Ngày 15-12, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ sai phạm trong chuyển giao quyền thu phí đường cao tốc TPHCM – Trung Lương bước sang ngày làm việc thứ hai.
Hội đồng xét xử (HĐXX) thẩm vấn các bị cáo nguyên là lãnh đạo, nhân viên Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh và Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xuân Phi để làm rõ hành vi cài đặt phần mềm nhằm can thiệp vào phần mềm quản lý thu phí đường cao tốc TPHCM – Trung Lương do Bộ GTVT cài đặt sẵn, từ đó che giấu doanh thu thu phí thực tế. Bằng hành vi này, bị cáo Đinh Ngọc Hệ (nguyên Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn Bộ Quốc phòng) chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước.
Gian dối nhằm che giấu doanh thu
Trả lời thẩm vấn của HĐXX, bị cáo Phạm Văn Diệt (người được bị cáo Đinh Ngọc Hệ giao trực tiếp điều hành toàn bộ hoạt động của các công ty do bị cáo Hệ thành lập, trong đó có Công ty Yên Khánh) khai nhận, bị cáo đã nhiều lần cùng bị cáo Đinh Ngọc Hệ đến Tổng Công ty Đầu tư phát triển và Quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long để tiếp cận tham gia mua quyền thu phí; đồng thời biết rõ hành vi làm giả hồ sơ năng lực tài chính của Công ty Yên Khánh, Công ty Khánh An, cũng như biết Công ty Yên Khánh không đủ điều kiện tham gia đấu giá.
Theo chỉ đạo của bị cáo Hệ, bị cáo Diệt đã đại diện Công ty Yên Khánh tham gia buổi đấu giá. Sau khi Công ty Yên Khánh trúng đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TPHCM – Trung Lương, bị cáo đã ký nháy vào 3 văn bản của Công ty Yên Khánh gửi Tổng Công ty Cửu Long xin được kéo dài thời gian thanh toán.
Bị cáo Phạm Văn Diệt cũng khai nhận, biết chủ trương gian dối, che giấu doanh thu để chiếm đoạt tiền thu phí. Tại một cuộc họp, bị cáo Hệ nói: “Tại 4 trạm thu phí cao tốc TPHCM – Trung Lương phải làm giảm doanh thu đi, chứ không để doanh thu thực tế vì doanh thu thực tế đang quá cao”.
Chủ tọa phiên tòa hỏi: “Ai là người thực hiện việc thuê Công ty TNHH Xuân Phi viết phần mềm nhằm can thiệp vào phần mềm đang sử dụng để cắt giảm doanh thu thu phí?”. Bị cáo Diệt trả lời: “Ông Hùng (bị cáo Tô Phước Hùng, Kế toán trưởng Công ty Yên Khánh) và một số người khác”.
Trước lời khai phủ nhận vai trò của bị cáo trong việc gian dối nhằm chiếm đoạt tiền thu phí, chủ tọa phiên tòa hỏi: “Theo hồ sơ cơ quan điều tra thu thập và lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra, thì bị cáo là người phê duyệt phương thức nộp tiền thu phí theo số liệu can thiệp và số doanh thu thực tế về Công ty Yên Khánh, có đúng hay không?”. Bị cáo Diệt xác nhận lời khai này.
Bị cáo cũng khai thêm, với chức danh Tổng Giám đốc điều hành Công ty Đức Bình, bị cáo được bị cáo Đinh Ngọc Hệ trả lương tùy theo thời điểm và theo công việc mà bị cáo Hệ giao.
Làm theo chỉ đạo nên không thắc mắc!
HĐXX cũng thẩm vấn các bị cáo Nguyễn Thị Kim Huệ (kế toán của Công ty Yên Khánh), Ngô Bá Thắng (Giám đốc Công ty Yên Khánh chi nhánh Long An), Trần Văn Miền (Phó Giám đốc Công ty Yên Khánh chi nhánh Long An, kiêm Trạm trưởng trạm Chợ Đệm), Đinh Thị Chung (Thủ quỹ, Tổ trưởng Tổ kế toán Chi nhánh Long An của Công ty Yên Khánh)… Các bị cáo cơ bản thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố.
Bị cáo Nguyễn Thị Kim Huệ khai nhận, trong thời gian làm việc tại công ty, bị cáo nhận nhiệm vụ trực tiếp từ bị cáo Tô Phước Hùng và Phạm Tấn Hoàng (Phó Phòng kế toán Công ty Yên Khánh). Bị cáo là người trực tiếp theo dõi thu, chi do kế toán Chi nhánh báo cáo và số liệu tiền thu phí đã được cắt giảm bằng phần mềm do Công ty Xuân Phi cài đặt. Bị cáo khai rằng biết ở Công ty Yên Khánh có 2 hệ thống sổ sách, nhưng không biết lý do vì sao (?!).
