Trước năm 2000, ông Nguyễn Văn Ba ở phường 26 quận Bình Thạnh TPHCM mua gần 2 ha đất ở xã Tân Thạnh Tây huyện Củ Chi lập vườn cây ăn trái và đào ao nuôi cá. Dù đến nay vườn nhãn và xoài đã cho trái, nhưng ông chỉ bán được “ba đồng, ba cắc”, trong khi vốn đầu tư gần 2 tỷ đồng. Đã vậy, ông còn phải thuê người trông coi để giữ vườn.
Tương tự, ông Phạm Văn Thanh ở ấp Cây Da xã Tân Phú Trung huyện Củ Chi cũng đầu tư lập vườn nhãn da bò hơn 1 ha. Ông kể: “Năm thứ 3 từ khi lập vườn, nhãn cho ra trái chiến, bán được cả mùa khoảng 3 - 4 triệu đồng. Mùa thứ hai, thứ ba không khá hơn, thương lái đến chê lên chê xuống… Gọi thương lái đến bán củi cũng bị chê: Cây nhãn có củi bao nhiêu mà bán!”.
Vì thế, hiện tượng đốn bỏ vườn cây ăn trái đang diễn ra và nhiều nông dân Củ Chi, Hóc Môn (TPHCM) hiện đang lâm vào cảnh tiến thoái lưỡng nan.
Vì sao có sự thất bại hàng loạt các vườn cây ăn trái ở Củ Chi? Theo kỹ sư Nguyễn Anh Khoa (Trường Đại học Nông Lâm TPHCM), những vùng đất trảng ở các xã Tân Thạnh Đông, Tân Thạnh Tây, Tân Phú Trung, Hòa Phú… huyện Củ Chi hay Đông Thạnh, Tân Hiệp, Xuân Thới Thượng, Xuân Thới Sơn… huyện Hóc Môn là đất cát pha thịt nên nghèo dinh dưỡng.
Vào mùa nắng, đất ở đây khô cằn và thiếu nước trầm trọng, trong khi mạch nước ngầm sụt giảm mạnh. Vì vậy, trồng cây ăn trái như xoài, nhãn trên đất này nếu bón phân, tưới nước nhiều thì dễ lỗ vốn, nhưng nếu bỏ mặc thì cây ăn trái sẽ mau chóng còi cọc, cho trái kém chất lượng, thị trường không chấp nhận.
Kỹ sư Khoa cũng như Trạm Khuyến nông huyện Củ Chi khuyến cáo, vùng đất trảng cát pha nên trồng tầm vông hoặc tre, trúc lấy măng hoặc chuyển sang trồng đậu phộng, bầu, bí, dưa, cà… như nhiều hộ nông dân ở các xã Phước Vĩnh An, Phú Hoà Đông, Nhuận Đức, Tân Phú Trung… đã làm và thành công.
Ông Nguyễn Văn Khưng ở ấp Phú Lợi xã Tân Phú Trung thừa nhận: “Từ gần 1 ha xoài và nhãn, tôi chuyển qua trồng tre lục trúc, điền trúc lấy măng, sau 2 mùa thu hoạch, lợi nhuận thu về gấp hàng chục lần so với trồng cây ăn trái trước đây”. Tiếc là không phải nông dân nào cũng sớm nhận ra và tìm đúng hướng chuyển đổi…”.
QUANG ĐẠT
