Chọn trường, cần theo năng lực

Ổn định chỉ tiêu để phân luồng

Theo công bố mới đây của Sở GD-ĐT TPHCM, năm học 2018-2019, toàn thành phố có hơn 100.000 học sinh lớp 9 nhưng tổng chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 của các trường THPT công lập chỉ khoảng 70.000 em. Điều này đồng nghĩa sẽ có hơn 30.000 học sinh không có suất học tại các trường THPT công lập. Tỷ lệ này không biến động nhiều so với năm học 2017-2018 nhưng tăng đáng kể so với năm học 2016-2017 (hơn 19.000 học sinh không trúng tuyển lớp 10 công lập) và gấp 4,2 lần năm học 2015-2016 (hơn 7.200 học sinh không trúng tuyển lớp 10 công lập).

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM, cho biết thành phố đang tăng cường các biện pháp phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS. Cụ thể, theo lộ trình từ nay đến năm 2020, TPHCM phấn đấu đạt tỷ lệ 30% học sinh tốt nghiệp THCS và THPT học nghề tại các trường trung cấp hoặc trung cấp nghề. Để phục vụ mục tiêu đó, các quận - huyện sẽ giảm trung bình mỗi năm 3% tỷ lệ học sinh vào học lớp 10 công lập, phấn đấu đến năm 2020 còn khoảng 60% học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học lớp 10 công lập.

Học sinh lớp 10 chuyên Lý Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong trong lễ khai giảng năm học 2018-2019. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Qua đó cho thấy, bức tranh phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS và THPT ở nhiều địa phương đang chuyển dịch mạnh sang hướng đào tạo nghề. Trong đó, ngoài việc giải quyết bài toán “thừa thầy, thiếu thợ” trên thị trường lao động còn thay đổi dần nhận thức của xã hội, từ việc học vì bằng cấp sang học để có tay nghề ổn định, khắc phục tình trạng chạy theo thành tích, chú trọng hiệu quả trong đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu thực tế của xã hội.

Tuy nhiên, đại diện các sở GD-ĐT đều cho rằng, muốn phân luồng và hướng nghiệp cho học sinh đạt hiệu quả thì ngoài việc tư vấn, định hướng cho bản thân người học phải thực hiện đồng thời công tác tuyên truyền, vận động phụ huynh, vì ở nhiều gia đình Việt Nam vẫn còn nặng tư tưởng “học theo nguyện vọng của cha mẹ”.

Hạn chế đổ xô vào trường “hot”

Hiện nay, theo dự thảo kế hoạch tuyển sinh đầu cấp của các quận - huyện, tổng chỉ tiêu tuyển sinh lớp 6 không có nhiều thay đổi so với năm học 2018-2019. Riêng Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, đơn vị duy nhất của TPHCM được phép tuyển sinh theo hình thức kết hợp xét tuyển và khảo sát năng lực bằng tiếng Anh, tổng chỉ tiêu tuyển sinh lớp 6 năm nay là 525 học sinh, giữ ổn định so với các năm học trước.

Tương tự, tại một số trường “hot” như THCS Nguyễn Du, Trần Văn Ơn (quận 1), Nguyễn Văn Tố (quận 10), Nguyễn Hữu Thọ (quận 7), Nguyễn Gia Thiều (quận Tân Bình)…, cuộc chiến tuyển sinh đầu vào chẳng những không có dấu hiệu hạ nhiệt mà còn tăng do xuất phát từ nhu cầu và tâm lý của phụ huynh.

Tuy nhiên, theo kế hoạch huy động trẻ ra lớp và tuyển sinh vào các lớp đầu cấp năm học 2019-2020 do UBND TPHCM phê duyệt, Sở GD-ĐT khuyến khích học sinh chọn trường gần nơi cư trú để thuận tiện đi lại và giảm áp lực giao thông. Ngoài ra, theo một hiệu trưởng trường THCS ở quận 3, hiện nay các quận - huyện đều có chính sách hoán đổi luân phiên hiệu trưởng giữa các trường học để đảm bảo chất lượng giáo dục, kéo gần khoảng cách đào tạo giữa các đơn vị.

Do đó, vị này kiến nghị phụ huynh không nên có tư tưởng “phải vào trường điểm bằng mọi giá”, mà nên căn cứ vào sức học của con và điều kiện đi lại để chọn trường học phù hợp. Thêm vào đó, trong bối cảnh TPHCM đang mở rộng chỉ tiêu tuyển sinh vào các lớp tiếng Anh tăng cường, tiếng Anh tích hợp, một số ngoại ngữ như Pháp, Đức, Nhật, phụ huynh không nên đổ xô cho con học ngoại ngữ không đúng sở thích và năng lực chỉ vì một suất học ở trường “điểm”.

Thực tế cho thấy, đã có nhiều học sinh đáp ứng ngưỡng đầu vào của các lớp ngoại ngữ nhưng không theo nổi 3-4 năm ở bậc học kế tiếp khiến các em phải xin chuyển trường, lãng phí thời gian và công sức học tập. Vì vậy, trước khi đặt bút đăng ký nguyện vọng, học sinh cần xác định rõ nhu cầu, sở thích và năng lực bản thân để đưa ra lựa chọn phù hợp, tránh đăng ký theo đám đông hay vì nguyện vọng của cha mẹ.