Chưa đạt hiệu quả mong muốn
Giải quyết vấn đề ngập nước là một trong những thách thức lớn của TPHCM. Thời gian qua, chính quyền TPHCM có nhiều nỗ lực, thực hiện đồng loạt các dự án với khối lượng lớn công việc. Ông Nguyễn Bá Thành, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, cho biết, để từng bước giảm ngập, TPHCM tập trung triển khai các dự án thuộc 2 quy hoạch. Thứ nhất, quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nước TPHCM đến năm 2020, với vùng nghiên cứu rộng 581km², được chia thành 6 vùng thoát nước. Nội dung chính là đầu tư xây dựng hệ thống cống và cải tạo, nạo vét kênh rạch thoát nước. Thứ hai là quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực TPHCM, với tổng diện tích vùng nghiên cứu gần 970.000ha. Trong đó, TPHCM tập trung xây dựng tuyến đê bao dọc sông Sài Gòn (dài khoảng 192km), xây dựng các cống kiểm soát triều (gồm 13 cống lớn, 11 cống nhỏ) và nạo vét cải tạo các trục tiêu thoát nước chính.
Về tình hình triển khai với nhóm dự án thuộc quy hoạch thủy lợi chống ngập úng, ngoài dự án giải quyết ngập do triều khu vực TPHCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1, dự kiến hoàn thành năm 2020), TPHCM còn đang triển khai 5 dự án nạo vét, cải tạo các kênh rạch thoát nước. Tổng mức đầu tư 5 dự án này gần 3.860 tỷ đồng. Đối với nhóm dự án nâng cấp, cải tạo hệ thống thoát nước, từ năm 2011 đến nay, TPHCM đã đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng 19 dự án với tổng mức đầu tư 2.150 tỷ đồng. Ngoài ra, TPHCM đang thực hiện 65 dự án với tổng mức đầu tư hơn 10.840 tỷ đồng.
Ông Trương Trung Kiên, Trưởng ban Đô thị, HĐND TPHCM, đánh giá chương trình giảm ngập nước ở thành phố đã xử lý được các điểm ngập ở khu vực vòng xoay Cây Gõ và các tuyến đường: 3 Tháng 2, Lê Hồng Phong, Lý Thường Kiệt, Cách Mạng Tháng Tám, Nguyễn Văn Cừ, Kinh Dương Vương… Tuy nhiên, nhìn chung công tác này vẫn chưa đạt được hiệu quả mong muốn. Một số mục tiêu như giải quyết ngập do mưa, do triều; xây dựng cải tạo các nhà máy xử lý nước thải và các hạng mục dự án khác khó có thể đảm bảo theo kế hoạch đề ra là hoàn thành trong giai đoạn 2016-2020. Trong khi đó, ý thức của cộng đồng chưa cao, vẫn còn tình trạng lấn chiếm, xả rác ra kênh rạch, làm thu hẹp dòng chảy, ảnh hưởng đến hiệu quả thoát nước của hệ thống hiện hữu.
Tăng tương tác giữa người dân và chính quyền
Tham gia chương trình, lãnh đạo các quận 6, Gò Vấp, huyện Nhà Bè cho biết, trên địa bàn các quận, huyện, người dân đã tích cực tham gia chống ngập. Nổi lên là việc hiến đất làm đường, nâng hẻm. “Có con hẻm ở phường 9, quận Gò Vấp trời mưa ngập tới 80cm, người dân đã góp trên 2 tỷ đồng (chiếm 95% tổng vốn) để làm lại hẻm khang trang, không ngập nước. Trên toàn địa bàn quận có 183 tuyến hẻm được cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp với sự tham gia tích cực của người dân, góp hơn 23/37,6 tỷ đồng làm hẻm”, ông Đỗ Anh Khang, Phó Chủ tịch UBND quận Gò Vấp, dẫn chứng.
Các đại biểu tham gia chương trình cùng nhìn nhận, bên cạnh nỗ lực của thành phố, để chương trình giảm ngập nước thành công, rất cần sự tham gia của người dân. Cử tri Nguyễn Văn Từ (quận Gò Vấp), chia sẻ, bản thân ông không xả rác ra đường và mong muốn các công dân thành phố, nếu muốn TPHCM xanh - sạch - đẹp và giảm ngập nước thì không lý do gì cứ xả rác bừa bãi, chặn dòng tiêu thoát nước. Cử tri Nguyễn Thị Thùy Trang (quận Bình Thạnh) thì đề nghị chính quyền cần có sự kết nối thông tin để giúp người dân xác định cao độ nền khi xây dựng. Việc này nhằm tránh tình trạng nâng nền nhà thì đường, hẻm ngập; nâng hẻm, đường thì nhà ngập, khiến người dân cứ phải làm đi làm lại nền nhà nhiều lần, lãng phí tiền của, công sức.
Ông Nguyễn Bá Thành nêu giải pháp, trong quản lý đô thị, phải tuân thủ quy hoạch xây dựng về cốt nền và hướng dẫn người dân xác định cao độ nền khi xây dựng để đảm bảo đồng bộ với cao độ quy hoạch, cao độ đường. Các đồ án quy hoạch cũng cần bảo đảm kết nối đồng bộ. Khi thực hiện các dự án, các chủ đầu tư phải phối hợp với chính quyền địa phương để lấy ý kiến người dân, công bố rộng rãi các thông tin về quy hoạch, dự án sẽ thực hiện. Trong công tác dự báo, ông Nguyễn Bá Thành cho hay, TPHCM đang xây dựng bản đồ số hóa hệ thống thoát nước; xây dựng hệ thống dự báo mưa, triều. Nhằm nâng cao hiệu quả điều hành trong lĩnh vực thoát nước, tăng sự tương tác giữa người dân và chính quyền, Sở Xây dựng TPHCM đang hoàn thiện cổng thông tin hệ thống thoát nước. Qua cổng thông tin, người dân có thể tương tác, tiếp nhận thông tin về thời tiết, mưa, triều, dữ liệu camera, thông tin về hạ tầng thoát nước, về tình hình ngập, từ đó xác định lộ trình giao thông phù hợp.
