Theo dự thảo, công dân nam từ đủ 18 đến hết 45 tuổi, nữ từ đủ 18 đến hết 40 tuổi, có nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ (DQTV). Thời hạn thực hiện nghĩa vụ là 4 năm và có thể kéo dài thời hạn không quá 2 năm. Điểm mới của dự thảo luật là bổ sung quy định lồng ghép đăng ký công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV với đăng ký nghĩa vụ quân sự nhằm cải cách hành chính.
Trong buổi góp ý, các đại biểu cơ bản nhất trí với dự thảo luật. Góp ý cụ thể, ông Trần Văn Mạnh, Trưởng phòng DQTV Bộ Tư lệnh Quân khu 7, cho rằng dự thảo luật lần này chưa đưa vào quy định tổ chức đơn vị tự vệ trong các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài, doanh nghiệp ngoài nhà nước. Như vậy, dự thảo đã bỏ sót một đối tượng rất lớn, bởi trong tương lai, theo đà phát triển kinh tế của đất nước, loại hình doanh nghiệp này sẽ phát triển rất mạnh; đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo vấn đề này.
Liên quan đến trường hợp được tạm hoãn, miễn thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV, ông Trần Quốc Tú, Sở Tư pháp TPHCM, góp ý trường hợp “chưa đủ sức khỏe theo xác nhận của cơ quan có thẩm quyền theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh” cần được làm rõ hoặc có hướng dẫn cụ thể thế nào là “chưa đủ sức khỏe”. Một số tiêu chuẩn thường thấy như mắc tật khúc xạ về mắt (cận thị, viễn thị) cũng cần có quy định tiêu chuẩn cụ thể. Quy định rõ nhằm phòng ngừa trường hợp một số đối tượng lợi dụng để trốn tránh nghĩa vụ tham gia DQTV.
Đại diện Sở Tư pháp TPHCM cũng chỉ rõ, tại Điều 12 dự thảo có quy định “Người có giấy báo nhập học…” thì được thôi thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV; tuy nhiên, Điều 11 về tạm hoãn, miễn thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV lại có đối tượng “người đang học trong các trường”. Ông Trần Quốc Tú đề nghị cần rà soát, thống nhất, tránh trường hợp có giấy báo nhập học thì làm thủ tục thôi thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV, sau đó khi nhập học lại làm thủ tục tạm hoãn, miễn thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV, khiến phát sinh trình tự, thủ tục.
Bà Võ Thị Thu Lan, đại diện Công an TPHCM, góp ý quy định “nam giới một mình nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV”, nhưng cụm từ “một mình” được hiểu như thế nào, cần được quy định rõ.
