Là một thương lái mua bán cua nổi tiếng tại thị trấn Năm Căn (huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau), đồng thời là người thường xuyên cung cấp cua cho đối tác nước ngoài, ông Lê Quốc Việt cho biết: “Rất buồn vì đi từ trong Nam ra tới tận Móng Cái (Quảng Ninh) đều thấy bảng “cua biển Cà Mau”. Ngoài ra, nhiều người bán cua xô trên các vỉa hè ở ĐBSCL, TPHCM... với giá rẻ bèo, cũng nói là cua Cà Mau. Trong khi đó, cua chính hiệu thì không thể có giá như vậy”.
Theo những người dân bản địa xứ Cà Mau thì cua biển nhiều nơi khác vẫn ngon. Tuy nhiên, tại Cà Mau có một số vùng ven biển như huyện Năm Căn, Ngọc Hiển, Đầm Dơi (vùng Nam Cà Mau)… nguồn nước mặn quanh năm, biên độ thủy triều lớn, nước biển mang nhiều phù sa, có hệ thống rừng đước đặc trưng nên cua biển ở đây ngon hơn các nơi khác. Con cua rất chắc, nhiều thịt, nhiều gạch và béo.
Khi nói đến cua biển Cà Mau, thật thiếu sót nếu không về huyện Năm Căn và thưởng thức cua biển ở đây. Cua biển vùng này được mệnh danh là ngon nhất xứ Cà Mau và đã được cấp nhãn hiệu tập thể với tên gọi “Cua Năm Căn - Cà Mau”. Cua vùng này thường có giá cao hơn các vùng khác của tỉnh Cà Mau. Giới thương lái cũng hay về đặt trụ sở thu mua cua Năm Căn, sau đó đưa đi xuất khẩu, hoặc cung ứng các nhà hàng, đầu mối lớn ở TPHCM hoặc các tỉnh, thành khác.
Theo ông Võ Quốc Việt, những thương lái trong nghề khi cầm con cua lên có thể nhận biết được con cua xuất xứ từ huyện Năm Căn hay vùng khác. Ngoài ra, rất dễ phân biệt được con cua nào chắc thịt, thịt ngon và nhiều gạch ra sao; song, đối với người tiêu dùng thì không phải ai cũng biết, cũng phân biệt được cua biển Cà Mau hay cua biển ở địa phương khác.
Thời gian qua, trên mạng xã hội xuất hiện những bức ảnh, clip làm “dậy sóng” về con cua biển Cà Mau. Mua cua biển ngoài chợ hay qua mạng thì 1kg cua có hơn 0,3kg dây trói. Theo chia sẻ của giới thương lái chuyên thu mua cua biển, thông thường cua biển từ ao nuôi đưa ra tới chợ và đến tay người tiêu dùng, đã phải qua 3 lần dây trói. Ban đầu người nuôi khi bắt cua trói dây vải nhỏ bằng ngón tay út. Sau đó, thương lái mua cua về, cắt bỏ dây trói này và trói lại bằng dây khác lớn hơn, làm cho con cua nặng hơn. Bước cuối cùng (người bán cua hoặc thương lái), tùy theo nhu cầu của khách hàng mà trói dây lớn hay nhỏ, tùy theo giá tiền giao dịch.
Cũng có một số thương lái hoặc người bán gian dối bằng cách lấy dây ngâm nước nhiều ngày, hoặc chôn dây buộc dưới bùn cho nặng, sau đó đem trói cua làm tăng thêm trọng lượng. Theo ông Huỳnh Hùng Anh, Phó chủ tịch Hội Thủy sản huyện Năm Căn (đơn vị quản lý nhãn hiệu tập thể Cua Năm Căn - Cà Mau), những trường hợp này là hành vi gian lận thương mại. Không những thế, khi dùng dây buộc nhiều như vậy sẽ làm mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Trước thực trạng “vàng thao lẫn lộn”, ông Nguyễn Tiến Hải, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, đã có chỉ đạo UBND huyện Năm Căn và các ngành liên quan sớm nghiên cứu về dây trói cua biển đơn giản hơn, làm sao cho khách hàng có thể nhận biết được cua Năm Căn - Cà Mau, đồng thời dây trói cua cũng cần thể hiện tính thẩm mỹ.
Ông Võ Văn Hành, Phó Chủ tịch UBND huyện Năm Căn, cho biết: “Huyện chỉ đạo Ban quản lý nhãn hiệu tập thể cua Năm Căn - Cà Mau nghiên cứu dây trói phải thể hiện rõ thông tin logo của nhãn hiệu và có mã vạch để truy xuất nguồn gốc; trọng lượng dây trói phải hợp lý nhằm tránh những phiền hà của khách hàng như thời gian qua”.
