Bác Hồ nói có ba thứ giặc: một là chủ nghĩa tư bản và bọn đế quốc, là kẻ địch nguy hiểm; hai là thói quen và truyền thống lạc hậu, cũng là kẻ địch to, nó ngấm ngầm ngăn trở cách mạng tiến bộ; ba là chủ nghĩa cá nhân. Trong ba thứ giặc đó thì chiến thắng chủ nghĩa cá nhân là khó nhất.
Theo lời Bác, muốn có đạo đức cách mạng thì phải ra sức chống chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân ẩn nấp ở ngay trong mỗi con người, và chờ dịp để “ngóc đầu dậy”.
Vậy, chống chủ nghĩa cá nhân là việc của ai? Ai chống và chống ai? Mỗi chúng ta vừa là chủ thể vừa là khách thể trong cuộc chiến cam go, quyết liệt này. Để chống được chủ nghĩa cá nhân, trước hết, mỗi người phải tự chỉ ra những thói hư tật xấu, những khuyết điểm, những bệnh tật của bản thân, rồi nghiêm túc xem xét, điều chỉnh mình trước khi phê phán người khác.
Chủ nghĩa cá nhân ở mỗi con người biểu hiện không giống nhau. Có người bộc lộ nhiều, có người bị nhiễm nặng, nhiễm nhiều thứ bệnh của chủ nghĩa cá nhân, thậm chí bệnh gì mình cũng có, có những bệnh trầm kha khó chữa, lâu ngày thành mãn tính…
Và ngược lại, có những người ít biểu hiện, thậm chí có người chủ nghĩa cá nhân không có dịp “ngóc đầu dậy…”. Người nào nghiêm túc rèn luyện, thường xuyên rèn luyện đạo đức cách mạng thì họ có đủ sức đề kháng để lấn át được những bệnh của chủ nghĩa cá nhân.
Bác nói: “Tư tưởng cộng sản với tư tưởng cá nhân ví như lúa với cỏ dại. Lúa phải chăm bón rất khó nhọc thì mới tốt được. Còn cỏ dại không cần chăm sóc cũng mọc lu bù”.
Qua đó, có thể thấy tư tưởng cộng sản phải rèn luyện gian khổ mới có được. Còn tư tưởng cá nhân thì cũng như cỏ dại, sinh sôi, nảy nở rất dễ. Vì vậy, gột rửa chủ nghĩa cá nhân “ví như rửa mặt thì phải rửa hàng ngày”.
Trong khi tuyên chiến với chủ nghĩa cá nhân, Bác đã cẩn thận chỉ ra là: đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân không phải là “giày xéo lên lợi ích cá nhân”. Mỗi người đều có tính cách riêng, sở trường riêng, đời sống riêng của bản thân và của gia đình mình. Nếu những lợi ích cá nhân đó không trái với lợi ích của tập thể thì không phải là xấu”.
Vì vậy, trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân cũng nên thận trọng phân biệt những lợi ích cá nhân chính đáng, phù hợp lợi ích tập thể, không nên nhầm lẫn với chủ nghĩa cá nhân cơ hội.
Th.s NGUYỄN MINH HẠNH
