Chờ vaccine chống dòng phụ của biến thể Omicron

Trao đổi với báo giới, ông Marco Cavaleri, người phụ trách chiến lược vaccine của EMA, cho biết các loại vaccine được thiết kế để chống lại 2 dòng phụ BA.4 và BA.5 của biến thể Omicron chỉ mới được phát triển lâm sàng gần đây, vì vậy tốc độ cung cấp các loại vaccine như vậy cũng là một vấn đề cần cân nhắc. Đó là lý do tại sao vào thời điểm hiện tại, EMA vẫn bảo lưu quan điểm để ngỏ khả năng chấp thuận các ứng cử viên vaccine tiềm năng này. 

Dịch bệnh Covid-19 đang có dấu hiệu gia tăng trở lại tại châu Âu do tác động của biến thể phụ BA.5, thể hiện rõ ràng nhất tại Pháp, Italy khi số ca mắc mới tăng liên tục từ cuối tháng 5. Mặc dù các vaccine ngừa Covid-19 hiện tại tiếp tục bảo vệ người dân khỏi nguy cơ nhập viện và tử vong, song tác dụng của các chế phẩm này có phần suy giảm khi virus SARS-CoV-2 liên tục biến đổi. Vào tháng 3 năm nay, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã bổ sung BA.4 và BA.5 vào danh mục các biến thể cần giám sát, trong khi Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh châu Âu liệt 2 dòng phụ này vào danh mục “các biến thể đáng lo ngại”.

Trong khi đó, Giáo sư Peter Marks, quan chức cấp cao giám sát quy trình sản xuất vaccine của Cơ quan Quản lý dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA), cho biết, mặc dù quy trình cấp phép vaccine đã được rút ngắn, song cơ quan này sẽ xem xét cấp phép sử dụng mũi vaccine đặc hiệu phòng BA.4 và BA.5 dựa trên các nghiên cứu về mức độ hiệu quả của vaccine phiên bản ngừa biến thể BA.1 trước đó. Ông Marks cho biết thêm, FDA cũng sẽ xem xét dữ liệu sản xuất vaccine phòng ngừa biến thể BA.4 và BA.5. FDA đã khuyến nghị các hãng dược Pfizer và Moderna điều chỉnh thành phần vaccine sử dụng cho các liều tiêm tăng cường vào mùa thu này, nhằm ứng phó hiệu quả hơn với các biến thể BA.4 và BA.5. 

Theo ông Marks, quy định mới trên cũng tương tự đối với sự thay đổi của các chủng cúm mùa với sự khác biệt về acid amin. Tuy vậy, ông kỳ vọng rằng sẽ không có sự khác biệt nào về mức độ an toàn của các loại vaccine đặc hiệu chống các biến thể mới của virus SARS-CoV-2, đồng thời kỳ vọng mức độ miễn dịch của mũi tăng cường vaccine ngừa biến thể phụ BA.4 và BA.5 sẽ tương đương như mức độ an toàn mà mũi vaccine đặc hiệu phòng biến thể BA.1 sản sinh. FDA cũng ra tuyên bố khuyến nghị các hãng sản xuất vaccine bổ sung thành phần trong vaccine để sử dụng làm mũi tăng cường chống biến thể phụ BA.4 và BA.5 cho mùa thu và mùa đông sắp tới. 

Hai hãng dược Pfizer và Moderna, vốn sản xuất các loại vaccine phòng Covid-19 theo công nghệ mRNA, đã phát triển và thử nghiệm vaccine đặc hiệu ngừa biến thể phụ BA.1. Theo 2 hãng này, phải mất khoảng 3 tháng để có thể sản xuất vaccine phòng Covid-19 phiên bản mới, đặc hiệu ngừa biến thể phụ  BA.4 và BA.5. Riêng hãng Pfizer đã công bố kết quả ban đầu thử nghiệm trên động vật của vaccine ngừa 2 biến thể phụ mới trên, theo đó vaccine phiên bản mới đã sản sinh ra sự phản ứng miễn dịch mạnh ở chuột. Tuy nhiên, hãng này chưa tiến hành thử nghiệm trên người. Trong khi đó, hãng dược Novavax cho biết, có thể tung ra vaccine đã hiệu chỉnh vào cuối năm nay.