Gần đây, thị trường vé số truyền thống xuất hiện tình trạng người mua vé số dạo trên đường phải mua cao hơn mệnh giá in trên vé. Cụ thể, vé số có giá 10.000 đồng/tờ nhưng người bán vé số dạo đã bán với giá 11.000 đồng/tờ.
Anh T.B nhà ở quận Bình Thạnh, người chơi vé số thâm niên hơn 30 năm cho biết: Người bán vé số dạo đang bị tình trạng đại lý (cấp nhỏ) ép lấy vé có thưởng. Phiếu thưởng là một mảnh giấy nhỏ bấm kèm theo những tờ vé số hoặc xấp vé số mà người chơi mua. Phiếu này chứa thông tin đại lý xổ số, số điện thoại, địa chỉ, cơ cấu giải thưởng. Ngoài ra còn có thông tin mua vé như: ngày, tỉnh, dãy số, số tờ. Thời hạn giá trị của phiếu thường là 2,3 ngày do chính đại lý đó phát hành kẹp trên 2 tờ với mức thưởng: Trúng 4 số cuối giải đặc biệt (từ 1,2 triệu đồng đến 2,4 triệu đồng), trúng 3 số cuối giải đặc biệt (từ 600.000 đồng đến 1,4 triệu đồng), trúng 2 số đặc biệt – hoàn vé. Thậm chí có những đại lý còn đưa ra trúng 4 số cuối ở bất kỳ giải nào (trừ giải đặc biệt, giải bảy - 2 số, giải sáu - 3 số) cũng được hoàn vé...
Chính vì vậy, thay vì người bán vé số dạo lấy vé với giá 9.000 đồng thì giờ đây họ phải lấy 10.000 đồng (nguyên giá) và bán ra 11.000 đồng kèm phiếu dự thưởng. Bà H., 72 tuổi, nhà ở Trà Vinh, bán vé số dạo cho biết: "Do không quen biết, lại ít vốn nên phải mua lại ở các đại lý nhỏ hơn, chấp nhận hình thức bán vé số dự thưởng. Nếu không thì không có vé bán".
Tình trạng này đang ở mức phổ biến và đáng báo động vì hiện nay vé số truyền thống được tiêu thụ rất mạnh (99,99%) và đa số người bán vé số dạo là người nghèo không đủ tiền mua đứt bán đoạn, chưa kể đội ngũ này cũng đang chịu áp lực là không được cho trả lại "vé ế".
Dịp tết, 21 công ty XSKT Miền Nam được tăng lên hạn mức doanh thu từ 130 tỷ đồng (13 triệu vé) lên 150 tỷ đồng (15 triệu vé)/1 kỳ phát hành hàng tuần, dù vậy cũng không đủ đáp ứng nhu cầu thị trường. Với việc mua 1 cặp nguyên (1,5 triệu đồng/150 vé), các đại lý này cũng in phiếu thưởng cho người mua cặp nguyên với giá trị trúng thưởng rất cao: từ 160 triệu đồng đến 220 triệu đồng nếu cặp số mua trùng với 4 số cuối giải đặc biệt và từ 30 triệu đồng đến 60 triệu đồng nếu cặp số mua trùng với 3 số cuối giải đặc biệt…
Một đại lý bán ở trên đường An Dương Vương cho biết: Trước đây, do sức mua vé số chưa cao, nhằm kích thích người dân trực tiếp mua vé tại các điểm bán vé số cố định, giải quyết được tình trạng vé ế, giúp hạn chế lãng phí, phát hành nên mới nghĩ ra cách mua vé số kèm phiếu trúng thưởng. Số tiền để chi trả phiếu thưởng được chính chủ đại lý trích từ lợi nhuận hoặc hoa hồng nhận được từ các công ty xổ số kiến thiết. Việc này vẫn được duy trì cho đến thời điểm này kể cả khi lượng tiêu thụ gần như tuyệt đối 100% vì khách hàng đã quen.
