Công đoàn Việt Nam sắp có Đề án hỗ trợ công nhân lao động chăm sóc, nuôi dạy con cái

Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Nghị quyết Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam nhiệm kỳ 2023-2028 đã đề ra chương trình hành động số 04 ngày 17-5-2024. Chương trình này nhằm cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII, đưa ra các nhiệm vụ trọng tâm để giải quyết những vấn đề mới và khó khăn trong hoạt động công đoàn.

Đặc biệt, trong nhiệm kỳ này, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã phát động một loạt chương trình, chiến lược, đề án quan trọng, trong đó có Đề án về hỗ trợ công nhân lao động tại các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) trong việc chăm sóc và nuôi dạy con do Ban Nữ công thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tham mưu và triển khai.

Đây là đề án đầu tiên của Ban Nữ công và có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến cuộc sống của công nhân lao động, đặc biệt là trong chăm sóc và nuôi dạy con cái của người lao động. Đề án này được xây dựng với mục đích cải thiện điều kiện sống cho con em công nhân lao động, khắc phục những khó khăn hiện tại và phát huy vai trò của tổ chức công đoàn trong việc hỗ trợ các gia đình công nhân chăm sóc trẻ em.

Thực trạng

Theo Ban Nữ công Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, trong suốt 10 năm qua, các KCN, KCX đã không ngừng phát triển ở hầu hết các tỉnh, thành phố trên cả nước. Đến cuối năm 2023, cả nước có 431 KCN tại 221 huyện, thị thuộc 59/63 tỉnh, thành phố, tạo việc làm cho khoảng 4,16 triệu lao động.

Đặc điểm của lực lượng lao động này chủ yếu là công nhân trẻ nhập cư, với mức sống thấp và thời gian làm việc kéo dài, dẫn đến nhiều khó khăn trong chăm sóc con cái. Các gia đình công nhân thường sống trong những khu nhà trọ thiếu thốn, không có trường lớp gần khu vực làm việc và sinh sống, khiến việc lựa chọn trường học cho trẻ trở nên khó khăn. Nhiều công nhân phải gửi con vào các cơ sở tư nhân, nhưng chất lượng giáo dục tại các cơ sở này không đảm bảo, gây ra mối nguy cơ trẻ em bị xâm hại hoặc bạo hành.

Trước vấn đề này, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách để giải quyết khó khăn trong giáo dục mầm non cho con công nhân lao động tại các KCN. Giáo dục mầm non ở KCN đã được đưa vào diện ưu tiên phát triển, tương tự như chính sách phát triển giáo dục mầm non tại các vùng sâu, vùng xa. Đây là một bước tiến quan trọng, tạo động lực mạnh mẽ cho việc cải thiện điều kiện học tập cho trẻ em là con công nhân. Điều này đặc biệt quan trọng sau khi Bộ luật Lao động 2019 được thông qua, trong khi trước đó chưa có chính sách cụ thể nào dành riêng cho trẻ em công nhân tại các KCN.

Phía tổ chức công đoàn cho rằng, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội cũng đã bắt tay vào việc xây dựng các cơ sở giáo dục mầm non gần các KCN. Tuy nhiên, việc triển khai các chính sách này vẫn còn gặp phải nhiều khó khăn, đặc biệt là trong việc mở rộng quy mô trường lớp và đảm bảo chất lượng giảng dạy.

Kết quả

Trong thời gian qua, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã tổ chức nhiều hội thảo để đánh giá kết quả triển khai các chính sách hỗ trợ con công nhân lao động, đặc biệt là việc thực hiện các nghị định 105 và 145 của Chính phủ về nhà trẻ mẫu giáo cho con công nhân. Các hội thảo này cho thấy sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em con công nhân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết, chẳng hạn như độ bao phủ của chính sách chưa toàn diện, nhiều công nhân lao động không thể ở gần con, ít có thời gian để chăm sóc và dạy dỗ con cái.

Một vấn đề khác cũng cần được khắc phục, như công tác xây dựng gia đình, phòng chống bạo lực gia đình và nâng cao kỹ năng chăm sóc, nuôi dạy trẻ. Các vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em, mà còn tác động đến đời sống của các gia đình công nhân.

Để xây dựng và hoàn thiện đề án mới, từ hồi tháng 7 và 8-2024, Ban Nữ công Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã khảo sát tại 5 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM, Long An và Thái Nguyên. Những kết quả thu được từ khảo sát, cùng với các nghiên cứu trước đó, đã giúp Ban Nữ công xây dựng dự thảo đề án này.

Tóm tắt Đề án “Hỗ trợ công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất trong việc chăm sóc và nuôi dạy con”:

Đề án này được triển khai nhằm cải thiện điều kiện sống và chăm sóc trẻ em con công nhân lao động tại các KCN, KCX. Đề án bao gồm các phần chính sau:

1. Sự cần thiết: Các KCN tăng nhanh, nhưng công nhân lao động chủ yếu sống trong nhà trọ thiếu thốn, không có trường lớp gần nơi làm việc, ảnh hưởng đến việc chăm sóc con cái. Chính phủ và công đoàn đã quan tâm đến chính sách phát triển giáo dục mầm non cho con công nhân lao động.
2. Đối tượng và phạm vi thực hiện: Đề án hướng đến con công nhân lao động tại KCN, KCX, với đối tượng tác động là cấp ủy, chính quyền, người sử dụng lao động, cán bộ công đoàn. Thời gian thực hiện từ 2025-2028.
3. Cơ sở pháp lý và thực tiễn: Đề án được xây dựng dựa trên các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính phủ và tình hình thực tiễn khảo sát năm 2024 về việc chăm sóc con em công nhân tại các KCN.
4. Khó khăn và nguyên nhân: Việc triển khai chính sách giáo dục mầm non chưa đồng đều, thiếu cơ sở vật chất, và công nhân gặp khó khăn trong việc tham gia các hoạt động tuyên truyền.
5. Quan điểm và mục tiêu: Đề án xác định rằng việc chăm sóc trẻ em con công nhân lao động là nhiệm vụ của công đoàn. Mục tiêu bao gồm nâng cao chất lượng cuộc sống cho công nhân và trẻ em, đồng thời xây dựng gia đình công nhân vững mạnh.
6. Giải pháp thực hiện: Tăng cường tuyên truyền, giám sát việc thực hiện chính sách, và triển khai các mô hình chăm lo thiết thực cho người lao động.
7. Tổ chức thực hiện: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Ban Nữ công sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai, giám sát, và hỗ trợ công nhân.
8. Kinh phí thực hiện: Kinh phí được cấp từ tài chính công đoàn và các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

Đề án này là một phần trong các giải pháp lâu dài để cải thiện đời sống cho công nhân lao động, đặc biệt là trong việc chăm sóc con cái của họ, góp phần xây dựng một xã hội phát triển bền vững.