, sản phụ có sức khoẻ và các dấu hiệu sinh tồn hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, khi các bác sĩ sản khoa vừa mổ bắt bé 2,8kg chào đời thì sản phụ đột ngột truỵ mạch, huyết áp không đo được và ngừng tim.
Bác sĩ nhận định ngay đây là thuyên tắc ối, ê kíp bác sĩ gây mê hồi sức cùng các bác sĩ sản khoa vừa hồi sức tim phổi, vừa cố gắng hoàn tất cuộc mổ và cầm máu tử cung do băng huyết sau sanh. Sản phụ được hồi sức tim phổi thành công.
Khi người bệnh có nhịp tim trở lại, các bác sĩ sản khoa khâu vết thương để tránh mất máu. Vì khi thuyên tắc ối xảy ra sẽ hoạt hóa hệ thống làm rối loạn đông máu, máu chảy nhiều gây băng huyết.
Các bác sĩ quyết định chèn bóng vào tử cung để cầm máu và giữ lại tử cung. Kết quả chụp cắt lớp vi tính động mạch phổi và các xét nghiệm sinh hoá huyết học sau đó cho thấy sản phụ có thuyên tắc ối.
Sau 10 ngày theo dõi và điều trị tích cực, hiện sản phụ Ng. đã hoàn toàn tỉnh táo, ăn uống, nói chuyện bình thường và 2 mẹ con được xuất viện.
Theo ThS. BS Giang Minh Nhật, Trưởng đơn vị Hồi sức tích cực tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, việc điều trị cho sản phụ vừa có thuyên tắc động mạch phổi do ối, vừa có rối loạn đông máu đòi hỏi các bác sĩ phải xác định thận trọng xác định thời điểm nào cần điều chỉnh rối loạn đông máu và thời điểm nào có thể sử dụng kháng đông. Sau 24 giờ hồi sức tim mạch, sản phụ đã dần ổn định huyết áp và rút nội khí quản.
TS.BS Bùi Chí Thương, Trưởng khối sản, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, thuyên tắc ối là một biến chứng cấp cứu sản khoa hiếm và đặc biệt nghiêm trọng khi dịch ối và các thành phần của nhau thai đi vào tuần hoàn mẹ. Tỷ lệ thuyên tắc ối được ghi nhận trong y văn dao động khoảng 40.000 đến 53.800 thai phụ, nhưng tỷ lệ tử vong lên đến 60-70%.
Ở các thai phụ sống sót, 85% trường hợp mắc các di chứng thần kinh vĩnh viễn do ngưng tuần hoàn kéo dài. Thuyên tắc ối hầu hết xảy ra trong lúc sanh và điển hình bởi ba dấu hiệu: tụt huyết áp, giảm oxy máu và rối loạn đông máu (đông máu nội mạch lan toả). Đây không chỉ là cơn ác mộng của sản phụ mà còn là nỗi ám ảnh của các bác sĩ sản khoa.
Biện pháp duy nhất để cứu sản phụ và thai nhi là nhanh chóng tiến hành mổ lấy thai và hồi sức cấp cứu cho mẹ.
