Tại tọa đàm, ý kiến các chuyên gia cho thấy, đại dịch Covid-19 toàn cầu đến nay tuy cơ bản được kiểm soát, song tình hình dịch bệnh vẫn diễn biến hết sức phức tạp, khó lường. SARS-CoV-2 vẫn liên tục biến đổi với các biến chứng mới có độ lây lan nhanh hơn, khó xác định, tiên lượng được tính chất nguy hiểm của các biến thể và do đó có thể gây ra thiệt hại nặng nề hơn, mức độ tăng nặng cũng như tử vong. Omicron là biến thể phổ biến trên thế giới hiện nay, nhưng vẫn chưa phải là biến thể cuối cùng. Theo nhận định, vẫn có thể xuất hiện biến thể mới của SARS-CoV-2 khiến ca nhiễm có triệu chứng nghiêm trọng hoặc tử vong tăng lên, đặc biệt ở các nhóm dễ bị tổn thương.
Để phòng chống đại dịch Covid-19, vaccine vẫn được coi là một trong những vũ khí chiến lược hiệu quả và quan trọng hàng đầu để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân và cộng đồng.
Thực tế thời gian qua, vaccine đã chứng minh được tính hiệu quả trong công tác phòng bệnh ở nước ta nói riêng và ở các nước trên thế giới nói chung. Tuy nhiên, kháng thể bảo vệ của vaccine phòng chống Covid-19 hiện nay giảm theo thời gian. Vì vậy, ở Việt Nam hiện nay, việc tiêm các mũi nhắc lại (mũi 3, mũi 4) vaccine phòng Covid-19 là cần thiết để phòng mắc bệnh hoặc tái mắc bệnh, nếu có mắc thì nguy cơ bệnh nặng, tử vong sẽ giảm thiểu trong bối cảnh xuất hiện các biến thể mới khó lường. Tiêm vaccine Covid-19 mũi nhắc lại sẽ có nhiều lợi ích thiết thực để bảo vệ an toàn cho chính mình, gia đình và cộng đồng.
TS. Socorro Escalante, Quyền Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam Theo một số tổ chức quốc tế, biến thể BA.4, BA.5 có khả năng làm gia tăng số người lây nhiễm cần nhập viện điều trị hoặc tử vong. Điều này sẽ gây áp lực cho nền y tế của từng quốc gia cũng như toàn cầu nói chung. Thông tin về điều này, TS Socorro Escalante, Quyền Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết, vaccine hiện tại Việt Nam đang sử dụng cũng có hiệu quả đối với các biến thể BA.4 và BA.5.
Đó chính là lý do mà Chính phủ Việt Nam vẫn khuyến cáo người dân tiêm các mũi vaccine phòng COVID-19 mũi nhắc lại, mũi tăng cường. Về độc lực của biến thể BA.4 và BA.5, TS Socorro Escalante thông tin, những gì chúng ta biết đến thời điểm hiện tại là các biến thể, các nhánh BA.4 và BA.5 có khả năng lây lan nhanh hơn.
| “Chúng ta chưa biết chính xác liệu độc lực của nó có cao hơn không, nhưng vaccine hiện tại chúng ta đang sử dụng có hiệu quả chống lại các biến chủng BA.4 và BA.5”, TS Socorro Escalante khẳng định. |
TS Socorro Escalante cũng nhấn mạnh, khi còn thể virus lưu hành thì có nhiều khả năng biển thể mới sẽ xuất hiện, do đó việc tiêm vaccine rất quan trọng, nhất là những người chưa được tiêm, chưa tiêm đủ liều, những người cao tuổi. Chính quyền cần có giải pháp để đưa vaccine đến những địa bàn có nguy cơ cao, để bảo vệ từng gia đình, bảo vệ cả cộng đồng. “Cần khẳng định sự lây lan của virus Covid-19 vẫn là một áp lực lớn, do đó vẫn rất cần tiêm vaccine cho những đối tượng ưu tiên. Vaccine rất an toàn”, TS Socorro Escalante nói.