Điều 6 của Nghị định 30/2007/NĐ-CP của Chính phủ đã nghiêm cấm các doanh nghiệp kinh doanh xổ số, các tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện khuyến mãi về xổ số dưới mọi hình thức. Việc đại lý vé số phát hành phiếu thưởng và phát thưởng cho người mua vé là một hình thức khuyến mãi. Điều này có nghĩa các đại lý vé số đã vi phạm quy định của Nghị định 30/2007/NĐ-CP.
Còn khoản 2 điều 42 Thông tư 75/2013/TT-BTC quy định Nghiêm cấm công ty xổ số kiến thiết, công ty xổ số điện toán Việt Nam và các tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện việc khuyến mãi về xổ số dưới các hình thức: Giảm giá bán của vé xổ số; Tặng vé xổ số không thu tiền; Tặng quà dưới hình thức hiện vật, bằng tiền hoặc phiếu mua hàng, phiếu sử dụng dịch vụ để khách hàng được hưởng một hay một số lợi ích nhất định; Tăng giá trị của các giải thưởng so với thể lệ tham gia dự thưởng và tỷ lệ trả thưởng theo quy định của nhà nước; Bán vé xổ số có kèm theo việc tham gia các chương trình dự thưởng; Các hình thức khuyến mãi khác....
Như vậy, hành vi bán giá cao hơn mệnh giá không chỉ vi phạm quy định về giá cả trong lĩnh vực XSKT, vi phạm pháp luật mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Khách hàng không những phải trả tiền cao hơn giá trị thực của sản phẩm mà còn có nguy cơ bị lừa đảo bởi những giải thưởng "ảo", tranh chấp khi trúng thưởng…. Và trên hết làm méo mó thị trường vé số truyền thống đang vận hành với doanh thu rất tốt, suy giảm niềm tin người tiêu dùng.
Để thị trường vé số truyền thống phát triển ổn định, bền vững, lâu dài và hoàn thành tốt sứ mệnh “kiến thiết” là “ích nước – lợi nhà”, rất cần các cơ quan chức năng liên quan vào cuộc chấn chỉnh ngay. Bên cạnh đó, các đại lý cấp 1 phải ý thức chuyện vi phạm pháp luật này, chung tay với công ty XSKT xóa bỏ tận gốc việc phát hành phiếu dự thưởng, đôn đốc kiểm tra các đại lý thứ cấp trực thuộc mình. Nếu để tình trạng này phát sinh, các công ty XSKT hoàn toàn có thể có những răn đe và chế tài các đại lý vé số.
Liên quan việc các đại lý tự phát hành phiếu thưởng để kích cầu, các lãnh đạo của các công ty XSKT cho biết: Không có chính sách khuyến mãi cho đại lý lẫn người mua vé số vì vi phạm pháp luật. Việc các đại lý phát hành phiếu thưởng và thưởng tiền cho người mua vé có các số cuối trùng với số cuối của giải đặc biệt là hoạt động tự phát, tồn tại trong nhiều năm qua và đã đến lúc chấm dứt. Ngoài ra, các đại lý phải thu hồi vé số cho người bán lẻ bán không hết trong mọi hoàn cảnh, thực hiện nghiêm Nghị quyết số 68/NQ-XSKTKVMN của Hội đồng Xổ số kiến thiết khu vực miền Nam về giải pháp giữ ổn định thị trường kinh doanh vé xổ số kiến thiết truyền thống tại khu vực miền Nam. Các đại lý nào vi phạm sẽ có chế tài thích hợp, thậm chí là cắt hợp đồng.
Khu vực XSKT Miền Nam gồm các tỉnh, thành phố: An Giang, Bạc Liêu, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bến Tre, Bình Dương, Bình Phước, Bình Thuận, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Tháp, Đồng Nai, Hậu Giang, Kiên Giang, Lâm Đồng, Long An, Sóc Trăng, Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh, Tiền Giang, Trà Vinh và Vĩnh Long.