Bị cáo Ngô Bá Thắng khai, khi bị cáo nhận nhiệm vụ Giám đốc điều hành chi nhánh Long An thì đã có phần mềm do Công ty Xuân Phi cài đặt. Tuy thấy đây là việc làm sai trái, nhưng vì chỉ là người làm công ăn lương nên bị cáo không lên tiếng.
Tương tự, khi được hỏi “Việc có 3 hệ thống sổ sách, bị cáo có thấy bất thường so với những gì được đào tạo không?”, bị cáo Đinh Thị Chung thừa nhận là thấy không đúng nhưng không có ý kiến, trên chỉ đạo sao thì bị cáo làm như vậy.
Là người tích cực liên hệ mua, quản lý, sử dụng phần mềm Xuân Phi, nhưng bị cáo Trần Văn Miền khai không biết và không liên hệ, không nhận chỉ đạo từ bị cáo Đinh Ngọc Hệ.
Lúc này, chủ tọa phiên tòa công bố lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra; theo đó, trong giai đoạn 2016-2017 bị cáo trực tiếp báo cáo số liệu tiền thu phí thực tế hàng ngày cho bị cáo Hệ qua tin nhắn. Điều này cho thấy bị cáo Miền là người nhận chỉ đạo trực tiếp từ Đinh Ngọc Hệ, tham gia giúp sức cho bị cáo Hệ chiếm đoạt tiền từ việc che giấu doanh thu thu phí thực tế.
“Nhận được yêu cầu thì làm”
Theo cáo trạng, bị cáo Nguyễn Xuân Hiền (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xuân Phi) biết rõ việc viết, cài đặt, bán phần mềm xâm nhập nhằm can thiệp vào phần mềm thu phí do Bộ GTVT quản lý, qua đó cắt giảm doanh thu thu phí, xóa dữ liệu thu phí, in lại vé thu phí đường cao tốc TPHCM – Trung Lương là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện.
Tại phiên tòa, bị cáo Hiền cho rằng một số nội dung cáo trạng quy kết hành vi phạm tội là không đúng. Theo bị cáo, số tiền bị cáo nhận từ bị cáo Tô Phước Hùng cho việc viết, cài đặt phần mềm cho Công ty Yên Khánh nhằm can thiệp vào phần mềm của Bộ GTGT quản lý tổng cộng chỉ có 115 triệu đồng; bị cáo bán phần mềm không nhằm mục đích can thiệp để giảm doanh thu mà chỉ đổi số se-ri cho vé; bị cáo chỉ xóa số liệu để trả lại hệ thống phần mềm cho Nhà nước; không bàn bạc trao đổi và không đưa ra giải pháp để làm giảm doanh thu thu phí.
Trước sự khai báo lòng vòng của bị cáo Hiền, chủ tọa phiên tòa đặt câu hỏi: “Bị cáo là giám đốc mà lại khai rằng không biết?”. Bị cáo Hiền trả lời: “Bị cáo là người kinh doanh, nhận được yêu cầu, thấy làm được thì làm”. Chủ tọa hỏi tiếp: “Vậy sau khi cài đặt xong phần mềm theo chỉ đạo của bị cáo, Hoàng Tô Hạnh Vân có báo cáo cho bị cáo biết không?” – “Có báo cáo” – “Bị cáo có biết đây là trạm thu phí của Nhà nước không?” – “Bị cáo biết”. Theo chủ tọa phiên tòa, những lời khai này đã đủ chứng minh ý thức của bị cáo khi bán phần mềm cho Công ty Yên Khánh.
Bị cáo Hoàng Tô Hạnh Vân (nhân viên phần mềm của Công ty Xuân Phi) thừa nhận hành vi như trong cáo trạng, nhưng cho rằng không có ý thức viết và cài đặt phần mềm cho Công ty Yên Khánh nhằm che giấu doanh thu thu phí thực tế. Bị cáo cũng lặp lại điệp khúc “chỉ là người làm công ăn lương, làm theo chỉ đạo, không suy nghĩ gì nhiều” khi chủ tọa phiên tòa hỏi rằng bị cáo có thấy việc làm của mình là sai phạm?
Chủ tọa phiên tòa phân tích: “Tội phạm về công nghệ cao hiện rất phổ biến, nếu bị cáo không nhận thức được hành vi của mình là sai thì bị cáo sẽ còn tiếp tục ra đứng trước tòa”. Lúc này, bị cáo Vân nói rằng đã nhận thức việc làm của mình là sai.
Cáo trạng của Viện KSND Tối cao xác định: Sau khi mua được quyền thu phí và tiến hành khai thác thu phí, bị cáo Đinh Ngọc Hệ chỉ đạo nhân viên thực hiện các hành vi trái pháp luật để che giấu doanh thu thu phí thực tế. Thông qua việc can thiệp vào phần mềm quản lý thu phí của Bộ GTVT đã được cài đặt nhằm điều chỉnh chương trình soát vé, làm cho những thông tin về việc thu phí không được kiểm soát, Đinh Ngọc Hệ cùng đồng phạm chiếm đoạt khoản tiền chênh lệch hơn 725,3 tỷ đồng. |