Cuộc chiến mới trên “bầu trời mở”

Ngày 22-5, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã kêu gọi triệu tập họp khẩn trong ngày để thảo luận khả năng an ninh của châu Âu sẽ bị phương hại sau khi Mỹ tuyên bố rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở cùng Nga, với lý do “Nga liên tục vi phạm các điều khoản của hiệp ước” khi không cho phép Mỹ tiến hành các chuyến bay quan sát trên bầu trời Moscow, Abkhazia, Nam Ossetia và Chechnya…
Bộ Ngoại giao Nga khẳng định sẽ có kế hoạch đáp trả việc Mỹ đơn phương rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở
Bộ Ngoại giao Nga khẳng định sẽ có kế hoạch đáp trả việc Mỹ đơn phương rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở

Nỗ lực cứu vãn

Hôm 21-5, các quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết việc rút khỏi hiệp ước sẽ chính thức được thực hiện sau 6 tháng. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko ngày 22-5 tuyên bố Moscow sẽ vẫn tuân thủ Hiệp ước Bầu trời mở cho đến khi thỏa thuận này còn hiệu lực và sẽ cố gắng cứu vãn hiệp ước này qua quá trình đàm phán với Mỹ. Động thái của Mỹ sẽ là đòn mạnh không chỉ giáng vào nền tảng an ninh châu Âu mà còn vào những lợi ích an ninh cốt lõi của các đồng minh Mỹ.

Bộ Ngoại giao Nga cũng phủ nhận cáo buộc cho rằng nước này không tuân thủ hiệp ước khi ngăn cản Mỹ và Canada tiến hành các chuyến bay đã lên kế hoạch trong cuộc tập trận Center 2019 được tổ chức ở phía Nam của Nga và vùng Trung Á vào tháng 9-2019 với khoảng 128.000 quân và hơn 20.000 trang thiết bị.

Moscow phản hồi rằng, việc đảm bảo an ninh cho cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Canada vào thời điểm đó là bất khả thi do tình hình thay đổi nhanh chóng trong suốt cuộc tập trận trên quy mô lớn như vậy. Khi Nga đề xuất khung thời gian thay thế cho các chuyến bay này, Mỹ và Canada đã từ chối.

Trong tuyên bố chung đưa ra ngày 22-5, Ngoại trưởng 10 nước gồm Pháp, Đức, Bỉ, Tây Ban Nha, Phần Lan, Italy, Luxembourg, Hà Lan, CH Czech và Thụy Điển đều bày tỏ lấy làm tiếc về thông báo của Chính phủ Mỹ về việc trong 6 tháng tới sẽ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở.

Tuyên bố khẳng định Hiệp ước Bầu trời mở đã đóng vai trò quan trọng góp phần xây dựng lòng tin trong nhiều thập kỷ qua nhằm tăng cường an ninh và sự minh bạch tại khu vực châu Âu-Đại Tây Dương. Các nước đồng thời nêu rõ sẽ tiếp tục đối thoại với Nga trên cơ sở những ý kiến đã thống nhất trước đó giữa các đồng minh trong NATO và các đối tác châu Âu khác để cùng tháo gỡ những bất đồng.

Số phận START-3 bị đe dọa

Hiệp ước Bầu trời mở được ký năm 1992 và bắt đầu có hiệu lực vào năm 2002, cho phép các quốc gia tham gia thực hiện các chuyến bay giám sát ngắn theo các hạn ngạch bay đã được thống nhất từ trước trên toàn bộ lãnh thổ nước thành viên khác để thu thập dữ liệu về các lực lượng và hoạt động quân sự.

Đây là hiệp ước kiểm soát vũ khí quan trọng thứ ba mà Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi kể từ khi nhậm chức tháng 1-2017. Trước đó, ông Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) ký năm 2015 giữa nhóm P5+1 với Iran và Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) ký với Nga năm 1988. Trong tất cả các trường hợp, ông Trump cáo buộc bên còn lại vi phạm các quy định của thỏa thuận.

Ngoài ra, ông Trump cũng bỏ lửng quyết định đối với một thỏa thuận khác là Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START hay còn gọi là STAR-3).

Báo New York Times trích dẫn nguồn tin từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở có nghĩa ông Trump từ chối gia hạn START-3, được Nga và Mỹ ký năm 2010 và sẽ hết hiệu lực vào tháng 2-2021.

Theo giới phân tích, quyết định của Mỹ sẽ làm trầm trọng thêm tình hình chính trị, quân sự ở khu vực châu Âu - Đại Tây Dương và làm xấu đi mối quan hệ giữa Nga và NATO trong bối cảnh Hiệp ước Bầu trời mở là một trong số ít các thỏa ước còn tồn tại để bảo đảm tính minh bạch giữa các bên.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Việt Nam nằm trong nhóm dễ bị ảnh hưởng của rủi ro khí hậu

Việt Nam nằm trong nhóm dễ bị ảnh hưởng của rủi ro khí hậu

Ngày 8-4, Ủy ban Kinh tế và Xã hội châu Á - Thái Bình Dương (ESCAP), có trụ sở tại Bangkok, Thái Lan, công bố báo cáo mới của Liên hợp quốc (LHQ) đánh giá mức độ sẵn sàng của các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Trong đó, Việt Nam nằm trong 11 nước dễ bị ảnh hưởng bởi rủi ro khí hậu nhìn từ góc độ kinh tế vĩ mô.

