Phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã khai mạc sáng nay 14-5 và sẽ diễn ra đến ngày 16-5-2018.
Trong ngày đầu tiên của phiên họp, UBTVQH sẽ xem xét, cho ý kiến về nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có các dự thảo Báo cáo và báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; Đánh giá tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2018 và Báo cáo về ngân sách nhà nước trong cùng kỳ.
Chiều cùng ngày, UBTVQH sẽ nghe Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc UBTVQH trình bày tờ trình về công tác nhân sự và cho ý kiến về vấn đề này.
Toàn cảnh phiên khai mạc phiên họp thứ 24 của UBTVQH . Ảnh: quochoi.vn Về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; đánh giá tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2018, qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế cho biết, kết quả đánh giá lại cho thấy đã có thêm một số chỉ tiêu vượt mục tiêu kế hoạch.
Qua đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, trong số 13 chỉ tiêu đã được thông qua, có 4 chỉ tiêu đạt và 8 chỉ tiêu vượt mục tiêu kế hoạch, tăng thêm 3 chỉ tiêu vượt kế hoạch so với số đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 4.
Cụ thể, 7/13 chỉ tiêu đạt kết quả tích cực hơn, gồm tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP), tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu, tỷ lệ nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu, giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều; tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế; tốc độ tăng giá tiêu dùng (CPI) bình quân và tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động ở khu vực thành thị.
Có 4/13 chỉ tiêu không thay đổi và 2/13 chỉ tiêu đạt thấp hơn số ước tính đã báo cáo Quốc hội là: chỉ tiêu tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội so với GDP và chỉ tiêu giảm tỷ suất tiêu hao năng lượng trên 1 đơn vị GDP.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế một mặt ghi nhận những mặt tích cực như đã nêu, mặt khác, đề nghị Chính phủ giải trình rõ thêm về tình trạng các trụ cột tăng trưởng kinh tế chưa bền vững; mô hình tăng trưởng chưa chuyển đổi rõ nét.
“Tăng trưởng chủ yếu dựa vào khai thác dầu khí, than, kiều hối và đóng góp của đầu tư nước ngoài, xuất khẩu từ đầu tư nước ngoài vẫn chiếm 72% tổng kim ngạch xuất khẩu; tỷ lệ giá trị gia tăng trong giá trị sản xuất có xu hướng giảm, dừng lại ở khâu gia công; kết quả cổ phần hóa DNNN chưa đạt mục tiêu. Tốc độ tăng năng suất lao động thấp, mức chênh lệch năng suất lao động giữa Việt Nam và các nước trong khu vực gia tăng”, người đứng đầu Ủy ban Kinh tế bày tỏ lo ngại.
Đặc biệt, theo ông Vũ Hồng Thanh cho biết thêm, ngân sách Trung ương hụt thu, không thực hiện được vai trò chủ đạo; tăng thu chủ yếu là tăng thu ngân sách địa phương. Thu từ nội tại nền kinh tế chưa bền vững, thu từ cả 3 khối doanh nghiệp đều thấp so với dự toán và số đã báo cáo Quốc hội. Việc xử lý nợ xấu của các tổ chức tính dụng được triển khai tích cực nhưng số nợ xấu cần xử lý còn khá lớn; môi trường kinh doanh có nhiều cải thiện nhưng vẫn còn rào cản, tình trạng “giấy phép con, cháu” còn khá nhiều; số doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng, số doanh nghiệp làm ăn hiệu quả còn thấp…
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ báo cáo đậm nét hơn về công tác phòng, chống tham nhũng, đặc biệt là kết quả thu hồi tiền, tài sản thất thoát do tham nhũng, lãng phí; bài học rút ra và trách nhiệm của từng cấp, từng cơ quan trong quản lý, đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ; trong quản lý tài nguyên, nguồn lực của đất nước. Đề nghị tính toán tỷ lệ thất thoát, lãng phí tài sản công so với GDP để cảnh báo đầy đủ về thực trạng này.
“Có ý kiến cho rằng, báo cáo của Chính phủ chưa nêu một cách toàn diện nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, nhất là trách nhiệm người đứng đầu và cơ quan chịu trách nhiệm”, đại diện cơ quan thẩm tra phát biểu.
Áp lực lạm phát còn tiềm ẩn
Vẫn theo dự thảo Báo cáo thẩm tra, kinh tế quý I-2018 với sự bứt phá về GDP tăng 7,38% đem lại kỳ vọng lớn nhưng cũng tạo áp lực không nhỏ về tăng trưởng GDP trong 3 quý còn lại của năm, trong bối cảnh tăng trưởng vẫn định hình như các năm trước, quý sau cao hơn quý trước.
Đáng lưu ý, áp lực lạm phát năm 2018 còn tiềm ẩn.
Việc cơ cấu lại NSNN và nợ công vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thu NSNN không còn nhiều dư địa tăng; huy động vốn vay cho cân đối ngân sách và huy động nguồn vốn từ xã hội còn bất cập, chưa hết tiềm năng. Tiến độ các khoản thu không đồng đều, một số khoản thu dù tăng nhưng chưa bảo đảm tiến độ dự toán…
Trong số các vấn đề xã hội, nổi lên là tình trạng bạo lực ở một số cơ sở y tế và giáo dục, xâm phạm danh dự, thân thể nhà giáo, y bác sỹ, thái độ của giáo viên với học sinh; hiệu quả trong tuyển sinh đại học, chế độ cho giáo viên; việc công nhận các chức danh Giáo sư, Phó Giáo sư, gây bức xúc trong dư luận.
Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh chưa đáp ứng nhu cầu, chưa tương xứng với lộ trình tăng giá, có sự chênh lệch lớn giữa các tuyến, các vùng. Việc chậm xử lý sai phạm trong lĩnh vực y tế cùng với việc phát hiện các vụ sản xuất giả thuốc phòng, chữa bệnh, thực phẩm chức năng gây tâm lý lo ngại trong dư luận; tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ ốm đau, thai sản, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Quỹ BHYT vẫn tiếp tục diễn ra…
Một lần nữa, cơ quan thẩm tra nhấn mạnh đề nghị Chính phủ báo cáo cụ thể hơn về việc thực hiện các giải pháp nhằm tăng cường quản lý tài sản công liên quan đến quá trình cổ phần hóa DNNN và bán tài sản nhà nước; công tác quản lý chất lượng và vận hành các công trình xây dựng; việc kiểm soát tình trạng bong bóng bất động sản ở các địa phương.
Kết quả xử lý 12 dự án kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương; việc ban hành cơ chế, chính sách, giải pháp đầu tư, hỗ trợ nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội sau khi Quốc hội quyết định dừng thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; việc bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, an ninh văn hóa, tư tưởng; kết quả triển khai các nội dung lợi thế, giải pháp vượt qua khó khăn trong thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế cũng là những vấn đề được yêu cầu Chính phủ giải trình thêm.
