Cảnh báo cháy nổ ở chung cư cũ

Hình ảnh tòa nhà 24 tầng (xây dựng vào năm 1974) với 120 căn hộ chìm trong biển lửa đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng những ngày qua, là nỗi ám ảnh kinh hoàng cho tất cả chúng ta. Từ thảm họa Grenfell, câu chuyện về công tác đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại các chung cư ở nước ta thêm một lần nữa được hâm nóng.

Nhiều sai phạm về PCCC

TPHCM hiện còn khá nhiều chung cư tồn tại hơn 50 năm. Dù các chung cư này vẫn có thang máy, thang bộ, tầng hầm… nhưng do sau thời gian dài không quan tâm đến công tác PCCC, không ít chung cư đã bộc lộ nhiều thiếu sót. Hầu hết mặt tiền của chung cư là lối đi chung. Nhiều hộ gia đình đã tận dụng mặt tiền làm nơi đặt bếp hay nơi phơi phóng quần áo. Một số chung cư ở quận 5, quận 6 lại sử dụng lối đi chung làm bãi giữ xe gắn máy. Nhiều hộ gia đình người Hoa (do văn hóa tín ngưỡng tâm linh) lập 2 bàn thờ ngay trước cửa ra vào; một cái trên cao, một cái dưới thấp và khói hương nghi ngút cả ngày… 

Chung cư Hạnh Phúc (tọa lạc trên đường Ngô Quyền, phường 7, quận 5) là tòa nhà 9 tầng, được xây dựng từ những năm 60 của thế kỷ trước. Lúc đó, chủ đầu tư tổ chức cho tầng lớp trung lưu thuê mướn. Sau này, tòa nhà thay đổi công năng thành chung cư. Bà Hoàng Mai Anh, Trưởng ban quản trị chung cư Hạnh Phúc, cho biết: “Phần đông người dân sống ở chung cư này là người Hoa và họ thường thờ cúng như vậy. Vấn đề tâm linh, chúng tôi khó thể can thiệp mà chỉ hướng dẫn bà con lưu ý khi đốt nhang trong nhà và đốt giấy vàng mã có khu vực riêng ở dưới đất”. Theo chỉ dẫn của bà Mai Anh, chúng tôi đến nơi bố trí đốt vàng mã. Và… thật ái ngại, khi thấy một bàn thờ khá hoành tráng với đèn màu trang trí rực rỡ. Ngay phía trước bàn thờ có thùng sắt rất to để đốt vàng mã, nhưng lại nằm cạnh vị trí bãi giữ xe!

Lo ngại về an toàn PCCC, chúng tôi đặt câu hỏi với cơ quan chức năng. Ông Nguyễn Đức Vinh, Phó Trưởng phòng hướng dẫn, chỉ đạo về phòng cháy (Cảnh sát PCCC TP), cho biết trong lần kiểm tra gần đây, lực lượng chức năng đã yêu cầu: “Các chung cư cần mắc thêm đèn chiếu sáng, cáp quang viễn thông cần bó lại để an toàn hơn. Ban quản trị liên hệ chính quyền địa phương để có giải pháp PCCC tốt hơn. Bãi xe ở chung cư phải khống chế số lượng xe, dành lối đi thông thoáng. Ban quản trị cần tổ chức ký cam kết với các hộ dân về đảm bảo sinh hoạt thờ cúng, đốt giấy tiền vàng bạc… để có cơ sở xử lý khi có sai phạm. Việc mua bảo hiểm cháy nổ phải đúng theo luật định. Đây là quyền lợi và cũng là nghĩa vụ mà ban quản trị phải tuân theo pháp luật”. Công tác PCCC bị thả nổi Qua rà soát, thống kê (năm 2016) trên toàn địa bàn TP còn khoảng 473 chung cư xây dựng trước năm 1975 chưa được di dời và tháo dỡ. Phương tiện PCCC chủ yếu tại đây có chăng chỉ là những chiếc bình chữa cháy xách tay, nhưng không phải người dân nào cũng biết sử dụng. Hành lang thoát nạn thường xuyên bị lấn chiếm, bố trí nhiều vật dụng cản trở; hoặc chỉ có một cầu thang bộ làm lối thoát nạn độc đạo khi không may có sự cố cháy, nổ xảy ra. Thêm vào đó, hệ thống dây dẫn điện câu mắc chằng chịt, cùng với lối sinh hoạt bình dân (có phần tùy tiện) của con người, chính là những nguy cơ trực tiếp có thể dẫn đến cháy, nổ tại các chung cư cũ. Một số chung cư hiện nay không có ban quản lý cũng như ban quản trị. Điều này đồng nghĩa với việc các quy định cơ bản về PCCC ở những nơi này gần như bị thả nổi.  5 năm trở lại đây, trên địa bàn TP đã xảy ra một số vụ cháy tại các chung cư. Tuy chưa gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, nhưng đó chính là những hồi chuông cảnh tỉnh cộng đồng về công tác PCCC đối với khu vực này. Trong khi “giặc lửa” vẫn đang chực chờ, thì giải pháp trước mắt hữu hiệu nhất vẫn là ý thức phòng ngừa, tự bảo vệ mình của mỗi người dân trước những nguy cơ có thể dẫn đến cháy, nổ.