Cách đây 88 năm, ngày 1-4-1921, Nguyễn Ái Quốc tố cáo chế độ thực dân bằng bài viết “10 trường học – 1.500 đại lý rượu” đăng trên tờ “La Vie Ouvrière” (Đời sống công nhân). Bài báo đưa ra những thống kê ở Đông Dương về số trường học ít ỏi bao nhiêu thì các đại lý rượu và thuốc phiện lại nhiều gấp bội, mang lại những hậu quả khiến cho người dân bản xứ ngu dốt và nghiện ngập.
Một năm sau, ngày 1-4-1922, số đầu tiên của tờ “Le Paria” (Người cùng khổ), “Diễn đàn của các dân tộc thuộc địa” ra mắt bạn đọc tại Paris. Nguyễn Ái Quốc và nhiều đồng chí là người có nguồn gốc từ các thuộc địa của Pháp tham gia làm tờ báo với mục tiêu lên án chủ nghĩa thực dân và giác ngộ nhân dân các nước thuộc địa đoàn kết lại. “Lời kêu gọi” viết: “Báo Le Paria là vũ khí để chiến đấu. Sứ mạng của nó đã rõ ràng: Giải phóng con người!”. Trên trang nhất của số báo này cũng đăng thông báo cho biết đề tài “Sân khấu Việt Nam” sẽ do Nguyễn Ái Quốc trình bày trong chương trình sinh hoạt của Câu lạc bộ Ngoại ô tháng 4-1922.
Ngày 1-4-1942, báo “Việt Nam Độc lập” xuất bản tại Cao Bằng đăng bài “Ca sợi chỉ” gồm 20 câu thơ lục bát của Nguyễn Ái Quốc, khích lệ tinh thần yêu nước và cổ động đồng bào tham gia Mặt trận Việt Minh: “Hỡi ai con Lạc cháu Hồng/ Chúng ta phải biết kết đoàn mau mau/ Yêu nhau xin nhớ lời nhau/ Việt Minh hội ấy mau mau phải vào”.
Ngày 1-4-1949, Bác chủ trì phiên họp Hội đồng Chính phủ thảo luận thông qua chương trình kinh tế, kế hoạch quân sự và thay đổi nhân sự. Cùng ngày, Bác viết thư cảm ơn Công đoàn Vận tải Sông Thao đã biếu một áo trấn thủ đẹp, trong đó Bác nhắn gửi: “Vận tải là một việc quan trọng cho Chính phủ và nhân dân. Rất mong mọi người cố gắng và thành công”.
Ngày 1-4-1950, để giải thích chính sách xây dựng “Quỹ Công lương” mới được ban hành, với bút danh “T.L”, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Sắc lệnh lập Quỹ Công lương, mục đích để nhân dân góp lương thực vào công quỹ quốc gia, cấp dưỡng bộ đội, công nhân viên chức làm việc ở các cơ quan, xí nghiệp của Chính phủ..., cốt để giải quyết vấn đề tiếp tế khó khăn hiện nay và sau này trong giai đoạn tổng phản công... Cuộc kháng chiến càng gần thắng lợi càng đòi hỏi nhiều hơn công sức của nhân dân. Quỹ Công lương được nhân dân hăng hái đóng góp nhanh chóng sẽ là một sức mạnh mới đẩy nhanh cuộc chuẩn bị tiến sang giai đoạn cuối cùng và đảm bảo cho tổng phản công thắng lợi hoàn toàn”.
Ngày 1-4-1953, báo Nhân Dân đăng bài “Con voi với con muỗi” của Bác (ký tên C.B), phê phán ý kiến của một nghị sĩ Pháp trong lúc đi thăm vùng tạm chiếm đã cho rằng cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam giống như cuộc chiến tranh giữa con muỗi với con voi. Đảo ngược, Bác khẳng định quan điểm của mình bằng một câu ca: “Nay tuy châu chấu đấu voi/ Nhưng mai voi sẽ bị lòi ruột ra”.
D.T.Q và nhóm cộng sự
