Nội dung giám sát lần này trọng tâm liên quan đến triển khai thực hiện 2 luật quan trọng là Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp. Các nội dung đoàn giám sát quan tâm tập trung vào một số nhóm vấn đề: hệ thống, cơ cấu, mạng lưới, cấu trúc tổng thể; vấn đề chất lượng; các chính sách và thực thi chính sách để bảo đảm công bằng trong giáo dục; những vấn đề vướng, khó và đề xuất giải tháo gỡ khó khăn; định hướng trong thời gian tiếp theo.
Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn đề cập đến điểm nghẽn về thể chế và điểm nghẽn về nguồn lực cho giáo dục (đầu tư, tài chính, hạ tầng…), ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo nhân lực. Đối với điểm nghẽn thể chế, ngoài các chính sách pháp luật liên quan đến vấn đề thuế, đất đai, xã hội hóa, bộ trưởng nhấn mạnh điểm nghẽn pháp lý triển khai tự chủ đại học.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, dự thảo Luật Nhà giáo coi nhà giáo là viên chức đặc biệt, do đó cơ sở giáo dục đại học tự chủ cũng cần phải được coi là một đơn vị sự nghiệp công lập đặc biệt. Đây là điểm cốt lõi mà khi sửa Luật Giáo dục đại học, Bộ GD-ĐT mong muốn phải có một loạt cơ chế chính sách để cơ sở giáo dục đại học thực sự là một đơn vị sự nghiệp công lập đặc biệt.
“Đã là trường đại học thì phải được tự chủ một cách cao nhất, không lấy tiêu chí tài chính làm tiêu chí tự chủ. Còn tùy theo loại hình đào khoa học cơ bản, sư phạm, nghệ thuật… mà nhà nước tính toán để có phần hỗ trợ về đầu tư khác nhau. Đây là thay đổi rất quan trọng”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.
Bộ trưởng thông tin về việc sẽ sửa đồng loạt 3 luật: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp; làm sao có một hệ thống mạch lạc và có được những cái mới mang tính đột phá.
Đối với điểm nghẽn về đầu tư, tài chính, hạ tầng, nguồn lực cho giáo dục, bên cạnh thông tin về tin vui Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt chuẩn bị một chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa cơ sở hạ tầng cho giáo dục nói chung, Bộ trưởng đề xuất bảo đảm tỷ lệ chi cho giáo dục đại học; xem xét, phê duyệt một số đề án, dự án đang được trình, không đợi chương trình mục tiêu quốc gia được phê duyệt… “Làm nên chất lượng cần có các điều kiện đảm bảo đầy đủ, chắc chắn”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu quan điểm.
Về ý kiến nhận định nhân lực đào tạo ra doanh nghiệp phải đào tạo lại, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng: trách nhiệm các trường đào tạo bao giờ cũng cố gắng độ “khớp” cao nhất có thể. Nhưng trong bối cảnh nghề nghiệp, công nghệ thay đổi nhanh chóng thì đào tạo cơ bản, nền tảng, các kỹ năng, khả năng thích ứng là điều các trường đại học, trường nghề phải hướng đến. Về phía doanh nghiệp cũng cần thay đổi quan điểm để chuẩn bị nhân lực cho mình cùng với các nhà trường, không thể chỉ ngồi đợi; trong đó có việc vào cuộc sớm, tạo điều kiện để sinh viên thực hành, thực tập tại doanh nghiệp.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đánh giá Bộ GD-ĐT đã chuẩn bị báo cáo kỹ lưỡng, đầy đủ. Báo cáo của bộ, cũng như vấn đề được trao đổi trong buổi làm việc là cơ sở rất quan trọng giúp đoàn giám sát xây dựng báo cáo chất lượng về nội dung này.
