Ngày 3-10, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Ngô Thị Minh chủ trì tọa đàm tham vấn, xin ý kiến Quy hoạch hệ thống cơ sở giáo dục đối với người khuyết tật và hệ thống Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục đặc biệt quốc gia, tính đến năm 2023, cả nước có 14 Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập, 25 trường giáo dục chuyên biệt cấp tỉnh, 23 trường chuyên biệt cấp huyện. Trong đó, chỉ có 2,9% trường có thiết kế với trẻ khuyết tật, 9,9% trường có công trình vệ sinh thiết kế phù hợp với người khuyết tật; có 1/6 số trường tiểu học và 1/10 số trường trung học cơ sở có giáo viên được đào tạo phù hợp để dạy học hòa nhập cho trẻ em khuyết tật; có 1/7 giáo viên mầm non được đào tạo để chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em khuyết tật.
Theo đánh giá, hệ thống các trung tâm vừa thiếu về số lượng, vừa phân bố không đồng đều theo các vùng, miền. Nhiều tỉnh, thành phố còn chưa có các cơ sở giáo dục đối với người khuyết tật nhưng khó thành lập do thiếu chiến lược, quy hoạch hệ thống dẫn đến chưa huy động được nguồn lực của cộng đồng và các tổ chức cá nhân.
Để người khuyết tật có cơ hội tốt hơn trong giáo dục, đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục, mục tiêu tổng quát đưa ra là phải phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật và các Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập trong hệ thống giáo dục quốc dân đảm bảo về cơ cấu, số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu được tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ giáo dục có chất lượng của người khuyết tật ở tất cả các địa phương trong phạm vi cả nước.
Mục tiêu đưa ra, đến năm 2025, ít nhất 50% số tỉnh, thành trong cả nước có ít nhất một Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập. Đến năm 2030, 100% các tỉnh, thành trong cả nước có tối thiểu một Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập.
Các ý kiến tại tọa đàm tán thành với việc phải xây dựng Quy hoạch Hệ thống cơ sở giáo dục đối với người khuyết tật và hệ thống Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập. Đại diện của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam cho rằng, cùng với các giải pháp tổng thể thì phải đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức cho toàn xã hội về giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.
Một số ý kiến cho rằng cần phải quan tâm hơn nữa tới đối tượng trẻ tự kỷ, vì hiện nay gần như không có các trung tâm chăm sóc, hỗ trợ trẻ tự kỷ. Đồng thời, cần có chính sách để những người khuyết tật có cơ hội làm việc tại các doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Ngô Thị Minh nhấn mạnh, quy hoạch phải có tính khả thi và thuyết phục mới có thể triển khai trong thực tiễn. Việc lựa chọn minh chứng phải rõ ràng, có tiêu chí để xây dựng cơ sở giáo dục chuyên biệt dành cho người khuyết tật.
Việc quy hoạch các Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập cần phải được hiểu một cách đúng và đủ nhất. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập phải thật rõ ràng. Trong đó, phải có quy định về cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ, giáo viên hỗ trợ tại các trung tâm; đồng thời sớm trình xin ý kiến cơ quan thẩm quyền phê duyệt quy hoạch.
