Tại Tờ trình dự án Nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường, Chính phủ đề nghị xăng tăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít, tăng 1.000 đồng/lít. Dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít, tăng 500 đồng/lít.
Dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít, tăng 1.100 đồng/lít. Mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/kg lên mức trần 2.000 đồng/kg, tăng 1.100 đồng/kg. Dầu hỏa tăng từ 300 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít, tăng 1.700 đồng/lít.
Đối với than đá, cụ thể là than antraxit tăng từ 20.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn, tăng 10.000 đồng/tấn. Than nâu, than mỡ, than đá khác tăng từ 10.000 đồng/tấn lên 15.000 đồng/tấn, tăng 5.000 đồng/tấn.
Đối với dung dịch HCFC, bao gồm cả dung dịch HCFC có trong hỗn hợp chứa dung dịch HCFC Chính phủ đề nghị tăng mức thuế đối với dung dịch HCFC từ 4.000 đồng/kg lên mức trần 5.000 đồng/kg, tăng 1.000 đồng/kg.
Đối với túi ni lông thuộc diện chịu thuế, Chính phủ đề nghị tăng mức thuế từ 40.000 đồng/kg lên mức trần 50.000 đồng/kg, tăng 10.000 đồng/kg.
Theo Chính phủ, phương án điều chỉnh nêu trên sẽ tác động đến CPI bình quân năm 2018 là khoảng 0,11-0,15%. Đổi lại, việc tăng thuế sẽ khuyến khích sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả; góp phần khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường; đồng thời, sẽ góp phần tăng thu NSNN khoảng 15.189,2 tỷ đồng/năm, từ đó sẽ góp phần tạo thêm nguồn thu để thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, trong đó có các nhiệm vụ chi cho bảo vệ môi trường.
Đại diện cơ quan thẩm tra, ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban nhất trí với Tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, để bảo đảm tạo sự đồng thuận của xã hội trong việc điều chỉnh tăng mức thuế bảo vệ môi trường và làm căn cứ để Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua nghị quyết, Ủy ban đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn một số nội dung như tác động của việc tăng giá đối với hiệu quả của nền kinh tế nói chung và sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống người dân nói riêng và chỉ số giá tiêu dùng. Công tác tuyên truyền, phản ứng của dư luận xã hội trong quá trình soạn thảo, lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia, các nhà khoa học và các đối tượng bị tác động cũng là vấn đề cần quan tâm. Việc sử dụng nguồn tăng thu từ thuế bảo vệ môi trường cần được ưu tiên bố trí để xử lý, khắc phục hậu quả môi trường như thế nào?!
Đối với các mặt hàng cụ thể, có ý kiến tại cơ quan thẩm tra cho rằng, trong điều kiện hiện nay, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 6 tháng đầu năm tăng 3,29% - đang dần tiệm cận mức Quốc hội giao là 4% - thì để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, tránh tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân, việc tăng thuế với xăng cần được cân nhắc.
Tương tự, với dầu mazut, hiện vẫn là đầu vào của một số ngành sản xuất hàng hóa, việc điều chỉnh tăng thuế suất ở mức trên 100%, tương đương mức tăng là 1.100 đồng/lít là cao, tác động đến sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp và cuộc sống của người dân. Loại ý kiến này đề nghị tăng thuế suất đối với dầu mazut ở mức thấp hơn.
Đặc biệt, đa số ý kiến trong Ủy ban cho rằng, mức tăng thuế suất với dầu hoả như tờ trình của Chính phủ là quá cao và đột ngột, có thể gây ảnh hưởng nhất định đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người dân tại vùng sâu vùng xa chưa có điện…
Cho ý kiến về vấn đề này, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể hiện nhiều quan điểm khác nhau với không ít băn khoăn về thời điểm, về lộ trình tăng thuế, về tác động đến CPI, hiệu ứng xã hội…
Mặc dù Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã hơn một lần giải trình, song do các ý kiến chưa tập trung nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chưa biểu quyết; đồng thời cũng chưa xác định thời điểm xem xét lại vấn đề này.
