Hạn chót đêm 15-4 để Chủ tịch Quốc hội Israel Benny Gantz, lãnh đạo đảng Xanh - Trắng, đạt thỏa thuận thành lập chính phủ đã trôi qua song các cuộc đàm phán về một liên minh chính trị với đảng đối thủ Likud của Thủ tướng Benjamin Netanyahu vẫn chưa thể khép lại.
Trước đó, Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã đặt ra hạn chót đối với ông Gantz, một nhân vật ôn hòa và từng là Tham mưu trưởng quân đội Israel, đạt được thỏa thuận với ông Netanyahu trước đêm 15-4. Theo đó, nếu các bên không đạt được thỏa thuận, Tổng thống Rivlin sẽ ủy quyền cho quốc hội thành lập chính phủ. Việc này sẽ kéo dài tình trạng bế tắc chính trị chưa từng có tiền lệ tại Israel trong bối cảnh quốc gia Trung Đông này đang đứng trước áp lực phải tập trung đối phó dịch Covid-19 đang bùng phát ngày càng mạnh.
Đúng như giới quan sát dự báo, mặc dù cả Thủ tướng B.Netanyahu và lãnh đạo đảng Xanh - Trắng B.Gantz đều khẳng định quan điểm không chính trị hóa dịch bệnh để có thể sớm thành lập chính phủ nhằm bảo vệ tính mạng của người dân, song việc đàm phán trước mắt được dự báo còn gặp nhiều khó khăn.
Phát biểu với kênh truyền hình TV Kan của Israel, các quan chức cấp cao đảng Xanh - Trắng cho biết, về nguyên tắc ông Gantz đã đồng ý tham gia một chính phủ liên minh trong đó ông Netanyahu giữ chức thủ tướng trong 18 tháng đầu và ông Gantz sẽ tiếp quản trong 18 tháng tiếp theo. Tuy nhiên, đảng Likud đã đưa ra các yêu cầu vô lý, trong đó có việc trao quyền miễn trừ cho Thủ tướng Netanyahu, người có thể bị truy tố với cáo buộc tham nhũng và lạm quyền trong trường hợp tòa án tối cao ra quyết định cấm ông tái tranh cử.
Các cuộc đàm phán, với mục đích thành lập chính phủ khẩn cấp để chống lại cuộc khủng hoảng trước đại dịch Covid-19, đã bị sa lầy vào các chi tiết chính trị và pháp lý. Báo New York Times ngày 13-4 dẫn ý kiến nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi, liệu ông Netanyahu, thủ tướng phục vụ lâu đời nhất của Israel, thực sự muốn có một thỏa thuận hay chỉ muốn vô hiệu hóa ông Gantz để hướng tới cuộc bầu cử lần thứ 4.
Nguyên nhân là Thủ tướng B.Netanyahu đang có nhiều lợi thế sau khi tích cực đưa ra các biện pháp ngăn chặn đại dịch Covid-19 nhằm chứng tỏ năng lực của ông trong việc giải quyết một vấn đề “nóng” đang đe dọa quốc gia. Chính phủ của ông mới đây đã công bố gói cứu trợ khẩn cấp trị giá hơn 2,8 tỷ USD nhằm giúp ổn định nền kinh tế và bù đắp một số tổn thất do dịch bệnh gây ra. Những nỗ lực lấy lòng dân của ông B.Netanyahu nhằm giúp ông trì hoãn thời gian phải sớm “khăn gói” rời phủ Thủ tướng, nơi mà vị thủ tướng nắm quyền lâu nhất trong lịch sử Israel này gọi là “nhà” trong suốt hơn một thập kỷ qua.
Theo kênh truyền hình trên, trong trường hợp hai bên không đạt được sự đồng thuận về chia sẻ quyền lực để tiến tới thành lập chính phủ, Israel có thể phải tiến hành cuộc bầu cử thứ 4 trong vòng chưa đầy 1 năm qua.