Tỷ phú Elon Musk kêu gọi đảo ngược chính sách thuế bất thành

Tỷ phú Elon Musk kêu gọi đảo ngược chính sách thuế bất thành

Tỷ phú Elon Musk, cố vấn thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã trực tiếp kêu gọi Tổng thống Mỹ đảo ngược quyết định áp thuế nhưng không thành công. Theo Washington Post, đây là lần hiếm hoi hai nhân vật này bất đồng sâu sắc về một chính sách kinh tế quan trọng.

Làng... kỹ thuật số

Làng... kỹ thuật số

Trung Quốc là một trong những quốc gia có năng suất nông nghiệp cao nhất thế giới. Trong bối cảnh phát triển chung, chính phủ nước này đã nỗ lực định vị các làng kỹ thuật số ở vùng nông thôn như một chiến lược quốc gia.

Khu tài chính của thành phố London có thể được nhìn thấy khi mọi người đi bộ dọc theo bờ Nam của sông Thames. Ảnh: REUTERS

Nước Anh 5 năm sau Brexit

Năm nay đánh dấu kỷ niệm 5 năm ngày Anh chính thức rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Trước đây, phe ủng hộ nước này rời khỏi EU (Brexit) đã miêu tả tương lai tươi sáng cho người dân Anh sau sự kiện này: Anh sẽ không còn yếu thế như một thành viên của EU, sẽ triển khai hợp tác tự do thương mại và tài chính trên phạm vi toàn thế giới…

Sân bay quốc tế Mandalay hoạt động trở lại. Ảnh: THE GLOBAL NEW LIGHT OF MYANMAR

Sân bay quốc tế Mandalay hoạt động trở lại

Ngày 6-4, Báo The Global New Light of Myanmar đưa tin, sân bay quốc tế Mandalay và tuyến đường sắt Yangon-Mandalay đã hoạt động trở lại sau thời gian tạm ngừng dịch vụ do thiệt hại từ trận động đất mạnh xảy ra ngày 28-3 vừa qua.

Biểu tình tại Mỹ phản đối chính sách thuế của Tổng thống Trump. Ảnh từ video của ABC NEWS

Biểu tình phản đối các chính sách mới tại Mỹ

Theo ABC News, vào ngày 5-4 (giờ địa phương), hàng chục ngàn người đã tham gia các cuộc biểu tình ở Washington và nhiều thành phố để lên tiếng bày tỏ lo ngại về hành động của Tổng thống Donald Trump kể từ khi nhậm chức.

Muôn sắc hoa xuân châu Âu

Muôn sắc hoa xuân châu Âu

Mùa xuân ở châu Âu là quãng thời gian khiến con người và muôn loài hưng phấn nhất. Sau những ngày tháng mùa đông dài tưởng như vô tận, lạnh lẽo và ướt át thì nắng xuân bừng lên, nhiệt độ tăng làm tan băng giá, cây cỏ nở bung những đóa hoa và chồi non lên ánh nõn. Sóc thỏ tung tăng chạy nhảy, chim hót vang lừng. Đất trời vào mùa sinh sôi nảy lộc.

Thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm sâu nhất kể từ năm 2020

Thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm sâu nhất kể từ năm 2020

Đóng cửa phiên giao dịch ngày cuối cùng trong tuần (ngày 4-4), thị trường chứng khoán Mỹ chứng kiến phiên giảm điểm mạnh nhất từ năm 2020 đến nay, sau khi Trung Quốc công bố mức thuế bổ sung 34% đối với hàng hóa của Mỹ tương tự mức thuế Mỹ áp dụng với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Việt Nam đóng góp thiết thực cho Hội đồng Nhân quyền LHQ

Việt Nam đóng góp thiết thực cho Hội đồng Nhân quyền LHQ

Khóa họp lần thứ 58 Hội đồng Nhân quyền (HĐNQ) LHQ tại Geneva (Thụy SĨ) đã kết thúc vào ngày 4-4 (giờ địa phương), đánh dấu sự tham gia tích cực và đóng góp thiết thực của Việt Nam, qua việc chủ trì một phát biểu chung và nhiều phát biểu đóng góp cho cộng đồng quốc tế.

Người tiêu dùng Mỹ đối mặt giá nông sản nhập khẩu tăng do thuế cao. Ảnh: KEYSTONE

Thuế đối ứng của Mỹ: Các nước tiếp tục phản ứng, chuyên gia lo “rủi ro” lớn

Ngày 4-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, việc áp thuế đối ứng các nước giúp Washington nắm quyền chủ động trong quan hệ thương mại; khả năng giảm thuế sẽ phụ thuộc vào mức độ nhượng bộ của các đối tác đối với lợi ích của Mỹ. Trong khi đó, nhiều nước tiếp tục có phản ứng mạnh về quyết định này của Mỹ.