Hai năm, tìm kiếm quy tập 5.886 hài cốt liệt sĩ
Báo cáo của Ban Chỉ đạo 515 cho biết, trong giai đoạn 2016 - 2018, toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được 2.670 hài cốt liệt sĩ trong nước, 854 hài cốt tại Lào và 2.362 hài cốt tại Campuchia. Các cơ sở đã tiến hành xác định danh tính 759 hài cốt liệt sĩ, trong đó bằng phương pháp thực chứng 284 trường hợp, giám định ADN 475 trường hợp.
Đáng chú ý, các đơn vị của Bộ Quốc phòng, các địa phương đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ khi rà soát, hoàn thiện danh sách liệt sĩ; xây dựng cơ sở dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ; lập bản đồ tìm kiếm quy tập; giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị quân đội trong chiến tranh.
Trong thời gian này, Bộ Quốc phòng, Bộ LĐTB-XH đã chuyển giao cho Bộ TT-TT hơn 1,9 triệu dữ liệu về liệt sĩ, gần 900.000 dữ liệu về mộ liệt sĩ, hơn 3.000 dữ liệu về nghĩa trang liệt sĩ để chuẩn hóa, tích hợp liên thông cơ sở dữ liệu phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ; triển khai Cổng thông tin điện tử về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ. Công tác lập bản đồ tìm kiếm, quy tập được triển khai trên toàn quốc; có trên 50% xã phường đã hoàn thành việc kết luận địa bàn liên quan đến thông tin liệt sĩ.
Tuy nhiên, Ban Chỉ đạo 515 cho biết, trong quá trình triển khai, tổ chức công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, các đơn vị của Bộ Quốc phòng, các địa phương tiếp tục phải đối mặt với những khó khăn, tồn tại từ nhiều năm qua. Đó là thông tin về liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít dần. Địa hình, địa vật thay đổi nhiều. Số lượng hài cốt liệt sĩ phải tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính còn rất lớn.
Tại một số địa phương, việc chuyển trọng tâm tìm kiếm, quy tập ở địa bàn trong nước chưa thực sự quyết liệt, kết quả chưa đáp ứng được yêu cầu. Chậm nghiên cứu, ban hành quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, nhất là quy trình thực chứng để xác minh, kết luận các mộ liệt sĩ còn thiếu một phần thông tin.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Tâm đề nghị, được cung cấp thông tin về sơ đồ mộ chí, giải mã các ký hiệu địa danh, các trận đánh, trạm quân y dã chiến để đối chiếu với thực tế, đính chính thông tin trên mộ liệt sĩ; bố trí kinh phí sửa chữa bia mộ sau khi đính chính thông tin, di chuyển hài cốt liệt sĩ; hướng dẫn cụ thể đối với hoạt động lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN. Trong khi đó, lãnh đạo UBND tỉnh Tây Ninh nêu thực tế thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ có nhiều nhưng thông tin có cơ sở để xác minh, tìm kiếm thì còn ít.
Cập nhật, liên thông, công khai dữ liệu
Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam biểu dương nỗ lực các bộ, ngành, quân khu, các địa phương, các đội quy tập hài cốt liệt sĩ, các đoàn thể chính trị xã hội, cựu chiến binh, doanh nghiệp… đã dành thời gian, tâm sức ủng hộ, thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.
Bên cạnh việc tăng cường đối thoại, hợp tác quốc tế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển trọng tâm tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ về những địa bàn trong nước, nhất là những nơi có nhân chứng còn sống, còn khỏe mạnh.
Ghi nhận kiến nghị của các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, từ địa phương, Phó Thủ tướng yêu cầu khẩn trương hoàn thiện các văn bản, quy trình hướng dẫn đối với công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Công tác tuyên truyền cần tiếp tục, kiên trì thực hiện để nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành cùng nhân dân, từ đó tạo chuyển biến trong hành động, ưu tiên dành nguồn lực vào công tác này. “Việc bố trí nguồn lực cho công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ cần phải được quan tâm hơn nữa” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các bộ, ngành liên quan đẩy nhanh việc cập nhật, liên thông dữ liệu về công tác liệt sĩ để hoàn thành sớm nhất có thể thay vì mục tiêu đến năm 2020. Đồng thời công khai các dữ liệu để người dân cũng có thể tra cứu, phản hồi, đính chính, bổ sung thêm cho những thông tin đã được đăng tải.
Cùng với đó, các bộ, ngành, đơn vị, địa phương chủ động khai thác thêm nhiều nguồn thông tin từ tư liệu, hiện vật của các cán bộ, chiến sĩ đang được lưu giữ phục vụ đối chiếu, xác minh thông tin liệt sĩ.
Ban Chỉ đạo 515 phấn đấu đến năm 2020 sẽ hoàn thành việc lập bản đồ tìm kiếm, quy tập ở 3 cấp (xã, huyện, tỉnh) trên toàn quốc; tổ chức tìm kiếm, quy tập được 60% hài cốt liệt sĩ có thông tin ở trong nước; tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở Lào, Campuchia cho đến khi không còn thông tin; đẩy mạnh quy tập, hồi hương hài cốt quân nhân Việt Nam an táng ở nước ngoài; nâng cao hơn nữa kết quả xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Riêng giai đoạn 2019 - 2020, mỗi năm tìm kiếm, quy tập 1.500 - 2.000 hài cốt liệt sĩ, xác định danh tính 250 hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng và 300 hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp giám định ADN.
