Phó Trưởng đoàn Thanh tra Vũ Thị Diệu Thúy công bố toàn văn kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ.
Chi bồi thường vượt 104,7 tỷ đồng
Dự án Công viên Sài Gòn Safari có quy mô lớn, diện tích phải thu hồi rất rộng (456,85ha), là dự án trong lĩnh vực văn hóa du lịch nhưng UBND TPHCM chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định. UBND TP giao cho Công ty Thảo Cầm viên Sài Gòn làm chủ đầu tư dự án trong khi đơn vị này không đủ năng lực triển khai thực hiện. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến dự án chưa triển khai được. Trách nhiệm này thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP giai đoạn 2001-2006.
Liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, sau 13 năm kể từ ngày UBND TPHCM có văn bản chấp thuận thì đồ án mới hoàn thành và được phê duyệt là thời gian quá dài, trong khi đây là tài liệu quan trọng để quyết định đầu tư dự án.
Trong các nguyên nhân, Thanh tra Chính phủ xác định có nguyên nhân chủ quan là do các cơ quan chức năng của TP chưa cố gắng tìm giải pháp phù hợp để báo cáo xin chỉ đạo của Thủ tướng.
Cụ thể, Thanh tra đã kiểm tra 705 hồ sơ đền bù, thấy có đến 578 hồ sơ theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là đất trồng cây hàng năm (màu, lúa màu) hoặc đất trồng cây lâu năm (màu, vườn, thổ vườn). Tuy nhiên huyện đã áp giá "đất vườn gò trong khu dân cư", với đơn giá 150.000 đồng/m2, cao gấp đôi đất trồng cây lâu năm đã hệ số K. Việc này khiến số tiền chi tăng thêm hơn 104,7 tỷ đồng.
Số tiền này đã được chi trả cho 689/705 hộ dân. Số tiền này đã được chi trả đủ cho người dân, qua thanh tra chưa phát hiện có dấu hiệu vụ lợi, nhưng cần phải kiểm điểm một cách nghiêm khắc. Tại cuộc làm việc với Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, đại diện các bộ ngành trung ương đều thống nhất không thu hồi lại từ người dân nhưng UBND TP cân đối nguồn vốn từ ngân sách để chi trả, hỗ trợ.
Đây cũng là vấn đề người dân có ý kiến nhiều nhất tại buổi công bố. Bà Hồng Vân và một số hộ dân khác cho rằng trong 705 hộ dân bị thu hồi đất mà có tới 500 - 600 hộ được chi sai. Đây là tỷ lệ quá lớn, cần xem xét lại bởi đó cũng là tiền thuế của dân, phải được sử dụng đúng và công bằng.
Đây là một trong những kiến nghị của Thanh tra Chính phủ để Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND TPHCM thực hiện. Hiện nay, dù đã có mặt bằng và nguồn vốn nhưng khu tái định cư vẫn chưa thực hiện được. Trong khi theo quy định, khu tái định cư phải được thực hiện đồng thời với giải phóng mặt bằng.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị khẩn trương triển khai xây dựng khu tái định cư để bố trí nơi ở cho những hộ dân đã đăng ký tái định cư. Trong thời gian chưa xây dựng xong khu tái định cư thì UBND TPHCM cần tìm nơi tạm cư, chi tiền tạm cư cho các hộ này, đồng thời chỉ đạo UBND huyện Củ Chi và Công ty Thảo Cầm viên Sài Gòn có phương án, biện pháp hữu hiệu để quản lý diện tích đất đã được giải phóng mặt bằng của dự án, cương quyết không để người dân tái sử dụng.
Bà Diệu Thúy cho biết, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã đồng ý với những kiến nghị của Thanh tra TP, yêu cầu UBND TPHCM tổ chức thực hiện. Báo cáo kết quả thực hiện cho Thủ tướng trước ngày 1-7.
Chủ tịch UBND TPHCM ngày 24-5 đã chủ trì cuộc họp để triển khai thực hiện kết luận của Thanh tra chính phủ và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực. Chủ tịch UBND TP đã chỉ đạo thành lập tổ công tác liên ngành do Chủ tịch UBND huyện Củ Chi làm tổ trưởng để giải quyết khiếu nại của người dân và một số nội dung liên quan dự án. Đồng thời giao UBND huyện Củ Chi cập nhật tình hình khiếu nại của người dân báo cáo cho UBND TP.
Dự án Sài Gòn Safari nằm trên địa bàn 2 xã An Nhơn Tây và Phú Mỹ Hưng thuộc huyện Củ Chi, có diện tích hơn 485ha, được cấp phép từ năm 2004 do Công ty TNHH MTV Thảo Cầm viên Sài Gòn làm chủ đầu tư. Có 705 hộ bị thu hồi đất, đến nay dự án này vẫn chưa được triển khai, đất thu hồi xong bị bỏ hoang nhiều năm khiến người dân bức xúc. Tháng 5-2016, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong đã chấp thuận chủ trương giao cho đơn vị khác nghiên cứu đầu tư dự án. Trong những năm qua, nhiều hộ dân có đất bị ảnh hưởng bởi dự án đã liên tục khiếu nại, kiến nghị. Thanh tra Chính phủ xác định nguyên nhân cơ bản dẫn đến khiếu kiện hiện nay là do kể từ khi thu hồi đất đến nay đã gần 14 năm, nhưng dự án chưa triển khai xây dựng và có sự so bì giữa các hộ dân có đất bị thu hồi (trong việc xác định và áp dụng “đất vườn gò trong khu dân cư”). |