Ngay khi báo chí lên tiếng, các cơ quan quản lý cấp trên mới yêu cầu dừng các đoàn tham quan. Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu có ngay văn bản chỉ đạo công ty xổ số kiến thiết tỉnh này dừng tổ chức các đoàn tham quan, học tập kinh nghiệm ở nước ngoài!
Việc các công ty XSKT, các cơ quan, đơn vị dùng ngân sách nhà nước hay tiền có nguồn gốc từ ngân sách, hoặc thông qua các “vé mời” của doanh nghiệp, đối tác để đưa cán bộ sắp nghỉ hưu, cán bộ đoàn thể đi du lịch nước ngoài không phải là “chuyện xưa nay hiếm”.
Năm 2016, dư luận đã từng ồn ào chuyện Công ty XSKT tỉnh Tiền Giang tổ chức đoàn đi Mỹ “học tập kinh nghiệm nước ngoài”. Kết quả là Tỉnh ủy Tiền Giang phải ban hành văn bản “chặn” tình trạng này, yêu cầu doanh nghiệp không được mời lãnh đạo các ngành, cơ quan trong tỉnh tham gia các đoàn du lịch.
Quy định quản lý cán bộ, đoàn công tác đi nước ngoài hiện rất cụ thể, như phải xin phép trước khi đi, phải báo cáo kết quả khi về, phải nói rõ lý do, mục đích chuyến đi… nhưng nhiều cơ quan, đơn vị không thực hiện nghiêm, thiếu kiểm tra, giám sát, bị lợi dụng.
Thực tế, tình trạng du lịch núp bóng, "trá hình công khai" dưới dạng tham quan, học tập kinh nghiệm, khảo sát thị trường nước ngoài; các loại “du lịch quà tặng” mà khi về chẳng áp dụng được kiến thức, kinh nghiệm gì đã diễn ra từ lâu, gây bức xúc dư luận. Việc nhiều đoàn của các công ty XSKT đi nước ngoài vừa qua là một ví dụ điển hình.
Không phủ nhận việc tham quan, khảo sát, trao đổi kinh nghiệm là một phương pháp học tập thực tế và hiệu quả. Nhưng lý giải việc đi tham quan nước ngoài của lãnh đạo Công ty XSKT tỉnh Long An “vận dụng vào hoạt động kinh doanh làm tăng tỷ lệ tiêu thụ vé số lên hơn 99%” là không thuyết phục. XSKT là ngành kinh doanh đặc thù, độc quyền, liên quan nhiều đối tượng xã hội, trong đó có đông đảo những người bán vé số dạo và sự đóng góp gián tiếp của người chơi cho nguồn thu ngân sách.
Do đó, lợi nhuận của công ty XSKT tạo ra ngoài ý nghĩa kinh tế, còn có ý nghĩa xã hội. Các công ty xổ số được trao quyền, không thể dễ dãi ban phát thành “quà tặng du lịch”!
Để ngăn chặn vấn nạn “du lịch quà tặng”, các cấp thẩm quyền cần quy định trách nhiệm của cơ quan quản lý cấp trên, cấp ủy, chính quyền địa phương; Bộ Tài chính cần bổ sung quy định chặt chẽ chế độ chi tiêu cho các hoạt động tham quan, học tập ở nước ngoài; tăng cường thanh, kiểm tra và khuyến khích giám sát xã hội để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh.