Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường vừa ký ban hành thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sau khi thảo luận tại phiên họp thứ 11 của Ủy ban về dự án đường vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và dự án đường vành đai 3 TPHCM.
Theo đó, UBTVQH tán thành sự cần thiết đầu tư và thống nhất trình Quốc hội xem xét quyết định chủ trương đầu tư các dự án này tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV. Tuy nhiên, để bảo đảm các dự án trình Quốc hội đạt được sự đồng thuận cao, hồ sơ các dự án phải thể hiện rõ cơ quan trình Quốc hội là Chính phủ và chịu trách nhiệm trước Quốc hội về nội dung; các bộ, ngành, địa phương theo phân công chịu trách nhiệm trước Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Nhấn mạnh đây là 2 dự án rất quan trọng và nằm trong tổng thể xem xét các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021 - 2025 đã được Quốc hội xem xét, quyết định, UBTVQH yêu cầu chuẩn bị kỹ lưỡng, tính toán vốn... bảo đảm tuân thủ khung của chính sách đã đề ra trong 5 năm.
Trên cơ sở xem xét tính cấp bách của các dự án, UBTVQH thống nhất triển khai, thực hiện dự án đường vành đai 3 TPHCM với tiến độ cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác, vận hành năm 2026, quyết toán năm 2027.
Dự án đường vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội nghiên cứu giãn tiến độ 1 năm, cơ bản hoàn thành năm 2026 và hoàn thành toàn bộ năm 2027, để bảo đảm tính khả thi và cân đối, bố trí phần vốn cho các dự án quan trọng, cấp bách khác, tránh trường hợp tập trung bố trí vốn quá nhiều vào một dự án nhưng không bảo đảm tiến độ triển khai, giải ngân, trong khi những dự án khác có thể triển khai, giải ngân ngay nhưng lại không có nguồn vốn để thực hiện nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng vốn.
Việc triển khai thực hiện đồng thời nhiều dự án đường cao tốc, tập trung chủ yếu vào giai đoạn 2022 - 2025 sẽ cần một nguồn lực rất lớn nhu cầu về nguyên vật liệu, nhà thầu, máy móc, thiết bị... sẽ khó bảo đảm chất lượng, tiến độ cơ bản hoàn thành trong năm 2025. UBTVQH đề nghị Chính phủ đánh giá đầy đủ về khả năng giải ngân, hấp thụ vốn, sự cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, nguồn nhân lực, khả năng gây ra tình trạng khan hiếm và tăng giá nguyên vật liệu... và làm rõ giải pháp kịp thời nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tiến độ, chất lượng cho 2 dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai và cam kết trước Quốc hội về tiến độ, chất lượng của các dự án.
UBTVQH thống nhất sử dụng nguồn vốn ngân sách trung ương, ngân sách địa phương đầu tư 2 dự án.
Đối với dự án đầu tư đường vành đai 4 có thêm nguồn vốn PPP tham gia và giao cho các địa phương tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, đề nghị làm rõ trách nhiệm tổ chức thực hiện của Chính phủ, Bộ GTVT, các bộ, ngành, địa phương liên quan, trong đó cần cụ thể hóa trách nhiệm “đầu mối” của Thành phố Hà Nội và TPHCM. Các địa phương tham gia đầu tư các dự án này cần cam kết bố trí vốn cho các dự án nằm trong khuôn khổ Kế hoạch đầu tư công trung hạn của địa phương.
Theo đó, đề nghị các địa phương khẩn trương bổ sung vào hồ sơ các dự án này Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố về các nội dung tổng số vốn bố trí, tiến độ giải ngân, phân kỳ theo từng năm và cam kết bố trí phần tăng thêm trong trường hợp phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư của các dự án này. Các địa phương cần cam kết, chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ phải chịu trách nhiệm trước Quốc hội các cam kết này của các địa phương. Trường hợp chưa bảo đảm đầy đủ hồ sơ các Dự án sẽ không đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, quyết định.
UBTVQH tán thành cần có một số cơ chế, chính sách đặc biệt cho các dự án này, tuy nhiên đề nghị Chính phủ căn cứ ý kiến của cơ quan thẩm tra rà soát các cơ chế đặc thù một cách hợp lý. UBTVQH thống nhất với đề xuất điều chuyển số vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đã bố trí cho Bộ GTVT về các địa phương. Cho phép tăng tổng mức vốn trung hạn trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Trình tự, thủ tục thực hiện các dự án thành phần tương tự dự án nhóm A theo quy định pháp luật về đầu tư công.
