Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco 1) và các đơn vị liên quan. Đồng thời, chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp đề nghị truy tố 7 bị can.
Bị can Cấn Hồng Lai (trái) và Phạm Dũng. Ảnh: Bộ Công an cung cấp Cơ quan điều tra xác định giai đoạn 2010-2013, trong quá trình cổ phần hóa, Cienco 1 không bàn giao giá trị quyền sử dụng 4 khu đất (khu đất diện tích 422m2 tại số 135 Nguyễn Văn Đậu, TPHCM; 916m2 tại TP Tân An, tỉnh Long An; 16.706m2 tại Châu Thành, tỉnh Tiền Giang và 852m2 tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai) vào giá trị doanh nghiệp. Từ kết quả giám định, cơ quan điều tra cho rằng hành vi của các bị can trên gây thiệt hại hơn 54,7 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra xác định, hành vi không tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa là sai quy định. Cụ thể, khi tiến hành cổ phần hóa vào năm 2013, Cienco 1 là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, có 4 khu đất như trên. Trong đó, khu đất 135 Nguyễn Văn Đậu (TPHCM) là đất đô thị; khu đất tại TP Tân An (Long An) là đất giao thông có kinh doanh; khu đất tại huyện Châu Thành (Tiền Giang) là đất xây dựng; khu đất tại TP Pleiku (tỉnh Gia Lai) là đất ở và đất vườn.
Cơ quan điều tra cho rằng, theo các quy định của pháp luật khi xác định giá trị tài sản là quyền sử dụng đất, Cienco 1 phải xác định lại giá trị quyền sử dụng đất đối với 4 khu đất trên theo giá trị thường để tính vào giá trị doanh nghiệp. Trong vụ án, cơ quan điều tra cho rằng, để xác định giá trị doanh nghiệp đối với tài sản là đất, bị can Cấn Văn Lai (cựu Tổng Giám đốc Cienco 1) và ông Bùi Ngọc Hải (Giám đốc Công ty thẩm định và tư vấn Việt) ký với nhau hợp đồng dịch vụ thẩm định giá trị tài sản.
Cuối 9-2013, doanh nghiệp của ông Bùi Ngọc Hải đã ban hành 4 chứng thư thẩm định xác định giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm cách đó 3 tháng đối với 4 khu đất trên với tổng giá trị gần 30 tỷ đồng. Cùng thời gian này, bị can Cấn Hồng Lai ký công văn gửi 4 địa phương mà Cienco 1 có đất về việc đề nghị xác nhận giá trị đất và tài sản trên đất theo số liệu mà chứng thư do Công ty thẩm định và tư vấn Việt đưa ra.
Sau đó, ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp (trong đó bị can Phạm Dũng, cựu Chủ tịch HĐTV Cienco 1 làm trưởng ban) họp và thẩm tra hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp, đồng ý với kết quả thẩm định. Đầu tháng 10-2013, bị can Phạm Dũng ký tờ trình gửi Bộ GTVT đề nghị phê duyệt giá trị doanh nghiệp. Từ đó, ông Nguyễn Hồng Trường (Thứ trưởng Bộ GTVT) có quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa tại Cienco 1.
Ngày 8-11-2013, các thành viên ban chỉ đạo họp và ký biên bản việc thẩm định phương án cổ phần hóa. Sau đó, bị can Phạm Dũng ký phương án cổ phần hóa và tờ trình gửi Bộ GTVT về việc đề nghị phê duyệt phương án cổ phần hóa. Trong phương án có nêu về phương án sử dụng đất đối với 4 khu đất trên là “chuyển nguyên trạng sang công ty cổ phần”.
Cơ quan điều tra xác định, thực tế, bị can Phạm Dũng và Cấn Hồng Lai đã không xác định lại giá trị quyền sử dụng 4 khu đất theo giá trị trường, Cienco 1 không ký hợp đồng thuê đất, không làm thủ tục chuyển sang thuê đất gửi Bộ GTVT (là cơ quan quyết định cổ phần hóa) và UBND các tỉnh có đất (là cơ quan quản lý khu đất) cho Cienco 1. Đến tháng 1-2015, Nhà nước thoái hết 35% vốn còn lại tại Cienco 1 nhưng không xác định lại giá trị 4 khu đất trên. Đến nay, 2 khu đất tại tỉnh Gia Lai và Tiền Giang đã cấp sổ đỏ mới.
Bộ Công an cáo buộc hành vi của bị can Phạm Dũng và Cấn Hồng Lai trái với quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước khoản tiền chênh lệch giữa giá trị thực tế 4 khu đất tại thời điểm ngày 30-6-2013 với giá trị tạm tính khi xác định giá trị doanh nghiệp, với số tiền trên 54,7 tỷ đồng.
Tại cơ quan điều tra, bị can Phạm Dũng thừa nhận, việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất với 4 khu đất mà lại tạm tính giá trị quyền sử dụng đất theo bảng giá đất do các địa phương ban hành năm 2013 là không đúng quy định pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước. Trách nhiệm chính thuộc về cơ quan tư vấn đã tham mưu không đúng cho Cienco 1. Trong vụ án, bị can Phạm Dũng không nhận được chỉ đạo, không được hưởng lợi và áp lực gì nhưng cũng có một phần trách nhiệm vì đã đồng ý theo nội dung đề nghị của đơn vị tư vấn.
Đối với việc quản lý 4 khu đất có nguồn gốc từ Cienco 1 trong giai đoạn kể từ khi Cienco 1 chuyển thành công ty cổ phần đến nay có liên quan tới trách nhiệm của Bộ GTVT và UBND các địa phương; do vậy, cơ quan điều tra tách 4 vụ việc trên ra khỏi vụ án, chuyển cơ quan điều tra 4 địa phương (TPHCM, Gia Lai, Tiền Giang, Long An) điều tra và xử lý.
