Ở Việt Nam, cùng với sự bùng nổ mạng viễn thông, sự đa dạng, phong phú các hoạt động trên không gian mạng, vấn nạn này đã từng được cảnh báo rất nhiều lần. Nhưng, tình trạng thu thập, mua bán trái phép thông tin cá nhân vẫn diễn biến hết sức phức tạp, ngày càng tinh vi.
Theo đánh giá của Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh tội phạm, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, đánh bạc, tổ chức đánh bạc... ảnh hưởng trực tiếp tình hình an ninh, trật tự tại các địa phương.
Mới đây, Cục Cảnh sát hình sự một lần nữa cảnh báo và khuyến cáo người dân không đăng tải, chia sẻ hình ảnh Căn cước công dân (CCCD), Chứng minh nhân dân (CMND) và tài khoản ngân hàng lên mạng xã hội. Điều mà rất nhiều người dân thời gian qua vẫn “hồn nhiên” làm, xem như không hề có mối nguy nào.
Một trong những thủ đoạn phạm tội của các đối tượng là lợi dụng sơ hở của người dân trong việc chia sẻ hình ảnh CCCD, CMND, hộ khẩu, số tài khoản ngân hàng trên mạng xã hội như Zalo, Facebook... để đánh cắp thông tin cá nhân của người dân.
Sau khi có thông tin dữ liệu cá nhân, tài khoản ngân hàng của người dân, các đối tượng bán thông tin cho các đối tượng khác (kể cả người nước ngoài) để sử dụng vào mục đích phạm tội, vi phạm pháp luật như: làm giấy tờ giả để mở tài khoản lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các khoản vay vốn của các ngân hàng, tổ chức tín dụng, công ty tài chính; chuyển nhận tiền đánh bạc, tổ chức đánh bạc.
Vì vậy, trường hợp nghi ngờ hoặc phát hiện số CCCD, CMND của mình bị sử dụng trái phép để mở tài khoản ngân hàng, hoặc đăng ký thuê bao trả sau, người dân cần nhanh chóng liên hệ ngân hàng, nhà mạng để được hỗ trợ khóa tài khoản, thuê bao. Khi bị các đối tượng xấu lừa đảo, lấy cắp thông tin CCCD, CMND để tiến hành các hoạt động phi pháp, người dân cần liên hệ ngay với cơ quan chức năng nơi gần nhất để được hỗ trợ.
Trong trường hợp bị mất CCCD, CMND, người dân cần trình báo ngay cho cơ quan chức năng để làm lại giấy tờ. Đây là căn cứ để chứng minh chủ sở hữu của CCCD, CMND không có liên quan đến các giao dịch dân sự trong thời gian bị mất 2 loại giấy tờ này; đồng thời phòng ngừa trường hợp số căn cước của công dân bị lợi dụng thực hiện các giao dịch dân sự trái pháp luật.
Theo Cục Cảnh sát hình sự, phần lớn những người cho thuê, cho mượn thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng không biết việc sử dụng thông tin, tài khoản để thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, cũng có trường hợp dù biết rõ nhưng vì hám lợi vẫn tiếp tay, tạo cơ hội cho các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội và đã bị xử lý với vai trò đồng phạm.
Chính vì vậy, để phòng tránh tội phạm và những hệ lụy có liên quan, người dân tuyệt đối không cho người lạ mượn, chụp, thuê, mua CCCD, CMND hoặc tài khoản ngân hàng nếu không có mục đích chính đáng. Tuyệt đối không đăng tải, chia sẻ hình ảnh về CCCD, CMND, tài khoản ngân hàng lên mạng xã hội. Không cung cấp các thông tin trên cho những dịch vụ không thiết yếu, không có cam kết bảo đảm an toàn thông tin cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội.
Điều quan trọng nhất và trước hết là mỗi người dân phải hết sức cảnh giác và thận trọng khi đăng tải các thông tin cá nhân của mình lên mạng xã hội.
