Báo cáo của Chính phủ cho rằng, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã được đẩy mạnh và phát huy trên nhiều lĩnh vực, góp phần huy động, quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực, vật lực, tài lực, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội của đất nước.
Về ngân sách và điều hành ngân sách, báo cáo cũng cho thấy, công tác này đã tiết kiệm được 83.000 tỷ đồng; vay nợ, trả nợ Chính phủ đã giảm, các chương trình mục tiêu quốc gia cũng được giải ngân tốt hơn dẫn đến tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,93%.
Đặc biệt, việc mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công đã có nhiều chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm. Tài sản công tính đến cuối năm 2023 đạt 2,3 triệu tỷ đồng. Đầu tư công do được cải cách thể chế, tháo gỡ khó khăn nên đã đạt 661.700 tỷ đồng so với kế hoạch (tính đến 31-1-2024). Tuy nhiên, 91/115 bộ, ngành, địa phương có kết quả giải ngân 13 tháng thấp hơn bình quân cả nước.
Đặc biệt, trong tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, các bộ, ngành đã giảm được 17 tổng cục và tương đương; giảm 10 cục và 144 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc bộ; giảm 108 phòng trong vụ/ban thuộc bộ, ngành; giảm 22 đơn vị sự nghiệp công lập. Các địa phương giảm 13 sở và tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp tỉnh; 2.572 tổ chức phòng thuộc cơ quan chuyên môn UBND cấp tỉnh, cấp huyện.
Tính đến hết năm 2023, cả nước đã giảm 7.867 đơn vị sự nghiệp công lập (năm 2023 giảm 236 đơn vị), còn 46.385 đơn vị sự nghiệp công lập. Số đối tượng tinh giản biên chế năm 2023 là 7.151 người.
Trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, năm 2023, đã thoái vốn nhà nước tại 5 doanh nghiệp với giá trị 11,7 tỷ đồng, thu về 24 tỷ đồng; các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước đã thoái vốn tại 7 doanh nghiệp với giá trị 53,5 tỷ đồng, thu về 206,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, tiến độ cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước còn chậm; việc xử lý thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.
Năm 2023, ngành thanh tra đã triển khai 7.689 cuộc thanh tra hành chính và 193.774 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện vi phạm về kinh tế 257.700 tỷ đồng, 616 ha đất; kiến nghị thu hồi 188.600 tỷ đồng và 166 ha đất.
Báo cáo cũng nêu cắt giảm thủ tục hành chính có lúc, có nơi còn chậm, chưa kịp thời, quyết liệt; thủ tục hành chính một số lĩnh vực vẫn còn rườm rà, phức tạp, gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp; việc sắp xếp, kiện toàn tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối, giảm cấp trung gian còn một số bất cập,
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu 5 nhiệm vụ, giải pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024. Trong đó, Chính phủ nêu rõ, sẽ tăng cường công tác tổ chức thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trên các lĩnh vực: quản lý ngân sách nhà nước; quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; quản lý, sử dụng tài sản công; quản lý tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là đối với đất đai; quản lý vốn, tài sản nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp; công tác tổ chức bộ máy, quản lý lao động, thời gian lao động. Đồng thời, thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về xử lý vi phạm đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị và các cá nhân để xảy ra lãng phí.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, còn tình trạng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ và công trình phúc lợi công cộng tại một số địa phương để hoang hóa, lãng phí. Việc xử lý, sắp xếp sử dụng tài sản công ở các đơn vị hành chính sau sáp nhập, nhất là tại các huyện, xã khu vực miền núi cũng lãng phí do thiếu cơ chế, chính sách, pháp luật để xử lý. Việc quản lý, khai thác, sử dụng đất đai, tài nguyên, chất lượng lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở các địa phương chưa cao. Cả nước còn 404 dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng với diện tích hơn 18.300 ha chưa được xử lý.
Trong quản lý, sử dụng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ, cả nước có 74.890 căn, nhà công vụ với tổng diện tích là 2.700.289m2 sàn nhà; việc đầu tư xây dựng nhà ở công vụ còn hạn chế.
Cơ quan thẩm tra cũng chỉ rõ tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức trong thực thi công vụ dẫn đến trì trệ, kém hiệu quả trong hoạt động điều hành của bộ máy nhà nước ở một số cơ quan, tổ chức chậm được khắc phục, dù đã có nhiều giải pháp.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ có giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong triển khai chương trình mục tiêu quốc gia và các dự án đầu tư công; đẩy nhanh tiến độ để sớm đưa vào sử dụng các công trình, dự án quan trọng quốc gia, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, phục hồi kinh tế; tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những vi phạm trong đấu thầu, triển khai các dự án đầu tư công, chương trình mục tiêu quốc gia, mua sắm hàng hóa, trang thiết bị, vật tư.
Cũng theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Chính phủ cần đẩy mạnh công tác sắp xếp lại cơ sở nhà, đất; phê duyệt phương án kinh doanh, liên kết kinh doanh của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhằm tránh lãng phí, thất thoát và nguy cơ tham nhũng; tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, tài sản công, lao động,…; quản lý chặt chẽ, có phương án xử lý tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai, trụ sở làm việc, nhà ở công vụ, công trình phúc lợi công cộng tại một số địa phương.
