Thực tế cho thấy, khi nhu cầu về nhà ở ngày càng lớn, trong lúc quỹ đất vẫn còn hạn chế thì các chung cư cứ thế mọc lên. Để quản lý tốt các chung cư xây dựng với mật độ dày đặc như hiện nay, các bộ ngành đã ban hành nhiều quy định liên quan đến các giải pháp an toàn cho công trình. Theo đó, các nhà cao tầng đều thuộc diện quản lý về phòng cháy chữa cháy (PCCC), phải đảm bảo nghiêm ngặt các tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định về PCCC; phải được cơ quan quản lý nhà nước về PCCC có thẩm quyền thẩm duyệt, nghiệm thu, thi công... Các hạng mục PCCC của công trình trước khi đưa vào sử dụng phải đảm bảo an toàn PCCC, thoát hiểm, thoát nạn... Đặc biệt, chú ý cầu thang thoát hiểm - yếu tố không thể thiếu trong việc thiết kế và xây dựng các tòa nhà cao tầng.
Chung cư cao tầng có 2 loại cầu thang thoát hiểm là ngoài trời và trong nhà. Loại đặt ngoài trời đơn giản và dễ sử dụng, thường áp dụng cho các tòa nhà dưới 10 tầng. Còn thang thoát hiểm đặt bên trong được thiết kế với mục đích tạo không gian thoát hiểm cho cư dân khi gặp hỏa hoạn. Đây là không gian cách ly khói, khí độc. Vì thế, cầu thang thoát hiểm trong nhà được thiết kế hình khối hộp độc lập, kín 4 vách. Cánh cửa của cầu thang thoát hiểm có độ dày thích hợp, bọc thép, cách nhiệt và được làm bằng vật liệu chịu được nhiệt độ cao, có tay co tự động đóng. Không có người là tự động đóng cửa. Nếu điều kiện cho phép, áp suất trong cầu thang thoát hiểm luôn cao hơn không gian tiếp giáp với mục đích đơn giản là chống khói thâm nhập, bằng máy bơm hoặc quạt tăng áp hoạt động liên tục.
Theo Thượng tá Huỳnh Quang Tâm - Trưởng phòng PCCC và Cứu nạn cứu hộ, Công an TPHCM, trong vụ cháy chung cư Carina Plaza quận 8 xảy ra vào rạng sáng 23-3, tỷ lệ nạn nhân chết do ngạt khói cao hơn so với bị chết cháy (11/13 người). Nguyên nhân dẫn đến tình trạng khói khí độc lan nhanh lên các tầng trên khiến người dân hoảng loạn tháo chạy vào cầu thang bộ là do các cửa cầu thang thoát hiểm đã bị chèn đá để cửa luôn mở, tiện cho việc đi lại.
Rõ ràng, một thực tế là quy định bắt buộc phải đóng cửa thoát hiểm của cầu thang bộ có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với tính mạng của cư dân sống trong chung cư. Thế nhưng, người dân vẫn chưa thật sự quan tâm đúng mức về vấn đề này. Phần lớn những người được chúng tôi phỏng vấn trong quá trình thực hiện bài viết này đều trả lời: Cửa cầu thang thoát hiểm dùng để chống trộm. Anh Lê Quang Đăng, cư dân sống sót sau vụ cháy chung cư Carina Plaza, khẳng định: Nếu hôm ấy, ai đó không lấy đá chèn vào tất cả cánh cửa ở các tầng thì cho dù cháy xe máy ở tầng hầm cũng không ảnh hưởng gì đến các tầng trên và không xảy ra hậu quả lớn như vậy!
Cuộc sống của những cư dân chung cư Carina Plaza hiện nay đã dần đi vào ổn định. Họ đã trở về với ngôi nhà thân yêu của mình, nhưng những nỗi đau để lại từ sau vụ cháy vẫn còn ám ảnh và âm ỉ khôn nguôi. Điều quan trọng hơn cả, chính họ là những nhân chứng sống để thức tỉnh những ai còn chưa quan tâm đến công tác phòng cháy, mà đặc biệt là cư dân sống trong các chung cư cao tầng. Hãy nâng cao ý thức của mình bằng cách tìm hiểu các kiến thức cơ bản về PCCC, bắt đầu từ những việc rất đơn giản như: cửa thoát hiểm chung cư bắt buộc phải đóng 24/24 giờ; ai làm trái với quy định đó được xem là vi phạm pháp luật.
