Bước đi chiến lược của Đảng
Thế giới đang trải qua những biến động lớn, với sự gia tăng của các mối đe dọa an ninh phi truyền thống và những thay đổi sâu sắc trong trật tự quốc tế. Các vấn đề như khủng bố xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu, tội phạm mạng, và buôn bán người đã vượt qua biên giới quốc gia, tạo ra nhu cầu cấp thiết về một cơ chế hợp tác đa phương hiệu quả.
Khu vực Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương, nơi Việt Nam đóng vai trò quan trọng, đang trở thành tâm điểm của các hoạt động tội phạm mạng và tranh chấp chủ quyền quốc gia trên không gian mạng.
Tại Việt Nam, sự phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế mạnh mẽ trong những thập niên qua đã đặt ra yêu cầu mới trong việc bảo vệ an ninh quốc gia. Có khoảng 30 nguy cơ, thách thức và mối đe dọa an ninh phi truyền thống đang hiện hữu, tác động trực tiếp đến mọi lĩnh vực từ kinh tế, xã hội, văn hóa đến quốc phòng, an ninh. Cùng đó, tội phạm mạng và công nghệ cao ngày càng trở nên tinh vi, đa dạng và gây ra những hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, xã hội và an ninh quốc gia.
Trong các văn kiện đại hội Đảng, vấn đề an ninh quốc gia luôn được nhấn mạnh là nền tảng quan trọng để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững. Đảng xác định rằng việc bảo vệ an ninh quốc gia phải được thực hiện song song với quá trình hội nhập quốc tế, nhằm tận dụng sức mạnh tổng hợp của ngoại giao, kinh tế, văn hóa và quốc phòng, an ninh. Công ước Hà Nội chính là kết quả minh chứng cho việc hiện thức hóa tầm nhìn chiến lược này.
Để biến những định hướng chiến lược thành hành động cụ thể, Đảng đã chỉ đạo sâu sát các cơ quan nhà nước và lực lượng an ninh trong quá trình xây dựng và thực thi Công ước Hà Nội. Với vai trò trung tâm lãnh đạo, Đảng đã yêu cầu các cơ quan chức năng phối hợp chặt chẽ trong việc nghiên cứu, soạn thảo và hoàn thiện nội dung công ước, đảm bảo tính toàn diện và phù hợp với luật pháp quốc tế và pháp luật của Việt Nam.
Công ước Hà Nội gồm 9 chương và 71 điều, là kết quả của gần 4 năm thương lượng liên tục từ năm 2021 đến 2024 giữa các quốc gia thành viên, nhằm xây dựng một khung khổ pháp lý đa phương toàn diện để đấu tranh với loại tội phạm nguy hiểm này. Đồng thời, Đảng cũng thúc đẩy việc xây dựng các cơ chế phối hợp liên ngành để đảm bảo sự thống nhất trong công tác phòng ngừa, phát hiện và xử lý các vấn đề an ninh liên quan đến công ước.
Ngoại giao là một lĩnh vực mà Đảng thể hiện vai trò dẫn dắt mạnh mẽ trong việc đảm bảo thành công của Công ước Hà Nội. Bên cạnh việc chỉ đạo ngoại giao Nhà nước, Đảng còn trực tiếp thực hiện ngoại giao Đảng với các đối tác quốc tế, nhằm xây dựng sự đồng thuận và thúc đẩy hợp tác đa phương.
Thông qua các cuộc đối thoại chiến lược, các hội nghị khu vực và quốc tế, Đảng đã khẳng định vai trò của Việt Nam như một quốc gia tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Việc Việt Nam vận động được sự tham gia và ủng hộ từ nhiều quốc gia đối với Công ước Hà Nội chính là minh chứng cho khả năng ngoại giao khéo léo, linh hoạt và tầm nhìn chiến lược của Đảng.
Với việc các thành viên Liên hợp quốc nhất trí lựa chọn Hà Nội là nơi tổ chức lễ ký công ước, từ nay địa danh Hà Nội sẽ gắn liền với một văn kiện pháp lý quốc tế quan trọng để giải quyết một trong những thách thức của thế kỷ 21
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao BÙI THANH SƠN
Đóng góp quan trọng với an ninh quốc gia và hội nhập quốc tế
Công ước Hà Nội đã đưa ra các cơ chế hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và các quốc gia thành viên nhằm đối phó hiệu quả với những mối đe dọa phi truyền thống như tội phạm mạng, khủng bố, buôn bán người, rửa tiền, và biến đổi khí hậu.
