Theo báo cáo của Cục Đường bộ Việt Nam, việc đưa tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn vào khai thác nhưng chưa thu phí đã dẫn đến thu hút nhiều loại phương tiện, đặc biệt là các xe tải trọng lớn, xe container. Thực tế này đã làm mất cân bằng về lưu lượng phương tiện tham gia giao thông và khả năng thông hành của cả tuyến cao tốc và QL1.
So với năng lực thông hành là 9.200 - 11.000 xe tiêu chuẩn (PCU)/ngày đêm thì tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn hiện đã mãn tải. Trong khi đó, với năng lực thông hành 31.000 - 33.000 PCU, QL1 vẫn chưa mãn tải, có thể tiếp nhận thêm phương tiện.
Bên cạnh đó, với quy mô phân kỳ, điều kiện địa hình đi qua các vùng đồi núi, về đêm hay có hiện tượng sương mù dẫn đến mặt đường ẩm ướt, trơn trượt, tầm nhìn hạn chế, các xe tải nặng khi đi trên các đoạn đèo dốc thường không đạt được tốc độ tối thiểu theo quy định (thực tế tốc độ chỉ đạt 35 - 40km/h so với yêu cầu 60km/h).
Mặt khác, tuyến có quy mô 2 làn xe, khoảng 8 - 10km mới bố trí một điểm tránh vượt xe, việc các xe tải nặng leo dốc với tốc độ chậm dẫn đến các xe phía sau phải xếp hàng nối đuôi đã tạo tâm lý ức chế đối với người tham gia giao thông trên tuyến, dễ xảy ra việc vượt xe tự phát tại những vị trí cấm vượt, tăng nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông và giảm năng lực thông hành của tuyến.
Trong nhiều trường hợp, các xe tải nặng bị hư hỏng phải dừng, đỗ chiếm một phần làn xe chạy dẫn đến nguy cơ tai nạn cho các xe cùng chiều khi lái xe thiếu tập trung quan sát hoặc khi điều kiện thời tiết bất lợi, tầm nhìn bị hạn chế.
Hơn nữa, đối với nhóm các xe khách trên 30 chỗ, xe khách giường nằm, trong điều kiện địa hình khó khăn, trên tuyến có nhiều vực sâu, nếu xảy ra tai nạn đối với nhóm đối tượng này sẽ có nguy cơ thương vong rất lớn.
Vì vậy, Cục Đường bộ Việt Nam và các đơn vị chức năng thống nhất phân luồng khoảng 3.000 PCU sang các tuyến khác, không đi vào tuyến Cam Lộ - La Sơn (tương đương xe khách trên 30 chỗ, xe khách giường nằm, xe kéo rơ-moóc, xe sơ mi rơ-moóc đang lưu thông trên tuyến này).
Cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, việc phân luồng xe khách lớn phù hợp với hạn chế về quy mô giai đoạn phân kỳ đầu tư, chưa được đầu tư xây dựng các trạm dừng nghỉ, cửa hàng xăng dầu, nhiều đoạn tuyến chưa được phủ sóng viễn thông…
Hiện nay, Bộ GTVT đang chỉ đạo Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh thực hiện các thủ tục đầu tư mở rộng tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn lên 4 làn xe hoàn chỉnh. Nếu được Quốc hội thông qua và cho phép áp dụng cơ chế đặc thù, dự kiến dự án sẽ cơ bản thi công hoàn thành vào cuối năm 2025, khi đó sẽ đảm bảo khai thác một cách an toàn cho tất cả các phương tiện tham gia giao thông trên tuyến đồng thời giảm tải rất nhiều cho QL1.