Sơ đồ tuyến vành đai 3 TPHCM Đối với đề xuất chỉ định thầu, UBTVQH đề nghị Chính phủ thực hiện theo quy định pháp luật. Trường hợp cần thiết chỉ áp dụng chỉ định thầu đối với một số gói thầu tư vấn, gói thầu phục vụ di dời hạ tầng kỹ thuật, gói thầu thực hiện thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và áp dụng trong 2 năm (2022 - 2023). Đối với đề xuất cho phép khai thác các mỏ cát, sỏi lòng sông (dự án vành đai 3 TPHCM), UBTVQH đề nghị cần làm rõ hơn sự cần thiết và đánh giá tác động của các đề xuất này, trong đó cần có chính sách hợp lý để không ảnh hưởng đến môi trường và không tác động các đến vấn đề sạt lở bờ sông.
Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về 3 dự án xây dựng đường bộ cao tốcKết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về dự án xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1) vừa được Tổng Thư ký Quốc hội thông báo tới các cơ quan liên quan và công luận. Tại phiên họp thứ 11, UBTVQH đã thảo luận về vấn đề này. Theo thông báo, UBTVQH thống nhất sự cần thiết phải đầu tư các dự án này. Tuy nhiên, qua thảo luận cho thấy còn rất nhiều vấn đề, nội dung cần bổ sung hoặc làm rõ. Đặc biệt, 3 dự án này sử dụng vốn của chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; vốn từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021; vốn trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 chưa phân bổ chi tiết, nhưng các nguồn vốn này Chính phủ chưa trình UBTVQH cho ý kiến hoặc quyết định phương án phân bổ để có căn cứ và xác định tính hợp lý. Vì vậy, UBTVQH đề nghị Chính phủ khẩn trương báo cáo UBTVQH cho ý kiến hoặc quyết định phương án tổng thể phân bổ vốn của các nguồn trên. Cơ quan thường trực của Quốc hội cũng yêu cầu rà soát, thuyết minh rõ sơ bộ tổng mức đầu tư, cơ cấu tổng mức đầu tư; thuyết minh cụ thể căn cứ phân chia các dự án thành phần; tính toán chi tiết nội dung chi của vốn ngân sách Trung ương và vốn ngân sách địa phương. Đối với vốn ngân sách địa phương phải có nghị quyết của HĐND cấp tỉnh về tổng nguồn vốn tham gia; tiến độ giải ngân; việc tăng vốn địa phương trong trường hợp tăng tổng mức đầu tư và phải phù hợp với kế hoạch đầu tư công trung hạn của địa phương. Đáng lưu ý, diện tích đất phải thu hồi cho 3 dự án lớn, số hộ dân bị ảnh hưởng nhiều, liên quan đến nhiều địa phương nên cần báo cáo rõ phương án, giải pháp để bảo đảm việc thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ, tái định cư công khai minh bạch, đúng quy định, đảm bảo ổn định cuộc sống cho người dân và đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án. UBTVQH cũng lưu ý cơ quan chức năng làm rõ lý do, mức độ an toàn giao thông khi thiết kế kỹ thuật chưa phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5729: 2012). “Chính phủ cần cân nhắc có giải pháp hiệu quả để thu hút vốn đầu tư xã hội, thực hiện các dự án PPP, thực hiện chủ trương của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội đã đề ra là “lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt huy động các nguồn đầu tư ngoài nhà nước”, “giảm tỷ trọng vốn đầu tư công trong tổng số vốn đầu tư toàn xã hội, phát huy vai trò dẫn dắt của đầu tư công, tăng cường thu hút các nguồn vốn đầu tư từ các khu vực kinh tế ngoài nhà nước”, “đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000km đường bộ cao tốc”, thông báo kết luận nêu rõ. Phương án thu phí và phân chia nguồn thu phí của 3 dự án; tác động của việc đầu tư các dự án cao tốc đến các đường BOT hiện hữu và giải pháp để hài hòa lợi ích của nhà nước, người dân và nhà đầu tư, không để xảy ra các điểm nóng về an ninh, trật tự… cũng là những vấn đề cần thuyết minh rõ. Một nguyên tắc quan trọng được UBTVQH nhấn mạnh là sẽ chỉ đề nghị Quốc hội những cơ chế cấp bách, thực sự cần thiết, không dàn trải chính sách đặc thù làm phá vỡ tính thống nhất của hệ thống pháp luật và cũng chỉ áp dụng trong thời hạn 2 năm 2022-2023 (nếu có). |