GS-TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục y tế dự phòng (Bộ Y tế), cũng cho biết, theo WHO, biến thể phụ BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến thể BA.1, BA.2, từ 10-13%. Hai biến thể này có thể thoát miễn dịch, nghĩa là những người đã mắc BA.1, BA.2 vẫn có thể mắc lại BA.4, BA.5. Ở Việt Nam, đến nay, sau 4-6 tháng, nhiều người đã tiêm hết các mũi cơ bản. Như vậy, miễn dịch đối với những người này đã giảm, người suy giảm miễn dịch, người lớn tuổi còn giảm hơn nữa. Do đó, những đối tượng này cần phải tiêm nhắc lại đúng lịch, đúng liều là rất quan trọng để duy trì miễn dịch, tránh dịch xâm nhập. Cùng với đó, cần thiết phải tiêm cho cán bộ y tế tuyến đầu-những người có nguy cơ cao.
“Chúng ta cần phải thực hiện đồng bộ các mũi tiêm nhắc để vừa ngăn chặn dịch, vừa tránh được lây lan cho những người có nguy cơ cao như những người trên 50 tuổi trở lên, những người có mức độ suy giảm miễn dịch ở thể vừa và thể nặng. Những đối tượng có nguy cơ cao cần tiêm càng sớm càng tốt để duy trì miễn dịch, tránh nhiễm những biến thể mới, những biến thể chưa rõ ràng, nhằm bảo đảm an toàn sức khỏe, nâng cao dự phòng”, ông Phan Trọng Lân nhấn mạnh.
Cũng theo ông Phan Trọng Lân, có một số người dân băn khoăn khi họ mắc BA.2 thì rất nhẹ nhưng khi tiêm vaccine lại lo lắng vì bị sưng, đau, đỏ tại chỗ tiêm. “Những phản ứng ấy sẽ qua đi trong vài ngày. Nhưng ngược lại, trong tương lai dịch khó dự đoán thì chúng ta sẽ yên tâm hơn khi đã tiêm vaccine. Thời gian tới, nếu dịch có xâm nhập thì chúng ta sẽ cảm thấy cuộc sống được bảo vệ và yên bình hơn”, ông Phan Trọng Lân cho biết.
Còn theo PGS-TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, biến thể BA.4, BA.5 đã lan nhanh trên toàn cầu với 6 khu vực WHO đang giám sát. Trong tuần qua, biến thể BA.4, BA.5 chiếm đến 55% trong tổng số mẫu toàn cầu. Đây là một vấn đề đáng lo ngại. Nếu biến thể BA.4, BA.5 lây lan nhanh sang cộng đồng, thì trẻ em có nguy cơ lây lan và mắc bệnh nặng nhiều, đồng thời là nguồn lây sang cho người già, người lớn khác vì trẻ em thường đeo khẩu trang, khử khuẩn kém hơn so với người lớn.
Hiện tại, Bộ Y tế đang tiếp tục khuyến cáo cho nhóm trẻ từ 12-17 tuổi đi tiêm mũi 3 và nhóm trẻ từ 5 đến 11 tuổi đi tiêm mũi 1 và 2. Đây là một trong những vấn đề cần thiết để tạo miễn dịch cộng đồng.
“Nhiều phụ huynh hỏi con đã mắc Covid-19 rồi thì có nên đi tiêm hay không? Có miễn dịch rồi thì có tiêm hay không?. Biến thể trong giai đoạn trước khác với biến thể trong gian đoạn này. Chúng ta hoàn toàn có thể mắc trở lại nếu không bổ sung kháng thể cho con của mình”, ông Trần Minh Điển nêu.
“Chúng ta đã qua đỉnh dịch 3-4 tháng, miễn dịch tự nhiên cũng suy giảm dần và những biến thể mới cũng đang xuất hiện. Xã hội trở lại bình thường, nhất là du lịch hè, do đó trẻ rất dễ mắc trong tình hình hiện nay”, ông Trần Minh Điển nêu. Một nhóm yếu thế nữa là nhóm chưa có vaccine dưới 5 tuổi. Với nhóm này, trẻ sơ sinh, trẻ bú mẹ cũng có mắc, do đó để bảo vệ cho nhóm chưa được tiêm vaccine này, cần đưa con ở nhóm đã có vaccine từ 5 tuổi trở lên đi tiêm để tạo miễn dịch trong gia đình…
