Phóng viên SGGP đã có trao đổi với ông Phan Nguyễn Như Khuê (ảnh), Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM, xung quanh vấn đề này.
° PHÓNG VIÊN: Thưa ông, đâu là lý do để TPHCM đề xuất Trung ương phải có cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM?
° Ông PHAN NGUYỄN NHƯ KHUÊ: Sau 30 năm thực hiện đổi mới, TPHCM luôn năng động, sáng tạo, có những mô hình sáng tạo để TPHCM xứng tầm là đầu tàu cả nước. TPHCM cũng đã đạt những thành tựu bước đầu hết sức có ý nghĩa. Nhưng đến giai đoạn hiện nay, có thể nói rằng với sức ép phát triển đã đặt TPHCM đứng trước những thách thức. Từ một TP có ưu thế sức hút đầu tư lớn, có nguồn nhân lực dồi dào, có sự đóng góp của công dân rất lớn để TP phát triển, đóng góp to lớn cho sự phát triển chung của cả nước, thì đến giai đoạn này đã có những thách thức rất lớn. Ví dụ, hiệu suất đầu tư đang có chiều hướng chững lại, nguồn nhân lực đang chưa được khai thác tốt nhất, tình trạng ngập úng, ùn tắc giao thông, những vấn đề an sinh xã hội đang đặt ra yêu cầu bức bách đòi hỏi phải có giải pháp, cơ chế quyết liệt để phát triển tốt hơn, xứng đáng là đầu tàu của cả nước.
Từ thực tế đó, TPHCM trên cơ sở tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị đã đánh giá một cách toàn diện hơn tình hình, thông qua đó đề xuất với Trung ương, Chính phủ cơ chế để tháo gỡ những khó khăn, tạo điều kiện cho TP bứt phá mạnh hơn, để TPHCM vì cả nước.
° Không ít ý kiến băn khoăn lo ngại, nếu tạo cơ chế đặc thù về quản lý tài chính - ngân sách Nhà nước cho TPHCM thì TPHCM sẽ không đóng góp nhiều cho ngân sách Trung ương?
° Ý kiến đó là không đúng. Tỷ lệ điều tiết để lại cho ngân sách TPHCM là 18% mà Quốc hội đã phân bổ vẫn ổn định cho hết tài khóa này. Chỉ là cho phép TPHCM về mặt cơ chế để bứt phá ra và tạo nguồn thu phong phú hơn; chứ không phải điều chỉnh nguồn thu cho TP mà sẽ giảm các địa phương khác. Việc tạo cơ chế thoáng hơn là để TPHCM có thể vượt qua khó khăn hoàn thành Nghị quyết Trung ương, đồng thời làm dồi dào thêm nguồn lực cho bước bứt phá tiếp theo, cho 5 năm tới.
° Nếu TPHCM có cơ chế đặc thù trong trọng dụng nhân tài thì liệu có tạo sự bất bình đẳng với những nơi khác?
° Thực tế hiện nay có nhiều yếu tố là rào cản, là điểm nghẽn, do đó có nơi, có chỗ người có tài, người có tâm huyết họ đã ra đi vì chế độ đãi ngộ về tiền lương, thu nhập thực tế không thỏa đáng. Hay nói cách khác, chúng ta đã chảy máu nhiều chất xám từ bộ máy nhà nước ra doanh nghiệp, kinh tế tư nhân. Chúng ta muốn giữ những người có tâm huyết, có tài năng đó ở lại trong bộ máy của chúng ta. Muốn như vậy thì TPHCM xin cơ chế HĐND TPHCM quyết định chi trả mức thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc TP quản lý và mức lương phù hợp với các chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt trong khả năng phạm vi, ngân sách của TP. Nguồn thực hiện cải cách tiền lương còn dôi dư của ngân sách cấp TP trên cơ sở sắp xếp tinh gọn bộ máy, tuyển dụng nhân tài, xóa cơ chế tuyển dụng phải có hộ khẩu... có thể cải thiện thêm một phần tiền lương thực tế và chính sách đãi ngộ. Chế độ đãi ngộ đó nhằm giúp cán bộ công chức viên chức an tâm hơn, nhất là những nhân tài, kể cả trí thức, nhà khoa học nước ngoài, ở những lĩnh vực hết sức trọng điểm, cần thiết… Nếu Trung ương cho phép thì TPHCM sẽ thực hiện tốt điều đó.
° Việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế sẽ được TPHCM triển khai ra sao, thưa ông?
° Thực ra, TPHCM vẫn phải thực hiện một cách chặt chẽ theo những quy định của luật pháp, đặc biệt là việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy thật hiệu quả. Xin về một cơ chế nhưng không sắp xếp lại bộ máy, con người thì sẽ dẫn đến sự tràn lan, không có đủ nguồn kết dư để chăm lo những công trình trọng điểm cũng như việc đãi ngộ nhân tài.
Hiện nay, dù Trung ương chưa có nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM, nhưng TPHCM đã thai nghén, chuẩn bị phương án cho việc này. TPHCM thực hiện đầy đủ chủ trương hiện nay về sắp xếp, tổ chức lại bộ máy và đội ngũ. Đến khi có nghị quyết thì TPHCM sẽ bắt tay vào ngay, không bị lỗi nhịp.
° Nếu ngay tại kỳ họp này, Quốc hội ban hành nghị quyết thì TPHCM sẽ bắt tay ngay vào những việc gì để triển khai nhanh nhất và hiệu quả nhất nghị quyết?
° Từ Kết luận 21 của Bộ Chính trị và được Quốc hội ban hành nghị quyết về cơ chế chính sách đặc thù phát triển TPHCM, thì có thể nói, đây là một điều kiện để TPHCM vượt qua những điểm nghẽn để có thể bứt phá nhanh hơn. Trước hết, TP sẽ phải rà soát lại cơ cấu nguồn thu của TP để từ đó tạo nguồn vốn đưa vào quỹ đầu tư phát triển, chăm lo cho an sinh xã hội. Đặc biệt, TPHCM là đô thị đông dân, tội phạm ma túy lớn, tội phạm cũng nhiều, phòng học cho học sinh còn thiếu, chất lượng khám chữa bệnh còn bất cập, đi lại khó khăn, môi trường ô nhiễm…, đó đều là những vấn đề cấp thiết, nên khi TP có được cơ chế chính sách đặc thù nói trên thì sẽ lấy vấn đề chăm lo cho an sinh xã hội, chất lượng cuộc sống người dân là trọng yếu. Bên cạnh đó, phải có những chương trình trọng điểm để mời gọi, thu hút đầu tư, bổ sung thêm kênh cho nguồn chăm lo an sinh xã hội, chứ không phải là nguồn duy nhất từ thu phí và lệ phí.
° Xin cảm ơn ông!
