Sáng 6-6, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình Quốc hội tờ trình của Chính phủ về chủ trương đầu tư 3 dự án xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1).
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể. Ảnh: QUANG PHÚC Theo đó, Dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu dài 53,7km qua 2 tỉnh, kết nối thành phố Biên Hòa với cảng biển Cái Mép - Thị Vải; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 - 6 làn xe. Dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột dài 117,5km qua 2 tỉnh, kết nối thành phố Buôn Ma Thuột với cảng biển Nam Vân Phong; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe. Dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài 188,2km qua 4 tỉnh thành, kết nối thành phố Châu Đốc với cảng biển Trần Đề; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe.
Chính phủ kiến nghị đầu tư dự án theo hình thức đầu tư công; sau khi đưa vào khai thác sẽ thu phí để hoàn trả vốn ngân sách Nhà nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: QUANG PHÚC Chính phủ đã xây dựng một số cơ chế chính sách đặc thù và nếu được áp dụng, dự kiến tiến độ các dự án như sau: chuẩn bị đầu tư năm 2022, khởi công năm 2023, dự án Biên Hòa - Vũng Tàu cơ bản hoàn thành năm 2025; dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cơ bản hoàn thành một số đoạn có lưu lượng lớn năm 2025 và toàn tuyến năm 2026.
Sơ bộ tổng mức đầu tư các dự án khoảng 84.463 tỷ đồng. Trên cơ sở tiến độ triển khai 3 dự án, dự kiến nhu cầu vốn trong giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 60.124 tỷ đồng, chuyển tiếp giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 24.339 tỷ đồng. Nguồn vốn giai đoạn 2021 - 2025, Chính phủ dự kiến bố trí từ: kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đã dự kiến phân bổ cho 3 dự án khoảng 26.147 tỷ đồng; Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ GTVT sau khi rà soát, sắp xếp lại khoảng 2.203 tỷ đồng; Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội khoảng 9.620 tỷ đồng; tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021 khoảng 13.796 tỷ đồng; ngân sách địa phương khoảng 8.358 tỷ đồng.
Trong 2 năm 2022, 2023, Chính phủ ưu tiên giải ngân hết toàn bộ nguồn vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021.
Sau khi hoàn thành đầu tư, Chính phủ sẽ giao cho Bộ GTVT xây dựng Đề án nhượng quyền thu phí, sử dụng tài sản công trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt để hoàn trả vốn ngân sách Nhà nước đã đầu tư.
Để đẩy nhanh tiến độ triển khai, Chính phủ kiến nghị 3 dự án được áp dụng các cơ chế chính sách đặc thù được Quốc hội chấp thuận tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chương trình phục hồi kinh tế. Để đẩy mạnh phân cấp, nâng cao trách nhiệm và tăng tính chủ động cho các địa phương, Chính phủ kiến nghị trình tự, thủ tục, thẩm quyền thẩm định và quyết định đầu tư các dự án thành phần được thực hiện như dự án nhóm A theo quy định của pháp luật về đầu tư công, tương tự cơ chế chính sách đối với Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 44/2022/QH15.
Chính phủ dự kiến phân chia dự án thành các dự án thành phần. Sau khi Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét phân cấp cho một số địa phương làm chủ quản đầu tư dự án thành phần. Để bảo đảm việc chỉ đạo, điều hành tập trung, thống nhất, Thủ tướng Chính phủ sẽ giao Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình trọng điểm với thành phần bao gồm các bộ, ngành, địa phương liên quan chỉ đạo triển khai thực hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án.
Thẩm tra tờ trình, Ủy ban Kinh tế (UBKT) nhất trí với sự cần thiết đầu tư 3 dự án; tán thành áp dụng hình thức đầu tư công. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát và chịu trách nhiệm về tính khả thi của nguồn vốn.
Đáng chú ý, UBKT nhận thấy việc triển khai 3 dự án sẽ gặp khó khăn trong việc bảo đảm tiến độ, chất lượng, vì vậy đề nghị cần phải đánh giá một cách đầy đủ hơn về khả năng giải ngân, hấp thụ vốn, sự cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, thi công để có giải pháp kịp thời, đồng bộ. Chính phủ và các địa phương cần cam kết trách nhiệm tổ chức thực hiện bảo đảm hiệu quả, tiến độ, chất lượng cho các dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai, đồng thời cần tăng cường vai trò của Bộ GTVT trong việc tổ chức thực hiện.
UBKT cũng đồng ý áp dụng các cơ chế, chính sách đã được Quốc hội chấp thuận tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 để triển khai các dự án. Đồng thời, cho phép trình tự, thủ tục, thẩm quyền thẩm định và quyết định đầu tư các dự án thành phần tương tự dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.
