Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông tư 19/2018/TT-NHNN hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc. Thông tư này hướng dẫn Nghị định 14/2018/NĐ-CP ngày 23-1-2018 của Chính phủ quy định chi tiết về hoạt động thương mại biên giới và thay thế Quyết định 689/2004/QĐ-NHNN ngày 7-6-2004 về việc ban hành quy chế thanh toán trong mua bán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ tại khu vực biên giới và khu kinh tế cửa khẩu Việt Nam – Trung Quốc. Thông tư có hiệu lực từ 12-10 tới.
Cơ chế thanh toán biên mậu Việt Nam – Trung Quốc (hình thức thanh toán bằng đồng nhân dân tệ - CNY) đã được triển khai thực hiện từ năm 2004 trên cơ sở quy định tại Quyết định 689, góp phần thúc đẩy thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên, qua quá trình triển khai thực hiện, Quyết định 689 đã bộc lộ nhiều vướng mắc, bất cập. Theo NHNN, Thông tư 19/2018/TT-NHNN ban hành là cần thiết để khắc phục những vướng mắc, bất cập tại Quyết định 689 và hướng dẫn thực hiện Nghị định 14 của Chính phủ. Ngoài ra, việc ban hành Thông tư 19 nhằm mục tiêu thúc đẩy thanh toán biên mậu, tạo thuận lợi cho người dân hai nước trong việc giao thương, thực hiện tốt hơn việc quản lý nhà nước về ngoại hối áp dụng cho 7 tỉnh có chung đường biên giới với Việt Nam (gồm Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Cao Bằng, Điện Biên và chỉ có những khu vực biên giới tại các tỉnh này mới được phép dùng đồng VND, CNY để thanh toán đối với hoạt động thương mại biên giới).
Đối tượng, phạm vi điều chỉnh tại Thông tư 19 tiếp tục được đề cập như Quyết định 689 gồm: hoạt động mua bán hàng hóa, dịch vụ qua biên giới của thương nhân; của cư dân biên giới trong hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ tại các khu vực chợ biên giới… Thông tư 19 cũng hướng dẫn cụ thể các phương thức thanh toán trong thương mại biên giới Việt – Trung của thương nhân, cư dân hơn.
Đại diện NHNN cho biết, theo Hiệp định thanh toán giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc và theo quy định tại Quyết định 689, việc thanh toán bằng đồng CNY chỉ được thực hiện qua các ngân hàng tại khu vực biên giới, khu kinh tế cửa khẩu Việt – Trung. Tuy nhiên, trong thực tiễn đã phát sinh trường hợp các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép hoạt động ngoại hối tại Việt Nam không có chi nhánh ngân hàng biên giới có nhu cầu cung cấp dịch vụ thanh toán bằng CNY cho một số doanh nghiệp trong nội địa có hoạt động thương mại biên giới; hoặc trường hợp ngân hàng được phép trong nội địa có chi nhánh ngân hàng biên giới không thể thực hiện việc cung cấp dịch vụ thanh toán bằng đồng CNY cho khách hàng. Do đó, Thông tư 19 đã bổ sung quy định về hoạt động ủy thác thanh toán bằng đồng CNY giữa các ngân hàng được phép và hoạt động thanh toán bằng đồng CNY trong hệ thông ngân hàng được phép có chi nhánh ngân hàng biên giới.
