Nguy hiểm vậy nhưng hiện nay tại nhiều chợ, TTTM trên địa bàn TPHCM, công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) đang bị bỏ ngỏ. Thực tế trên đã và đang đẩy nguy cơ cháy nổ ở chợ, TTTM lên mức báo động!
Vi phạm hàng giờ, hàng ngày
Đã có nhiều vụ cháy chợ, TTTM xảy ra trên cả nước gây thiệt hại nặng nề về tài sản, như vụ cháy chợ Cà Mau ngày 6-1-2015 thiệt hại hơn 4 tỷ đồng, cháy chợ Ba Đồn (Quảng Bình) ngày 2-1-2015 thiệt hại 3 tỷ đồng, cháy chợ Quảng Ngãi ngày 9-2-2012 thiệt hại hơn 200 tỷ đồng… Thế nhưng, hiện nay ở hầu hết các chợ và TTTM, ý thức về PCCC của khách đến chợ mua sắm, của tiểu thương, thậm chí ban quản lý chợ đều rất kém.
Ghi nhận ở chợ đầu mối nông sản thực phẩm Bình Điền (phường 7, quận 8, TPHCM) vào ngày 15-10-2017, tại đây tồn tại nhiều lỗi vi phạm về phòng cháy. Bên trong các ki ốt, sạp chợ của Khu chuyên doanh trái cây ven sông, các tiểu thương tự ý câu mắc điện tràn lan. Nhiều dây điện cũ kỹ, vỏ bị bong tróc nhưng tiểu thương vẫn “tận dụng” chắp nối, bọc sơ sài bằng bao ni lông. Có trường hợp sử dụng dây điện cắm trực tiếp vào ổ cắm (không lắp phích cắm), tia lửa điện liên tục bén ra xung quanh, rất dễ gây cháy. Đáng lo ngại hơn, kế bên khu chuyên doanh này có một cửa hàng kinh doanh xăng dầu, quanh cửa hàng này có nhiều rác thải, rơm, lá, cây khô chất đống. Cạnh đó, các công nhân bốc vác, đẩy xe thường xuyên tập trung hút thuốc rồi vứt tàn thuốc ra xung quanh.
Tại chợ An Đông (quận 5), các tiểu thương bố trí, sắp xếp hàng hóa (quần áo, giày dép, mũ nón…) bít kín nhiều lối thoát hiểm. Rất ít chủ sạp trang bị bình chữa cháy xách tay để phòng khi có sự cố, tai nạn cháy nổ xảy ra thì có thể ứng phó kịp thời. Một số ít trường hợp có để bình CO2 nhưng gần như chỉ trang bị cho có, thiết bị chữa cháy đã cũ kỹ, để ở nơi rất khó lấy, bị hàng hóa che lấp. Tại khu vực bán hàng ăn uống, nhiều chủ sạp lắp đặt bếp nấu ngay sát quầy hàng quần áo, tạp hóa, đồ nhựa… Nói về các vi phạm của mình, một số tiểu thương ở đây biện minh do diện tích sạp chợ hẹp nên tận dụng thêm khoản trống để kinh doanh. “Năm nào tôi cũng trang bị bình chữa cháy nhưng không sử dụng, hết năm lại mua mới, thấy phí. Trong khi đó, những sạp khác không trang bị bình chữa cháy cũng không bị Cảnh sát PCCC hay ban quản lý chợ kiểm tra, nhắc nhở, hay xử phạt gì. Vậy nên, từ đầu năm đến giờ tôi cũng không trang bị”, bà M., một tiểu thương kinh doanh quần áo trong chợ lý giải việc không trang bị bình CO2 cho sạp chợ của mình.
Kiên quyết xử lý vi phạm
Theo Thượng tá Nguyễn Đức Vinh, Phó phòng Hướng dẫn chỉ đạo về phòng cháy (Cảnh sát PCCC TPHCM), toàn thành phố hiện có 351 chợ, siêu thị, TTTM (chợ: 208, TTTM: 45). Đây là những nơi, khu vực có nguy cơ cháy cao, vì trong chợ, TTTM tồn trữ nhiều hàng hóa, vật liệu dễ cháy, tồn tại nhiều nguồn lửa, nguồn nhiệt. Thời gian qua, Cảnh sát PCCC đã triển khai nhiều giải pháp PCCC đối với chợ, TTTM như: Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm; mở rộng hình thức tuyên tuyền, tập huấn, phổ biến kiến thức đến tiểu thương, người dân… Đến nay, ý thức của tiểu thương, ban quản lý chợ, người dân có nâng lên, tuy nhiên tại các chợ vẫn còn tồn tại nhiều lỗi vi phạm về PCCC.
Thượng tá Nguyễn Đức Vinh cho biết, để công tác PCCC tại các chợ, TTTM thời gian tới, nhất là trong thời điểm cuối năm được hiệu quả, không để cháy nổ xảy ra, hiện nay Cảnh sát PCCC TP đang phối hợp cùng UBND các quận huyện, sở ngành tập trung kiểm tra, nhắc nhở và xử lý các vi phạm, nhất là các TTTM quy mô lớn, chợ đầu mối. Trong đó, lực lượng chức năng sẽ cương quyết xử lý nghiêm các lỗi vi phạm có nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy, nổ, hoặc trực tiếp ảnh hưởng đến điều kiện thoát nạn như: tự ý câu mắc điện không đúng kỹ thuật, lắp đặt thêm thiết bị điện có công suất cao, sử dụng lửa trần trong chợ (đốt vàng mã, nhang đèn, hút thuốc), sắp xếp bố trí hàng hóa trên lối thoát hiểm… Thậm chí sẽ tạm đình chỉ hoạt động nếu vi phạm tái diễn, tồn tại kéo dài. Ngoài ra, Cảnh sát PCCC cũng đang phối hợp với cơ quan chủ quản các chợ, TTTM nâng chất lực lượng PCCC tại chỗ (bảo vệ, tiểu thương, đội PCCC của chợ…) bằng nhiều hoạt động thiết thực.
Đại diện lãnh đạo một số quận - huyện kiến nghị, để công tác PCCC tại các chợ, TTTM hiệu quả hơn, Cảnh sát PCCC TPHCM cần tăng cường, phân công thêm cán bộ chuyên trách phụ trách, quản lý, giám sát ở các chợ để kịp thời nhắc nhở các trường hợp vi phạm, nắm bắt tình hình, ngăn chặn các hành vi, lỗi vi phạm nghiêm trọng. Quan trọng hơn là có thể phát hiện, xử lý kịp thời khi có sự cố, tai nạn cháy nổ xảy ra, nhất là ở thời điểm cuối năm.
