Đầu tư thiếu đồng bộ...
Trong cái nắng nóng cùng gió phơn tây nam thổi ràn rạt, chúng tôi tìm lên thượng nguồn hồ chứa nước Trôốc Trâu dưới dãy Trường Sơn xã Vĩnh Ninh. Cụ ông Trần Đót đang cắt cỏ cho bò hỏi: “Cán bộ đi thăm hồ chứa tiền tỷ không phát huy tác dụng, à? Dân bọn tôi chứng kiến nhiều đoàn lên ngắm hồ chứa này rồi trở về mà mấy năm nay không thấy hoàn thành cho dân nhờ. Ai đời xây cái hồ to đùng thế mà không làm cái cửa van chắn nước nhằm cắt lũ vào mùa mưa, cấp nước vào mùa khô, dẫn đến chả có tác dụng gì từ ngày nó khánh thành đến nay. Mùa lụt nước chảy qua cống xả ầm ầm, gây lụt lội ghê gớm; mùa hè, mức nước chạm đáy, vì cống xả không có cửa ngăn nước dẫn đến hồ nước nhiều tiền vậy mà không giữ nước cho dân”.
Thiếu vốn nên hồ thủy lợi Trôốc Trâu chỉ hoàn thiện vùng thượng du, phần cống cửa xả không thể xây dựng từ năm 2015 đến nay Cạnh đó, bà Nguyễn Thị Bấm (xã Lương Ninh) góp chuyện: “5 năm trước, bọn tôi được mời đi dự khánh thành hồ chứa nước rộng lớn này, mừng lắm vì được cắt lũ mùa mưa, ngày hè có nước uống kéo về từng hộ dân. Nhưng chờ mãi năm nào lũ vẫn dập mạnh, còn khát thì khát hoài. Nhìn hồ nước lớn thế mà lãng phí mấy năm, dân khổ. Mong sao Nhà nước nghiên cứu để hồ Trôốc Trâu khả dụng, tránh lãng phí tiền của bỏ ra rất lớn”.
Không có cửa ngăn lũ dẫn đến mùa mưa lũ ào ạt dội về Vĩnh Ninh, Lương Ninh, thị trấn Quán Hàu, mùa khô nước cạn kiệt Tại hiện trường, hệ thống hồ thượng nguồn Trôốc Trâu được đầu tư đồng bộ, bài bản. Tuy nhiên, theo ông Lê Ngọc Huân, Phó Chủ tịch UBND huyện Quảng Ninh, hồ chứa nước này không có hệ thống kênh mương hạ nguồn dẫn đến không phát huy tác dụng từ 5 năm qua.
Mong nhà nước giúp dân giải hạn
Hồ chứa nước Trôốc Trâu theo đánh giá của UBND huyện Quảng Ninh, nếu đầu tư bài bản sẽ tạo nguồn nước sinh hoạt cho 21.500 người thuộc 3 địa bàn xã Vĩnh Ninh, Lương Ninh, thị trấn Quán Hàu và khu công nghiệp Quán Hàu. Cùng đó tưới tiêu cho hàng ngàn hécta lúa của 3 địa phương nói trên.
Thiếu cả hệ thống kênh dẫn hạ nguồn dẫn đến nước chảy khắp nơi, không về được nhà dân, gây lãng phí nguồn nước. Nói về mong muốn có đủ nước từ hồ Trôốc Trâu, ông Đỗ Mười, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Ninh cho biết: “Bà con nhân dân địa phương khi nghe xây dựng hồ Trôốc Trâu rất mừng, vì công trình trị thủy này là ước mơ lâu đời của nông dân trong vùng. Nay qua 5 năm xây dựng xong, do thiếu hệ thống kênh mương khiến nguồn nước bị lãng phí mỗi năm rất lớn, người dân không có nước sạch dùng, phải dùng nước khoan nhiễm phèn, nhiều người đau ốm do nguồn nước mà tiếc đứt ruột với hồ nước trong sạch này”.
Hệ thống thân đập đầu tư bài bản nhưng thiếu các hạng mục đồng bộ dẫn đến 5 năm qua hồ Trôốc Trâu không phát huy hiêu quả Làm việc với chúng tôi, ông Trương Ngọc Quý, Giám đốc BQL đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Quảng Ninh giải thích: “Đây là công trình thủy lợi cấp III, dung tích 11,728 triệu m3, tổng mức đầu tư hơn 163 tỷ đồng do ngân sách Trung ương bố trí. Năm 2010 khởi công đến 2015 đã hoàn thành phần thượng lưu hồ chứa, lúc đó do ảnh hưởng cắt giảm đầu tư công nên công trình kênh mương vùng hạ lưu, cửa đóng mở cống bị đình đốn đến nay. Lúc đó dự toán hơn 80 tỷ đồng nhằm đồng bộ hệ thống tưới tiêu, cấp nước sạch cho hơn 21.500 người nhưng mãi đến bây giờ nguồn vốn không có nên đành nhìn hồ chứa Trôốc Trâu như vậy”.
Ông Đỗ Mười trăn trở: “Lãnh đạo xã Vĩnh Ninh, Lương Ninh, và thị trấn Quán Hàu cùng nhân dân rất mong Nhà nước quan tâm đầu tư đồng bộ kênh mương, đường dẫn nước sạch nhằm phát huy tốt vai trò cắt lũ trong các mùa mưa, cứu khát cho dân vào mùa hè nóng cháy”.
