Chủ tịch Quốc hội cho biết, vừa qua đã thí điểm không tổ chức HĐND ở quận, huyện, phường một số nơi của TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng. “Những nơi có chủ trương thí điểm thì chúng ta tiếp tục, sau đó tổng kết để xem có nhân rộng ra được hay không. Muốn nhân rộng ra thì phải sửa Hiến pháp”, đồng chí Trần Thanh Mẫn nêu rõ.
Vẫn theo Chủ tịch Quốc hội, tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng chí luôn nhấn mạnh phải đảm bảo nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, dân thực hiện”.
"Chúng ta thực hiện cơ chế dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Vậy thực hiện quyền làm chủ của nhân dân là ở đâu? Chính là ở HĐND. Nếu đặt vấn đề không tổ chức HĐND thì ngoài Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể ra, nhân dân sẽ phát huy quyền làm chủ ở đâu? Cơ sở là nơi trực tiếp thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Nhân dân thông qua HĐND để thực hiện quyền làm chủ của mình, giám sát hoạt động của UBND", Chủ tịch Quốc hội phân tích.
Về ý kiến đề nghị quy định rõ UBND làm việc theo chế độ thủ trưởng, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng “chưa thể được”, vì UBND là do HĐND bầu. Chế độ làm việc của UBND là chế độ tập thể, Chủ tịch UBND đưa ra quyết định trên cơ sở ý kiến của tập thể. Đương nhiên, cần tăng cường phân quyền cho Chủ tịch UBND là để kịp thời quyết định các vấn đề về kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh trật tự ở địa phương.
Tuy nhiên, để luật thực sự phát huy hiệu quả tốt nhất, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, bản thân các địa phương cũng phải mạnh dạn, chủ động hơn. “Cũng luật, cũng nghị định, có những địa phương thực hiện tốt, không đề nghị, không than khó gì với Trung ương, nhưng có những địa phương cũng luật, nghị định, thông tư như thế, không làm được thì “đổ” cho luật, nghị định, thông tư. Có luật Quốc hội đã bàn rất kỹ, bấm nút thông qua, nhưng chưa thực hiện đã đề nghị sửa khoản này, khoản nọ”.
Về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định nguyên tắc “Trung ương kiến tạo, Quốc hội giám sát, Chính phủ chỉ đạo, điều hành trực tiếp”.
Vừa qua, thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Quốc hội đã giao quyền mạnh hơn cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội để giải quyết công việc nhanh hơn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã thực hiện ủy quyền cho Chính phủ khá nhiều nội dung.
Chẳng hạn, thời gian tới, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ không quản lý danh mục đầu tư, hạn chế tối đa việc xin - cho. Chính từ xin - cho, dẫn đến một số vụ việc tiêu cực, phải xử lý nhiều cán bộ.
Thực tiễn là thước đo. Những vấn đề đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh thì phải giải quyết ngay, không vì những quy trình, thủ tục cứng nhắc mà làm chậm quá trình phát triển của đất nước
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn
Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về quy định xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhất trí việc Chính phủ, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xem xét ban hành các văn bản hoặc ủy quyền ban hành văn bản giải quyết các vấn đề phát sinh khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước thuộc thẩm quyền của Quốc hội và định kỳ báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội. Đây là điểm mới trong dự thảo Nghị quyết.
Nhấn mạnh việc sửa đổi các Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và ban hành Nghị quyết của Quốc hội về xử lý một số vấn đề phát sinh sau sắp xếp tổ chức bộ máy phải bám sát chủ trương của Đảng, quy định của Hiến pháp và pháp luật để bảo đảm yêu cầu về chất lượng, tạo cơ sở pháp lý để bộ máy đi vào hoạt động, Chủ tịch Quốc hội một lần nữa nêu rõ "phải quyết đoán, quyết liệt, quyết tâm nhưng phải quyết làm nữa thì mới có sản phẩm cho đất nước".