Thông qua các quy định về chia sẻ thông tin, hỗ trợ kỹ thuật, và phối hợp điều tra xuyên quốc gia, công ước tạo điều kiện để các cơ quan chức năng của Việt Nam tiếp cận với những công cụ và kinh nghiệm tiên tiến nhất. Điều này không chỉ nâng cao năng lực phát hiện và xử lý các mối đe dọa mà còn giảm thiểu rủi ro từ các hoạt động phi pháp, bảo đảm an toàn cho người dân và các cơ sở hạ tầng quan trọng.
Đặc biệt, trong lĩnh vực an ninh mạng, Công ước Hà Nội đã thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế về bảo vệ dữ liệu và an ninh thông tin, đồng thời khuyến khích hợp tác giữa các quốc gia trong việc phòng ngừa và đối phó với các cuộc tấn công mạng. Điều này giúp Việt Nam đảm bảo an ninh mạng quốc gia đồng thời tham gia vào các sáng kiến toàn cầu về không gian mạng an toàn và bền vững.
Công ước Hà Nội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam. Với các quy định về hợp tác quốc tế trong việc kiểm soát biên giới, chống buôn lậu và xử lý các mối đe dọa từ bên ngoài, công ước tạo ra một cơ chế pháp lý mạnh mẽ để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ và an ninh biên giới.
Thời gian qua, sự tham gia của các quốc gia đối tác trong việc phối hợp kiểm soát và tuần tra biên giới đã giúp Việt Nam phát hiện và xử lý kịp thời các hoạt động xâm phạm lãnh thổ hoặc vi phạm pháp luật quốc tế. Bởi vậy, việc thực thi công ước sẽ góp phần củng cố mối quan hệ hợp tác với các quốc gia láng giềng, từ đó xây dựng một khu vực Đông Nam Á hòa bình, ổn định và hợp tác bền vững.
Đặc biệt, việc đề xuất và thực hiện thành công công ước thể hiện cam kết của Việt Nam đối với các mục tiêu chung của cộng đồng quốc tế, điều này tạo cơ hội để Việt Nam mở rộng và thắt chặt hơn nữa quan hệ hợp tác với các quốc gia và tổ chức quốc tế.
Ngoài ra, thông qua các cơ chế đối thoại và hợp tác trong công ước, Việt Nam sẽ xây dựng được lòng tin chiến lược với các quốc gia đối tác, đặc biệt là trong khu vực ASEAN. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia trong việc thực hiện công ước nhằm góp phần tăng cường an ninh khu vực đồng thời thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế - xã hội của Việt Nam vào cộng đồng quốc tế.
Khẳng định rằng, “Công ước Hà Nội” là minh chứng rõ ràng cho nỗ lực xây dựng một cơ chế hợp tác hiệu quả, là biểu tượng cho tinh thần đổi mới và trách nhiệm, là cơ hội để Việt Nam tiếp tục vai trò là một thành viên tin cậy, tích cực thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, tham gia dẫn dắt quá trình xây dựng và định hình các khung khổ quản trị số toàn cầu, bảo đảm an ninh mạng và chủ quyền quốc gia trên không gian mạng đối với cộng đồng quốc tế.
Việc đăng cai Lễ mở ký “Công ước Hà Nội” là sự kiện khẳng định vai trò tiên phong của Đảng trong các sáng kiến khu vực, góp phần thúc đẩy hòa bình, ổn định và phát triển bền vững, tạo tiền đề triển khai thành công chiến lược chuyển đổi số để đưa đất nước sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển và thịnh vượng.
Các nội dung chính của Công ước Hà Nội
Công ước Liên hợp quốc về Tội phạm mạng, còn gọi là “Công ước Hà Nội”, gồm 9 chương và 71 điều, với các nội dung chính sau:
Hợp tác quốc tế trong phòng chống tội phạm xuyên quốc gia:
Công ước thiết lập quy định về chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ điều tra và xử lý các loại tội phạm xuyên quốc gia như buôn bán người, ma túy, vũ khí, rửa tiền, và tội phạm mạng.
Khuyến khích áp dụng công nghệ tiên tiến, điều tra hiện đại, và thiết lập cơ chế pháp lý đồng bộ để dẫn độ tội phạm và xử lý nhanh chóng các vụ án.
Cơ chế phối hợp về an ninh mạng và bảo vệ chủ quyền:
Các quốc gia thành viên được yêu cầu thiết lập trung tâm điều phối quốc gia để theo dõi, ngăn chặn tấn công mạng, và bảo vệ cơ sở hạ tầng thông tin.
Công ước khẳng định quyền chủ quyền trên không gian mạng, thúc đẩy hợp tác quốc tế để đảm bảo môi trường mạng an toàn và ổn định.
Cam kết vì hòa bình và ổn định khu vực:
Kêu gọi các quốc gia tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
Phối hợp đối phó với thách thức chung như biến đổi khí hậu, thiên tai, và kiểm soát vũ khí, góp phần xây dựng môi trường ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội.