Trường hợp vượt đèn đỏ không bị xử phạt
Theo Điều 11 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, người tham gia giao thông phải chấp hành báo hiệu đường bộ theo thứ tự: Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; tín hiệu đèn giao thông; biển báo hiệu đường bộ; vạch kẻ đường và các dấu hiệu khác trên mặt đường; cọc tiêu, tường bảo vệ, rào chắn, đinh phản quang, tiêu phản quang; thiết bị âm thanh báo hiệu đường bộ.
Người điều khiển giao thông đường bộ được hiểu là cảnh sát giao thông hoặc người được giao nhiệm vụ hướng dẫn giao thông đường bộ.
Như vậy, trong quá trình trực tiếp kiểm soát hoặc điều tiết giao thông tại các ngã tư thì việc chỉ huy, điều khiển của cảnh sát giao thông là hiệu lệnh cao nhất. Vì vậy, nếu trường hợp đèn tín hiệu đã chuyển màu đỏ mà cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ tại khu vực chỉ huy phân luồng cho phép di chuyển thì người điều khiển phương tiện phải tuân thủ và đây không bị xem là hành vi vi phạm.
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định, xe ưu tiên: gồm xe chữa cháy, xe của lực lượng quân sự, công an và kiểm sát đi làm nhiệm vụ khẩn cấp; đoàn xe có xe cảnh sát giao thông dẫn đường; xe cứu thương đi làm nhiệm vụ cấp cứu; xe hộ đê đi làm nhiệm vụ; xe đi làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp.
Trừ đoàn xe tang, các xe ưu tiên như trên đều không bị hạn chế tốc độ và được phép đi không phụ thuộc vào tín hiệu đèn giao thông, đi vào đường ngược chiều, các đường khác có thể đi được.
Như vậy, tài xế vượt đèn đỏ để nhường đường cho các xe ưu tiên sẽ thuộc trường hợp "tình thế cấp thiết" sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính.
Ngoài ra, thời gian gần đây cũng xuất hiện một số trụ đèn tín hiệu giao thông gặp trục trặc, đột ngột chuyển màu hay chuyển màu khi chưa hết thời gian đếm giây, nhưng không đổi màu đèn, dẫn đến việc người dân vô tình vi phạm giao thông. Tại những nút giao có hiện tượng "nhảy đèn" sẽ không xử phạt.
Trường hợp rẽ phải khi đèn đỏ không bị xử phạt
Theo luật, khi có báo hiệu thể hiện bằng tín hiệu đèn mũi tên màu xanh hoặc biển báo phụ thì được phép rẽ phải khi đèn đỏ mà không bị xử phạt.
Trong một trường hợp khác, tại một số nút giao do sử dụng đèn tín hiệu thế hệ cũ, phải điều khiển thủ công. Điều này gây độ trễ khi chuyển đổi chu kỳ đèn giữa các khung giờ cao điểm và thấp điểm. Vì vậy, nhiều đèn đột ngột chuyển màu hoặc chuyển màu khi chưa hết thời gian đếm giây khiến người dân "vô tình vi phạm". Trường hợp này sẽ không xử phạt.
Về đèn vàng, luật quy định, tín hiệu đèn màu vàng phải dừng lại trước vạch dừng; trường hợp đang đi trên vạch dừng hoặc đã đi qua vạch dừng mà tín hiệu đèn màu vàng thì được đi tiếp. Nếu vượt đèn vàng cũng sẽ bị xử phạt tương tự vượt đèn đỏ về hành vi "không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của đèn tín hiệu".
Theo Nghị định 168/2024 có hiệu lực từ 1-1, người điều khiển ôtô không chấp hành đèn tín hiệu giao thông bị xử phạt 18-20 triệu đồng (quy định cũ 3-4 triệu đồng); với xe máy sẽ bị phạt 4-6 triệu (mức cũ 800.000-1 triệu đồng); với xe đạp, xe đạp máy bị phạt 150.000-250.000 đồng; người đi bộ vượt đèn đỏ cũng bị phạt 150.000-250.000 đồng, gấp 2,5 lần so với trước đây.
