Đây là dự án thuộc nhóm quan trọng quốc gia, do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ quyết định cấp đầu tư dự án.
Theo đề xuất tại báo cáo, dự án có tổng mức đầu tư 1.334.459 tỷ đồng (58,71 tỷ USD), được đầu tư để khai thác vận tải hành khách. Dự án có tổng chiều dài khoảng 1.559km chạy dọc hành lang Bắc - Nam, đi qua 20 địa phương. Trong đó, 14km từ ga Hà Nội đến ga Ngọc Hồi đi chung với tuyến đường sắt đô thị số 1 Hà Nội, còn 1.545km đi từ ga Ngọc Hồi đến ga Thủ Thiêm. Trên tuyến có 24 ga và 3 ga quy hoạch tiềm năng.
Dự án được chia thành 2 giai đoạn xây dựng. Giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư 516,6 nghìn tỷ đồng (24,71 tỷ USD), thực hiện từ 2020 – 2032, nhiệm vụ nghiên cứu, đầu tư xây dựng đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TPHCM. Giai đoạn 2 là 772,6 nghìn tỷ đồng (34 tỷ USD), thực hiện từ 2032 – 2050, đầu tư xây dựng đoạn Vinh - Nha Trang, trong đó đoạn Vinh - Đà Nẵng hoàn thành năm 2040, đoạn Đà Nẵng - Nha Trang hoàn thành năm 2050.
Về nguồn vốn, báo cáo nghiên cứu đề xuất nhà nước đầu tư khoảng 80%, vốn tư nhân khoảng 20% tổng mức đầu tư. Với trường hợp sử dụng 100% vốn trong nước, giá trị đầu tư hàng năm trong giai đoạn 1 tối đa chiếm 0,7% GDP và giai đoạn 2 tối đa 0,55% GDP. Trường hợp 100% vốn đi vay, với tình hình sử dụng và mức trả nợ công hiện nay của Chính phủ, dự án không làm vượt trần nợ công 65% theo quy định trong suốt hai giai đoạn đầu tư dự án.
Về công nghệ, đoàn tàu sử dụng động lực phân tán (Nhật, Đài Loan), hệ thống thông tin tín hiệu sử dụng công nghệ truyền tín hiệu điều khiển qua sóng vô tuyến, đóng đường sử dụng phân khu di động. Thời gian chạy tàu từ Hà Nội - TPHCM là 5h20 phút, nếu không dừng ở một số ga và 6h55 phút nếu dừng ở tất cả các ga.
Về nguồn nhân lực, dự án cần khoảng 13.773 nhân lực với các chuyên ngành khác nhau, trong đó giai đoạn đến năm 2030 cần đào tạo 5.182 người, đến năm 2040 cần đào tạo thêm khoảng 7.569 nhân lực và đến 2050 cần thêm khoảng 932 nhân lực. Để đáp ứng được nguồn nhân lực, Bộ GTVT đề xuất cần có một đơn vị đào tạo đủ năng lực kết hợp với các trường đại học trong và ngoài nước, viện nghiên cứu đường sắt và chuyên gia nước ngoài hỗ trợ dự án.
Sau đó, sẽ nghiên cứu phương án thành lập học viện đường sắt riêng hoặc trên cơ sở các viện nghiên cứu hiện có để đáp ứng yêu cầu đặt ra. Đồng thời, cần thành lập trước công ty khai thác đường sắt tốc độ cao 5-7 năm để chuẩn bị khai thác.
Dự kiến, sau khi Bộ GTVT trình. Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét việc thành lập hội đồng thẩm định Nhà nước để thẩm định dự án theo quy định, nội dung.
