Còn có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai

Sáng 22-5, kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội.

Tại phiên khai mạc, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trình bày báo cáo của Chính phủ đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.

Về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, năm 2022, dù trong bối cảnh khó khăn, thách thức vây quanh là rất lớn nhưng nước ta đạt được nhiều kết quả, thành tích quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực, đạt và vượt 13/15 chỉ tiêu chủ yếu đề ra. Trong đó nhiều chỉ tiêu tốt hơn số đã báo cáo Quốc hội, như: GDP năm 2022 tăng 8,02% (đã báo cáo là 8%); GDP bình quân đầu người đạt 4.109 USD (đã báo cáo là 4.075 USD); Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân tăng 3,15% (đã báo cáo là khoảng 4%)..

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trình bày báo cáo tại phiên họp sáng 22-5. Ảnh: QUANG PHÚC

Tuy nhiên, nước ta vẫn còn những hạn chế, khó khăn. Trong đó, có 2 chỉ tiêu chưa đạt kế hoạch (tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP đạt 24,76% (kế hoạch là 25,5 - 25,8%); tốc độ tăng năng suất lao động xã hội đạt 4,8% (kế hoạch là khoảng 5,5%).

Về tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, trong điều kiện rất khó khăn, GDP quý 1 vẫn duy trì đà tăng trưởng nhưng không cao, chỉ đạt 3,32% so với cùng kỳ, thấp hơn cùng kỳ (5,03%). Trong đó, nhiều địa phương sản xuất công nghiệp tăng trưởng thấp, thậm chí có địa phương tăng trưởng âm so với cùng kỳ. CPI có xu hướng giảm, bình quân 4 tháng tăng 3,84%. Hoạt động sản xuất, kinh doanh, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, đầu tư, thu hút FDI… vẫn còn gặp khó khăn. Thị trường trong nước còn nhiều dư địa nhưng chưa được khai thác hiệu quả. Áp lực điều hành kinh tế vĩ mô gia tăng. Sản xuất, kinh doanh, đầu tư gặp nhiều khó khăn, xuất nhập khẩu giảm… khả năng sẽ tác động đến thu ngân sách nhà nước ngay trong quý 2 và cả năm, tạo áp lực lên điều hành chính sách tài khóa. Tình hình an ninh, trật tự trên một số địa bàn, không gian mạng, tội phạm ma túy còn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp…

Báo cáo Chính phủ nêu rõ, những hạn chế, bất cập nêu trên có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó, đáng chú ý một bộ phận cán bộ, công chức còn chưa quyết liệt, kịp thời, nhạy bén, bên cạnh đó còn có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai...

Đoàn ĐBQH TPHCM tham dự phiên họp. Ảnh: QUANG PHÚC

Về nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu trong thời gian tới, Chính phủ nêu rõ:

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; nắm chắc tình hình, tăng cường phân tích, dự báo, kịp thời đưa ra chính sách phù hợp, hiệu quả, không để bị động, bất ngờ về chiến lược, chuyển trạng thái đột ngột; tiếp tục thực hiện quyết liệt, hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội; tập trung cho các động lực tăng trưởng (về tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu); tận dụng tốt các cơ hội và tạo không gian phát triển mới.

Chính phủ thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm; điều hành tỷ giá, lãi suất linh hoạt, phù hợp; tập trung chỉ đạo hệ thống ngân hàng tiết giảm chi phí, phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất cho vay; triển khai hiệu quả gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng; nghiên cứu, đề xuất Quốc hội về phương án đối với thuế tối thiểu toàn cầu và việc miễn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí, lệ phí một cách phù hợp, hiệu quả; đẩy nhanh hoàn thuế giá trị gia tăng để góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu.

Thứ hai, đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật; sớm trình cấp có thẩm quyền về lộ trình cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 7, khóa XII; khẩn trương hoàn thiện cơ chế về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung; xử lý nghiêm cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, né tránh khi thực thi công vụ; thành lập, tổ chức hoạt động hiệu quả Tổ công tác đặc biệt do các bộ trưởng, trưởng ngành, chủ tịch UBND cấp tỉnh làm Tổ trưởng để tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp, sản xuất kinh doanh.

Thứ ba, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân năm 2023 đạt tối thiểu 95%; đồng thời chú trọng thu hút các nguồn vốn đầu tư và khuyến khích các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP); chủ động rà soát điều chuyển vốn theo thẩm quyền giữa các dự án chậm giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt hơn, còn thiếu vốn; tập trung thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để đạt được mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội; rà soát, tháo gỡ vướng mắc đối với các dự án bất động sản, hỗ trợ khôi phục dòng tiền cho doanh nghiệp.

Đoàn ĐBQH TPHCM tham dự phiên họp. Ảnh: QUANG PHÚC

Cùng với đó, Chính phủ đẩy mạnh các giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch Covid-19 và các dịch bệnh khác; phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, xã hội; triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả các hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế…