Trước tình trạng người dân vứt bỏ vỏ bao bì thuốc BVTV vương vãi ven các suối, đồng ruộng gây ô nhiễm môi trường, năm 2019, TP Đà Lạt triển khai lắp đặt hơn 370 thùng chứa rác màu cam để chứa rác thải độc hại trong sản xuất nông nghiệp. Mỗi thùng chứa rác đều có thông tin, dán chữ cảnh báo, dấu hiệu nhận biết để người dân bỏ chất thải nguy hại, chủ yếu vỏ bao bì thuốc BVTV. Tuy nhiên, những thùng rác chuyên dụng này lại không thể phát huy hết hiệu quả. Mỗi khi đến đợt thu gom, nhân viên bảo vệ môi trường phải thực hiện thêm một khâu phân loại rồi mới chuyển về kho chuyên dụng xử lý.
Nhận thấy việc đặt các thùng chứa chuyên dụng là chưa đủ, tháng 9-2022, TP Đà Lạt bắt đầu triển khai chương trình đổi bao bì thuốc BVTV sau sử dụng lấy quà tặng. Chương trình ngay lập tức mang lại phong trào chung tay giữ sạch đồng ruộng, lan tỏa đến hầu khắp các xã, phường có nhiều diện tích canh tác nông nghiệp. Với mỗi 1kg vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng, người dân sẽ nhận 1 đôi găng tay; với 2kg sẽ nhận 1 cái nón; 3kg nhận 1 đôi ủng; 5kg nhận 1 áo mưa. Những món quà có giá trị không lớn, chủ yếu mang tính chất khích lệ tinh thần, nhưng cũng là những món đồ bảo vệ chính người dân trong quá trình sản xuất nông nghiệp.
Theo một cán bộ của Công ty CP Dịch vụ đô thị Đà Lạt (đơn vị thu gom rác, bao gồm rác thải nguy hại trên địa bàn TP Đà Lạt), nếu như trước đây phải cần đến 6 tháng thì kho chứa của công ty mới đầy rác thải nguy hại, thì nay chỉ 2-3 tháng là đầy. Người dân đã dần thay đổi thói quen vứt bao bì thuốc BVTV ra môi trường, thay vào đó là gom tập trung để đi đổi quà, giúp cho công tác thu gom, xử lý rác nguy hại, trong đó có thu gom bao bì thuốc BVTV hiệu quả hơn.
Ông Huỳnh Xưng (nông dân phường 8, TP Đà Lạt) chia sẻ: “Mới đầu, chúng tôi nghe thông báo về chương trình thì nghĩ, gom bao nhiêu mới đủ để đổi quà, vừa mất công thu gom vừa mất thời gian đưa đến điểm tập kết. Sau này, chúng tôi gom chung vài gia đình rồi cử người đưa đi đổi quà. Món quà dù nhỏ nhưng chúng tôi đều chia nhau sử dụng, giống như cách chung nhau thu gom rác nguy hại”.
Hiện phong trào thu gom bao bì thuốc BVTV đổi quà diễn ra sôi nổi ở hầu khắp các xã, phường như: phường 4, phường 5, phường 11, xã Xuân Thọ, xã Xuân Trường… Đặc biệt, nhiều nông dân còn mong chờ đến ngày cuối tháng để được tham gia đổi rác lấy quà, có người còn đi thu lượm vỏ chai lọ thuốc BVTV vương vãi ở các mương suối, lòng hồ để đem đến đổi quà, từ đó đã tác động tích cực đến nhận thức và hành động của nông dân trong công tác bảo vệ môi trường.
Ông Nguyễn Đức Công, Chủ tịch Hội Nông dân TP Đà Lạt, cho biết: “Chương trình đã tạo được thói quen của người dân. Trong sản xuất, người dân chủ động phân loại, thu gom được rác thải nguy hại. Từ khi triển khai, chương trình thu hút hơn 1.400 lượt nông dân tham gia, gom về được hơn 14,5 tấn vỏ bao bì thuốc BVTV các loại, nhất là ở những địa bàn có diện tích sản xuất rau, hoa lớn của TP Đà Lạt. Qua đó, phần nào giảm một lượng rác nông nghiệp thải ra môi trường, giữ gìn môi trường sống xanh, sạch, đẹp cho thành phố và đảm bảo sức khỏe cho người dân”.
Theo Sở TN-MT tỉnh Lâm Đồng, từ năm 2017 đến tháng 6-2022, địa phương đã thu gom, xử lý được 130,5 tấn vỏ, bao bì thuốc BVTV sau sử dụng. Tuy nhiên, tỷ lệ vỏ, bao bì thuốc BVTV sau sử dụng được thu gom, xử lý vẫn chưa cao (khoảng 8%-9%), vẫn còn một lượng lớn chưa được thu gom thải bỏ trên ruộng đồng, sông, suối, kênh, mương hoặc bỏ chung rác thải sinh hoạt.
