Báo cáo tóm tắt tham luận về công tác triển khai thi hành Nghị quyết số 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến tại Hội nghị triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội ngày 6-9, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) Nguyễn Văn Du nhận định, sự ra đời của Nghị quyết số 33 tạo ra một phương thức mới trong việc tổ chức công tác xét xử của Tòa án, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, hoàn toàn phù hợp với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước và cam kết quốc tế; thể hiện việc thích ứng và bắt kịp với các giá trị của nền tư pháp văn minh trong thời đại số và phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam hiện nay.
 |
Ông Nguyễn Văn Du nhấn mạnh, việc tổ chức các phiên tòa xét xử trực tuyến cần có sự phối hợp và ý thức chấp hành pháp luật cao của người dân |
Tính từ ngày 1-1-2022 đến nay, các Tòa án đã phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng tổ chức xét xử trực tuyến được 9.263 vụ án. Việc triển khai các phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân và xã hội, đặc biệt trong thời gian dịch bệnh Covid-19 hình thức xét xử này đã giúp hạn chế tập trung đông người tại phòng xử án, đảm bảo an toàn phòng, chống dịch bệnh; giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý và đảm bảo các hoạt động xét xử được tổ chức đúng thời hạn luật định.
“Kết quả trên cho thấy chủ trương của Quốc hội cho phép Tòa án nhân dân tổ chức phương thức xét xử bằng hình thức trực tuyến là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với quan điểm của Đảng về đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước; đáp ứng yêu cầu tình hình thực tiễn hoạt động của các Tòa án. Việc xét xử đã tuân thủ các cam kết quốc tế cũng như phù hợp với xu thế chung của các nền tư pháp tiên tiến trên thế giới”, ông Nguyễn Văn Du khái quát.
Tuy nhiên, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Du thẳng thắn thừa nhận, việc tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến thời gian qua cũng gặp phải một số khó khăn, vướng mắc. Nghị quyết số 33 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2022, tuy nhiên, việc bố trí nguồn lực kinh phí thực hiện trang bị cơ sở vật chất để tổ chức phiên tòa trực tuyến còn chậm, dẫn đến nhiều khó khăn khi tổ chức thực hiện.
Bên cạnh đó, theo quy định tại Nghị quyết số 33, hình thức xét xử trực tuyến mới được áp dụng cho việc tổ chức phiên tòa xét xử các vụ án, mà chưa được áp dụng cho các phiên họp để giải quyết các việc khác thuộc thẩm quyền của Tòa án. Hơn nữa, hướng dẫn hiện nay chỉ cho phép phiên tòa trực tuyến được kết nối tối đa không quá 3 điểm cầu thành phần là chưa phù hợp với thực tiễn.
 |
Quang cảnh hội nghị |
Vẫn theo ông Nguyễn Văn Du, việc tổ chức các phiên tòa xét xử trực tuyến cần có sự phối hợp và ý thức chấp hành pháp luật cao của người dân. Tuy nhiên, có trường hợp, khi diễn biến tại phiên tòa bất lợi cho mình thì người tham dự phiên tòa ở điểm cầu thành phần có các hành động không hợp tác và đổ lỗi cho yếu tố kỹ thuật, làm ảnh hưởng đến quá trình tổ chức phiên tòa.
Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Du đề xuất hoàn thiện pháp luật về tổ chức phiên tòa trực tuyến theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng các thủ tục tố tụng trực tuyến, không chỉ trong việc tổ chức phiên tòa xét xử vụ các án mà kể cả các phiên họp giải quyết các việc khác thuộc thẩm quyền của Tòa án; không quy định giới hạn số lượng điểm cầu thành phần… hướng tới việc xây dựng Tòa án điện tử trong tương lai.
